دیوید فینچر (استاد باهوش فیلم‌های ترسناک حیرت‌انگیز مثل دختر گمشده Gone Girl و زودیاک Zodiac) اغلب بعد لطیف‌تر وجودش را به نمایش نمی‌گذارد. در کارهای او انسان‌گرایی و نگاهی روشن از میان تاریکی وجود دارد، اما به جز مورد عجیب بنجامین باتن The Curious Case of Benjamin Button، کمی احساس مثبت، چند نگاه خیره گرم و احساسات لطیف جدا از سروصدای ماشین‌ها در پس‌زمینه در کارهای او دیده می‌شوند. همین موضوع جدیدترین اثر او به نام منک Mank را که فیلمی پیچیده و دلپذیر است را به یک اثر صمیمانه تبدیل کرده است.
فیلم‌نامه منک Mank یک اثر مملو از عشق است که توسط جک فینچر روزنامه‌نگار و پدر فقید دیوید فینچر نوشته شده است. بنابراین نوعی جنبه کاملا شخصی در فیلم وجود دارد؛ پسری که با اشتیاق به اثر منتشرنشدهٔ پدرش جان بخشیده است. اما منک Mank چیزی فراتر از یک ادای احترام خانوادگی است. این فیلم همچنین به عنوان یک دادخواهی سیاسی که هم الهام‌بخش و هم دلهره‌آور است نیز عمل می‌کند. در ساخت فیلمی که به نوعی درباره ساخت فیلم دیگری است، فینچر لایه‌های فرامتنی زیادی برای کار کردن دارد که با دقت و لطافت غیرمنتظرهٔ خاص خودش به سراغ آن رفته است.
داستان فیلم روی شخصیت هرمن جی. منکیویکس و فیلم‌نامه‌نویس برنده اسکار همشهری کین Citizen Kane (فیلمی که در اصل موضوع اصلی منک Mank است) می‌چرخد. هرچند منک Mank می‌توانست به سادگی یک فیلم زندگی‌نامه‌ای بی‌حاشیه درباره یک شخصیت و یک فیلم باشد، فینچر ایده‌های بیشتری دارد و نمی‌خواهد تنها دردسرهای پروسه فیلم‌سازی را به تصویر بکشد.
همچنین بخوانید:
نقد مستند 537 Votes – آشوب فراموش‌شده
منکیویکس با بازی گری اولدمن مست و هوشیار، به نوعی به یک شخصیت اوباش تبدیل شده که در عملی سخاوتمندانه، وجدانش را با نوشتن درباره اهرم شخصیت‌های برجسته از زندگی آمریکایی به یکدیگر وصل می‌کند. قهرمان ما در طی این سفر چیزی را می‌نویسد که بسیاری از مردم آن را به عنوان بهترین فیلم تاریخ می‌شناسند. اما در زمان حال منک Mank، منکیویکس چندان هم به عنوان میراث آینده در نظر گرفته نمی‌شود؛ او در طی یک واکنش فوری نسبت به اتفاقات خاص زمان خودش دست به نوشتن می‌برد. منک Mank تحقیقی درباره انگیزه نویسندگی منکیویکس برای کشف رزباد (Rosebud) خود همشهری کین Citizen Kane است. ساختار کنایه‌ای منک Mank نسبت به همشهری کین Citizen Kane چندین بار رخ می‌دهد، با این حال فینچر هرگز دست به ترفند تقلیدی نمی‌زند. در عوض، نوعی تلخی خالص در روش منک Mank برای مطابقت و تکریم روش روایی همشهری کین Citizen Kane دارد که درست مثل شاهکار اورسن ولز، در گذشته و زمان حال جریان دارد. منک Mank که شکل واقعی فینچر را دارد، دارای طرحی هوشمندانه و موشکافانه است؛ هرچند فینچر جایی برای علاقه زیاد، غم و پیروزمندی نیز پیدا کرده است.
