سی و سومین دوره جشنواره بین‌المللی کودکان و نوجوانان به اختتامیه خود نزدیک می‌شود. جشنواره‌ای قدیمی و مهم در سنت سینمایی ایران که امسال در اقدامی خردمندانه و پیشروانه با توجه به شیوع گسترده کووید نوزده به‌شکل آنلاین برگزار شد تا راهکاری پیش پای دیگر جشنواره‌های سینمایی در پیش‌رو بگذارد.
این جشنواره آنلاین که از پلتفرم نماوا قابل تماشاست جمعه مراسم اختتامیه خود را برگزار خواهد کرد تا پرونده این دوره متفاوت هم بسته شود. در این یادداشت نگاهی انداخته‌ایم به تاریخچه جشنواره کودک و نوجوان.
اما پیش از پرداختن به خود جشنواره بد نیست نگاهی به شکل‌گیری سینمای کودک و نوجوان در سال‌های بعد از انقلاب بیندازیم که البته بار عمده‌اش را کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بر دوش می‌کشید.
در سال‌های اولیه بعد از وقوع انقلاب با توجه به اینکه شاخه فرهنگی انقلاب سعی داشت از سینما به‌عنوان ابزاری آموزشی و راهبردی برای فرهنگسازی جدید و اسلامی استفاده کند، سینمای کودک و نوجوان به‌واسطه جنبه‌های تربیتی و تاثیرگذاری‌اش بر تربیت نسل‌های بعدی انقلاب مورد توجه قرار گرفت. البته سینما به‌شکل کلی در سال‌های اول بعد از انقلاب یعنی اواخر دهه پنجاه دوران افول را می‌گذراند اما با از سرگیری ساخت و ساز سینمایی، فیلم‌هایی هم به‌شکل جسته و گریخته برای کودکان و نوجوانان ساخته می‌شدند که عموما سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده اصلی این فیلم‌ها کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود.
یکی از اولین فیلم‌هایی که کانون در همکاری با کارگردان بزرگ و موج نویی آن روزها یعنی داریوش مهرجویی ساخت، حیاط پشتی مدرسه عدل آفاق نام داشت. فیلمی که در سال ۱۳۵۹ ساخته شد و کل داستانش در مدرسه‌ای می‌گذشت که مابه‌ازایی از جامعه بود. اما فیلم توقیف شد و نهایتا بعد از مدتی طولانی در سال ۱۳۶۷ با سانسور و ممیزی زیادی به‌نمایش درآمد. رسول پسر ابوالقاسم به کارگردانی داریوش فرهنگ هم از نخستین فیلم‌هایی است که اوایل دهه شصت، درباره نوجوانان در شرایط سخت کاری ساخته می‌شود.
فیلم‌هایی با موضوع کودکان یا برای کودکان؟
با وقوع جنگ تحمیلی فیلم‌های کودک و نوجوان هم طبیعتا مایه‌های جنگی به خود گرفته‌اند. از جمله اولین فیلم‌های این‌چنینی که با فضایی جنگی ساخته شد، حصار به کارگردانی حسن محمدزاده بود. فیلمی که داستان نوجوانی ده ساله را تعریف می‌کرد که در غیاب پدرش که به جبهه رفته است، برای نجات مادر بیمارش تلاش می‌کند. مترسک دیگر فیلم محمدزاده در این سال‌هاست که بازهم در دسته فیلم‌های کودک و نوجوان دسته‌بندی می‌شود. میلاد فیلمی به کارگردانی ابوالفضل جلیلی از دیگر فیلم‌هایی است که در سال ۱۳۶۳ و در سومین دوره جشنواره فجر به‌نمایش درآمد. داستان فیلم با مایه‌های انقلابی درباره یک کارمند راه آهن است که به دلیل مبارزه علیه رژیم سلطنتی دستگیر و به تهران منتقل می‌شود. فرزند او، میلاد، شاهد دستگیری پدر است. او همراه مادر و خواهر کوچکش راهی پایتخت می‌شود و برای یافتن پدر به زندان‌های مختلف مراجعه می‌کند. این فیلم علاوه بر نمایش در فجر، در جشنواره روتردام هلند هم به نمایش درآمد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همچنین در اوایل دهه، انیمیشن‌های موفق درخت سیب (پرویز نادری) و چشم تنگ دنیادار(نورالدین زرین کلک) را تولید کرد که توانستند حضور بین‌المللی موفقی را در جشنواره‌های خارجی تجربه کنند.
فیلم نگاه به کارگردانی ابراهیم فروزش قدم بلندی را برای سینمای کودک در دهه شصت برداشت و نگاه‌های بیشتری را متوجه این بخش از سینما کرد. فیلمی که با فضایی شاد و مفرح، مراحل تولید انیمیشن عروسکی را می آموزد.
یکی دیگر از تجربیات اوایل دهه شصت که باید به آن اشاره کرد ساخت انیمیشن ابراهیم در گلستان بود که ایرج امامی آن‌را کارگردانی می‌کرد. تجربه‌ای که البته شکست سنگینی خورد. ابراهیم در گلستان در آغاز سال نوی ایران روی پرده رفت اما تنها یک روز روی پرده دوام آورد و کمتر از ۱۰۰۰۰ ریال فروخت و نتوانست توجه بچه‌ها را به‌خود جلب کند اما به هرحال به‌عنوان اولین تلاش‌ها در عرصه انیمیشن‌سازی برای کودکان قابل اشاره است.
