مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
فیلم مگان (M3GAN) از شش ژانویه در سینماهای آمریکا اکران شد، اما از قبل حس یک کار کلاسیک کالت را داشت. وقتی تریلر این فیلم ترسناکِ بسیار سرگرم‌کننده اکتبر پیش منتشر شد، شخصیت اصلی آن فضای مجازی را منفجر کرد: یک عروسک رباتیکِ کاملاً پیچیده که برای «جفت شدن» با صاحب کودک خود طراحی شده است. شکل عنان‌گسیخته حرکت‌های مگان به یک میم در تیک‌تاک تبدیل شد و او در توییتر طرفداران زیادی پیدا کرد.
آلیسون ویلیامز که در فیلم نقش مخترع مگان بازی می‌کند، می‌گوید به‌محض خواندن فیلمنامه متوجه شد این شخصیت قابلیت وایرال شدن را دارد. او می‌گوید: «فکر کردم اگر این شانس را داشته باشیم که چهره‌ای نمادین از مگان ترسیم کنیم، خیلی سرگرم‌کننده می‌شود و وقتی اولین بار او را دیدم، به خودم گفتم: «خدای من! او واقعاً غیر واقعی است.»
شاید مگان به‌ظاهر غیر واقعی باشد، اما به وقتش بیش‌ازحد واقعی است. او شبیه یک عروسک است، اما به طرز وحشتناکی ظاهری انسانی دارد – در فیلم، چند شخصیت در برخورد اول، او را با یک دختر کوچک واقعی اشتباه می‌گیرند – و کم‌کم رفتاری مشابه یک انسان حساس از خود نشان می‌دهد: کسی که وفاداری را تا حد زیادی جدی می‌گیرد.
ویلیامز توضیح می‌دهد: «همه ما یک دوست داریم که می‌گوید: “اگر فلانی با تو بد تا کند، او را می‌کشم.” اما مگان این‌طوری است که “من واقعاً هر کسی را که با تو بد تا کند می‌کشم.” او بی‌امان است، کاملاً اعتمادبه‌نفس دارد و گاهی اوقات آواز می‌خواند و می‌رقصد – چه کسی چنین عروسکی را دوست ندارد؟»
فیلم به کارگردانی جرالد جانستون، سازنده کمدی ترسناک نیوزیلندی «خانه‌نشین»، ماجرای مگان را دنبال می‌کند که به شکل خطرناکی به کیدی (وایولت مک‌گرا)، دختری تنها و آسیب‌پذیر که با او جفت شده است، وابسته می‌شود. بعدازاین که کیدی، مادر و پدرش را در یک سانحه رانندگی از دست می‌دهد، خاله‌اش جما (ویلیامز) سرپرستی او را به عهده می‌گیرد. جما یک مهندس رباتیک باهوش است و روی یک عروسک کار می‌کند که می‌تواند انقلابی در صنعت تولید اسباب‌بازی باشد – اندرویدی شبیه انسان که قادر به راه رفتن، حرف زدن و یادگیری است. این عروسک مگان است.
با آمدن کیدی زندگی جما زیر و رو می‌شود. همان‌قدر که جما در برنامه‌نویسی عالی است، در بچه‌داری افتضاح است. جما و کیدی هر دو با یک شوک فرهنگی مواجه می‌شوند: وقتی کیدی به خانه جما می‌رسد، خاله از همان ابتدا به او می‌گوید که نباید با اسباب‌بازی‌های داخل خانه بازی کند، چون «جزو کلکسیون است».
ویلیامز که تهیه‌کننده اجرایی فیلم نیز هست، می‌گوید: «وقتی اولین بار فیلمنامه را خواندم، فکر کردم جما عالی است. من عاشق ایده این مهندس رباتیک نابغه هستم. او به‌نوعی آن‌قدر روی کار خود تمرکز دارد که هر چیز دیگری را از زندگی‌اش حذف کرده است.»