همشهری کین Citizen Kane تا حد زیادی از زندگی فناشدهٔ ویلیام راندولف هارست (که منکیویکس با او آشنا بود) الهام گرفته شده است. فلش‌بک‌های منک Mank نظر مخالف منکیویکس درباره نفوذ رسانه و مامورانش در حالی که مردم با رکود بزرگ روبرو شده‌اند و احساس سوسیالیستی توسط افرادی مثل هارست نادیده گرفته شده را دنبال می‌کند.
منک Mank سرخوردگی پیش‌رونده منکیویکس را بین دو زمان مختلف به شکلی ظریف و همدلانه ترسیم می‌کند: سرخوردگی منکیویکس از تالارهای قدرتمند هالیوود در دهه ۳۰ میلادی و بی‌تحرک شدن او در اتاق یک مُتل چند سال بعد از آن ماجرا و نوشتن تجربه‌هایش روی کاغذهایی که به زودی ارزشمند می‌شوند. این فیلم زیاد به بیداری سیاسی نمی‌پردازد، بلکه بیشتر توصیف یک عقیده تجدیدشده است. مردی که از نگاهی ناامیدانه به زندگی بازگشته و تلاش می‌کند نکته‌ای شاعرانه و یک حقیقت از چیزهایی که دیده را بیان کند.
این فیلم به نوبه خود درباره توانایی سینما در روشن‌سازی بی‌عدالتی و خطاب قرار دادن عواملش از طریق تمثیل‌های واضح بسیار سرسخت است. اما برخلاف بسیاری از فیلم‌هایی که درباره فیلم‌سازی هستند، منک Mank نه بیش از حد متواضع است و نه سعی دارد نگاهی هجوآمیز نسبت به درون هالیوود داشته باشد. ما شاهد فساد غیراخلاقی این صنعت و ظاهر ریاکارانه آن در لوئی بی. مایر (با بازی آرلیس هاوارد)، ایروینگ تالبرگ (با بازی فردیناند کینگزلی) و خود منکیویکس هستیم. همچنین زیبایی‌های آن، ظرفیت آن برای شگفتی و دیدن نسخه تغییریافته از دنیای خودمان به خودمان را مشاهده می‌کنیم.
مایر در صحنه‌ای می‌گوید: «این بیزینسی است که خریدار برای پولی که می‌پردازد هیچ چیز جز یک خاطره به دست نمی‌آورد. چیزی که او می‌خرد هنوز هم به فروشندهٔ آن تعلق دارد. این معجزهٔ فیلم‌هاست». هرچند من فکر نمی‌کنم که خود فینچر به این موضوع باور داشته باشد. به نظر می‌رسد او متقاعد شده که خاطره نوعی مالکیت بسیار قوی و احتمالا تنها گونه مالکیت واقعی باشد.
فینچر به جای بدبینی نسبت به هنر بازاری، در واقع به نوعی در تلاش است هالیوود معاصر را به آگاهی بیشتر نسبت به قدرتی که از آن برخوردار است هدایت کند. منک Mank یک فیلم ملال‌انگیز نیست، بلکه تصوری فروتنانه از تاریخ محسوب می‌شود که در عین نیشدار بودن، دوست‌داشتنی است.
این مقاله برگرفته از نوشته ریچارد لاوسان در سایت vanityfair.com است.
نظر سایر منتقدان درباره این فیلم چیست؟
ایان فریر | Empire
منک Mank به زیبایی به صورت سیاه و سفید ساخته شده و لایه‌های خاکستری بی‌شمار هالیوود را به تصویر کشیده است. بازی قدرتمند گری اولدمن بار زیادی از این فیلم هوشمند و پرمایه را بر دوش دارد که در میان یکی از بهترین ساخته‌های فینچر جای می‌گیرد.
لیندزی باهر | Associated Press
این فیلم به سادگی داستان مردی را روایت می‌کند که پشت بسیاری از خاطرات سینمایی ما بوده و در پروسه ساخت یک اثر جدید قرار داشته است. شکی نیست که این فیلم یکی از بهترین فیلم‌های امسال به حساب می‌آید.
جیمی گراهام | Total Film
پس از ۳۰ سال انتظار، منک Mank توطئه‌های هالیوود درباره یکی از فیلم‌های عالی را به تصویر کشیده است.