خیلی زود معلوم می‌شود جما مهارت لازم برای بزرگ کردن یک بچه را ندارد. برای همین برخی از مسئولیت‌هایش در این زمینه را به عروسک نمونه خود منتقل می‌کند و بدون این که به پیامدهای این کار توجه داشته باشد به مگان دستور می‌دهد از کیدی در برابر آسیب‌های جسمی و روحی محافظت کند. کیدی هم خیلی زود با مگان ارتباط برقرار می‌کند
ازآنجایی‌که مگان طوری برنامه‌ریزی شده است که به هر نیاز کیدی پاسخ دهد و رفتار خودش را بر اساس آن تنظیم کند، به‌سرعت شروع به پر کردن حفره‌ای می‌کند که با مرگ پدر و مادر کیدی در زندگی او ایجاد شده است – خلائی که جما هنوز برای روبرو شدن با آن آماده نیست. ویلیامز می‌گوید: «و بعد درحالی‌که همچنان فیلمنامه را می‌خواندم، عرق کرده بودم و وحشت‌زده شده بودم، چون نمی‌دانستم باید از چه کسی حمایت کنم و نمی‌دانستم قرار است چه اتفاقی بیفتد. این همیشه یک نشانه خوب در این ژانر است.»
همان‌طور که انتظار می‌رود، از جایی به بعد همه‌چیز خراب می‌شود. مگان دستور جما برای مراقبت از کیدی را به دل می‌گیرد و به‌تدریج تبدیل به یک ماشین قاتل می‌شود.
«مگان» اولین فیلم ترسناکی نیست که ویلیامز در آن بازی کرده است. او فیلم تحسین‌شده «برو بیرون» (۲۰۱۷) را نیز در کارنامه دارد که برنده جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی شد؛ بنابراین این ژانری است که ویلیامز ۳۴ ساله چیزهایی درباره آن می‌داند. آیا بعد از حضور در شاهکار مدرن جردن پیل، بازی در فیلم ترسناک دیگر، کار سختی بود؟ او با لبخند می‌گوید: «خوب، من قبل از پذیرفتن یک نقش هیچ‌وقت سؤال نمی‌کنم: “قرار است اسکار بگیرد؟”»
ویلیامز سپس پاسخ جدی‌تری می‌دهد که به لب کلام جذابیت «مگان» می‌رسد. او می‌گوید: «ازنظر من اگر از کسی بخواهیم در این شرایط از خانه‌اش بیرون بیاید و پول بدهد و بلیت سینما بخرد، واقعاً باید باور داشته باشیم که قرار است او را سرگرم کنیم و کاری کنیم که به او خوش بگذرد. این به‌نوعی برای من مثل آزمون تورنسل است تا درمورد ارزشمند بودن یک کار تصمیم بگیرم.»
ویلیامز نظر خود را با حدی تواضع غیر منتظره تأکید می‌کند. او ادامه می‌دهد: «این همیشه برای من مهم است، چون من بازیگر خوبی هستم، اما عالی نیستم. نمی‌توانم درمورد این که یک فیلم ارزش دیدن دارد یا نه به شما دروغ بگویم و نمی‌خواهم مجبور شوم که دروغ بگویم.»
شاید نتوانید ادعای ویلیامز را بپذیرید که او صرفاً یک بازیگر «خوب» است – اگر بازی فوق‌العاده او را در نقش مارنی، خواننده خواهان شهرت در سریال «دختران» لنا دانهام ببینید، قطعاً با این حرف مخالفت می‌کنید، اما نمی‌توان انکار کرد «مگان» فیلم سرگرم‌کننده‌ای است؛ فقط خشن، ترسناک و پرپیچ و خم نیست، بلکه پرزرق و برق، بامزه و بسیار سورئال است. هم‌زمان با تشدید تمایل اندروید انسان‌نما برای محافظت از کیدی، رفتار او به‌طور فزاینده‌ای جامعه‌ستیز می‌شود، اما او همچنان می‌تواند با یک لحظه شیرین ما را خلع سلاح کند.
در یک صحنه برجسته، مگان با خواندن بخشی از ترانه «تیتانیوم» از سیا و داوید گتا به یک سؤال ناخوشایند کیدی پاسخ می‌دهد. شاید مگان هنگام خواندن اشعار نشاط‌آور، مثل یک فرشته به نظر برسد، اما تا اینجای کار متوجه شده‌ایم که او چیزی غیرازاین است. جانستون، کارگردان فیلم می‌گوید: «بلافاصله به یاد آن آهنگ افتادم، چون مگان واقعاً از تیتانیوم ساخته شده است. وقتی از مگان پرسیده می‌شود واقعاً کار وحشتناکی انجام داده است، یک لحظه واقعاً دراماتیک شکل می‌گیرد؛ بنابراین می‌خواستم او به‌گونه‌ای آرامش‌بخش از جواب دیدن به این پرسش طفره برود.»
«مگان» تازه‌ترین فیلم ترسناک پرسر و صدای شرکت بلوم‌هاوس متعلق به جیسون بلوم است که پیش‌ازاین فیلم‌های «برو بیرون»، «فعالیت فرا طبیعی» و «توطئه‌آمیز» را به ما ارائه کرد. وقتی اولین بار در ۲۰۱۸ خبر تولید این پروژه اعلام شد، بلوم گفت جانستون کارگردان ایده‌آل است، چون «ما به کسی نیاز داریم که هم از پس صحنه‌های پرهیجان و تماشایی بربیاید و هم رویکردی جسورانه داشته باشد.»
جانستون مطمئناً جواب اعتماد بلوم و جیمز وان، تهیه‌کننده دیگر فیلم و یکی از نویسندگان داستان (و همچنین کارگردان «توطئه‌آمیز») را داد. نتیجه نهایی یک ترکیب ماهرانه از لحن‌های به‌ظاهر مغایر است: در یک لحظه مگان شروع به رقصیدن می‌کند، لحظه بعد او به معنای واقعی یک قاتل است.
فیلم گاهی اوقات به‌قدری ترسناک است که مک‌گرا ۱۱ ساله می‌گوید اگر یکی از ستاره‌های آن نبود، «احتمالاً اجازه نداشت آن را ببیند». مک‌گرا اضافه می‌کند: «مگان واقعاً ترسناک و نگران‌کننده است، اما در عین حال خیلی باحال است».
جانستون می‌گوید کاملاً می‌توانست به سمت لحظه‌های کمیک فیلم متمایل شود، چون فیلمنامه آکلا کوپر – نویسنده فیلم ترسناک بسیار خوب «بدخیم» (۲۰۲۱) – ارتعاشات دراماتیک محکمی داشت. او می‌گوید: «آکلا همه‌چیز را واقعاً عالی تنظیم کرد: شخصیت‌ها، کشمکش و مکانیسم داستان، اما کمدی عشق اول من است، پس همیشه به دنبال فرصتی برای خلق یک شوخی هستم و آن‌ها (بلوم و وان) این نگاه را پذیرفتند – همان چیزی بود که می‌خواستند.»
بااین‌حال، جانستون باور دارد «مگان» فراتر از شوخی و خشونت به یک معضل ابدی برای هر پدر و مادری می‌پردازد. او می‌گوید: «فیلم بازتاب نحوه استفاده ما از تکنولوژی به‌عنوان یک تکیه‌گاه است. بزرگ کردن بچه‌ها خیلی سخت و زمان‌بر است. تلاش برای ارتباط با یک بچه و سرگرم کردن او و رسیدن به سطح او خیلی خسته‌کننده است – به همین دلیل پدر و مادرها خیلی سریع می‌گویند: “وقتی شام درست می‌کنم، آی‌پد را بردار، چون حالا نمی‌توانم با تو کار سر و کله بزنم.”»
از نگاه کارگردان، عروسک رباتیک واقع‌نما که جما اختراع کرده است، صرفاً گسترش منطقی – اگرچه شوم – این تکیه‌گاه است. او می‌گوید: «مگان مثل یک آی‌پد است که پا دارد و وحشتناک است که او می‌تواند کارهایی انجام دهد که پدر و مادرها از پس آن برنمی‌آیند و حتی کارهایی را بهتر از آن‌ها انجام می‌دهد.»
جانستون امیدوار است فیلم باعث شود تماشاگران، اصول اخلاقی تکیه بیشتر بر هوش مصنوعی را زیر سؤال ببرند. او با تکرار خطِ مشی ویلیامز می‌گوید: «اول و مهم‌تر از هر چیز می‌خواهم مردم سرگرم شوند، اما اگر فیلم بتواند با گرفتن آینه مقابل جامعه ما باعث شود کمی بیشتر درمورد نقش تکنولوژی در زندگی تأمل کنیم، نور علی نور است.»
«مگان» شاید یک فیلم به‌موقع باشد، اما به گذشته ژانر ترسناک نیز مدیون است – به‌ویژه چاکی، عروسک قاتل سری کارهای «بازی بچگانه». وقتی آنونس فیلم اکتبر پیش با شعار تبلیغاتی «ملاقات با#مگان – بهترین دوست جدید شما» منتشر شد، حساب چاکی در توییتر نوشت، «همه سعی می‌کنند مثل من باشند.» با توجه به این که «مگان» و «چاکی» هر دو تولید یک شرکت هستند، این حرکت به‌وضوح نوعی بازاریابی هوشمندانه بود تا شروع یک مشاجره. بااین‌حال، جانستون اذعان می‌کند: «با توجه به دیگر نمادهای ترسناک، ما روی شانه‌های غول‌ها ایستاده‌ایم.»
او همچنین می‌گوید حال و هوای لباس قدیمی، اما بی‌عیب و نقص مگان از یک افسانه تصویری بسیار متفاوت الهام گرفته شد: آدری هپبورن، ستاره فیلم «صبحانه در تیفانی».
جانستون توضیح می‌دهد: «می‌خواستیم مطمئن شویم مگان به‌تنهایی می‌تواند یک نماد باشد، اما به‌جای روی آوردن به دیگر نمادهای ترسناک می‌خواستم او بیشتر از نمادهای تصویری دهه‌های ۵۰ و ۶۰ تأثیر بگیرد. می‌خواستم ظرافت و وقار داشته باشد.» در طول روند خلاقانه پروژه، وقار بخشیدن به مگان او را حتی زنده‌تر کرد.
جانستون می‌گوید: «به این فکر افتادم که “شاید او نباید شبیه یک اسباب‌بازی باشد، شاید جالب‌تر است واقعاً واقعی به نظر برسد.”» برای رسیدن به این هدف، شرکت کانادایی که مأموریت داشت مگان را زنده کند از نمونه‌های بدل بسیار واقعی استفاده کرد. جنا دیویس، بازیگر دیزنی چنل صداپیشه مگان است، اما نقش او را ایمی دونالد، بازیگر و رقصنده جوان که نماینده نیوزلند در جام جهانی رقص بود، زیر پروتزهای واقعاً باورنکردنی بازی می‌کند.
جانستون می‌گوید: «یک فرصت عالی بود تا ببینیم چقدر می‌توانیم کار را پیش ببریم. فکر کردم اگر مگان آن‌قدر واقعی به نظر برسد که به‌سختی متوجه شوید به یک عروسک نگاه می‌کنید و نه یک دختر واقعی، واقعاً هیجان‌انگیز خواهد بود.» البته کیفیت واقعی مگان او را ترسناک‌تر می‌کند: وقتی نمی‌توانید چیزی را کاملاً تشخیص دهید، تسلط بر آن سخت‌تر می‌شود.
تکان‌دهنده‌ترین جنبه مگان این نکته است که او ممکن است یک ضد قهرمان تعبیر نشود. ویلیامز می‌گوید او «قطعاً» انتظار دارد تعدادی از تماشاگران جما را شرور واقعی داستان ببینند، چون این دقیقاً همان چیزی بود که در اولین نمایش فیلم در لس آنجلس اتفاق افتاد. او می‌گوید: «مردم در ۹۰ درصد فیلم مگان را تشویق می‌کردند. از همان ابتدا برای دیدن او عجله داشتند و وقتی ظاهر شد و با آن که در ادامه فیلم کارهای بسیار وحشتناکی انجام می‌دهد، او را تشویق می‌کردند. تجربه عجیبی بود.»
این تجربه‌ای است که ویلیامز اعتقاد دارد در جمع بیشترین لذت را دارد. او می‌گوید: «من این فیلم را در تلویزیون و آی‌پد هم دیده‌ام، اما تماشای آن در یک سالن پر از مردم با حساسیت‌های متفاوت بسیار متفاوت است. خیلی باحال است که سال جدید را با یک فیلم عالی شروع کنی که تو را بخنداند و به فکر وا دارد و تو برای اتفاقات شیطانی کف بزنی.»
منبع: ان‌ام‌ای (نیک لوین)
تماشای آنلاین فیلم مگان در نماوا