این تجربیات اولیه اما بیش از آنکه تحت عنوان سینمای کودک رصد شوند، بیشتر فیلم‌هایی درباره کودکان و یا برای کودکان بودند و هنوز راه خود را به جریان اصلی سینما باز نکرده‌اند. البته جشنواره فجر از همان دوره‌های ابتدایی خود بخش جانبی برای فیلم‌های کودک و نوجوان درنظر گرفته بود و از دوره سوم، این بخش بیشتر مورد توجه قرار گرفت و داوری آثارش جدی‌تر شد و همین باعث رونق دوچندان سینمای کودک و نوجوان گشت. به‌شکلی که در سومین دوره جشنواره در سال ۶۳ فیلم مترسک بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد و جوایز زیادی به فیلم‌های کودک و نوجوان اختصاص می‌یابد. جوایزی مانند: جایزه بهترین بازیگر خردسال، بهترین بازیگر نقش دوم زن و بهترین فیلم به مترسک، دیپلم افتخار بهترین فیلم کوتاه به با من حرف بزن به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، بهترین فیلم آموزشی به نگاه، بهترین کارگردانی فیلم کوتاه و بهترین فیلم کوتاه جنگی به قاصد ساخته محمد ترکالکی، بهترین فیلم کوتاه داستانی به تلاش فیلمی از قدرت ا… کاویانی و بهترین انیمیشن به باغ کاغذی که همگی به‌نوعی به سینمای کودک ارتباط پیدا می‌کردند.
اما در همین سال این فیلم دونده امیر نادری است که سینمای کودک را متحول می‌کند یا به عبارت دیگر قدم بزرگی در شکل‌گیری این نوع از سینما به طور رسمی برمی‌دارد. فیلمی از تولیدات کانون پرورش فکری که البته در جشنواره فجر مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. دونده نه تنها سینمای کودک را به‌نوعی بنیاد می‌نهد، که توجه ویژه جامعه جهانی را به سینمای ایران معطوف می‌کند. فیلم برنده‌ی جایزه بالن طلایی جشنواره سه‌قاره نانت ۱۹۸۵، جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم سنگاپور ۱۹۸۵ و جایزه ویژه هیئت‌داوران جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان سینه جونیور ۲۰۰۰ می‌شود.
شکل گرفتن سینمای کودک و حضور محکم در جشنواره
در پی اهمیتی که جشنواره در سالیان ابتدایی خود به فیلم‌های کودک و نوجوان می‌دهد، و پس از موفقیت چشمگیر و محبوبیت ویژه‌ای که دونده پیدا می‌کند، سینمای ایران فیلم‌های کودک و نوجوان دیگری را به خود می‌بیند که نه‌تنها در تاریخ سینمای ایران ماندگار می‌شوند که رسما کلنگ سینمای کودک و نوجوان را در همین سال می‌زنند. به‌شکلی که بعد از ساخته شدن این فیلم‌ها در همان سال‌های ۶۳ر و ۶۴، دیگر می‌توان با اطمینان از «سینمای کودک و نوجوان» به عنوان یکی از گونه‌های بارز سینمای ایران صحبت به‌میان آورد. این فیلم‌های عبارتند از شهر موشها، باشو غریبه کوچک.
فیلم عروسکی شهر موشها کار مشترک محمد علی طالبی و مرضیه برومند در آخرین ماه تابستان اکران شد و فروش آن تنها در سینماهای تهران به رقم بی سابقه ۹۷۰، ۸۱۷، ۲۶۶ ریال رسید. اتفاقی که کمتر سینماگری انتظارش را داشت. این فیلم که دومین محصول بنیاد سینمایی فارابی بود، قصد الگو سازی در تولید فیلم‌های کودک و نوجوان را داشت که البته موفق هم شد و بعدتر فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی عروسکی زیادی از روی دستش سرمشق شد که به موفقیتی مشابه رسیدند.
باشو غریبه کوچک بهرام بیضایی هم باز از تولیدات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود که در سال‌های جنگ ساخته شد اما نمایشش تا پایان یافتن یورش بعثی‌ها به تاخیر افتاد. با این وجود چیزی از گیرایی فیلم کم نشد و غبار گذر زمان بر دوشش ننشست تا بدل به یکی از بهترین فیلم‌های کل تاریخ سینمای ایران شود.
پررنگ‌تر شدن نقش کانون پرورش فکری و تحول آن با کیارستمی
همانطور که گفته شد، نقش مهم کانون در شکل‌گیری سینمای کودک در سال‌های اولیه انقلاب کاملا مشهود است. اصلا نه تنها در سینمای کودک و نوجوان که در کلیت سینمای ایران هم رول بسیار مهم و به‌سزایی را خصوصا تا پیش از سر و سامان گرفتن بنیاد سینمایی فارابی ایفا می‌کند.
خود کانون هم که از ابتدا و در بسیاری از تولیدات کوتاه خود با عباس کیارستمی فقید همکاری کرده بود، از جایی به بعد شدیدا از نگاه و آثار کیارستمی تاثیر می‌پذیرد و فاز تولیداتش رنگ و بویی از ساختار فیلم‌های کیارستمی را به‌خود می گیرند. اتفاقی که تا سال‌ها بعد با کانون و تولیداتش باقی می‌ماند و البته از سوی دیگر منجر به ساخت شماری از بهترین فیلم‌های عباس کیارستمی هم می‌شود. فیلم‌هایی که شاید گنجاندنشان در سینمای کودک و نوجوان کمی سخت به‌نظر برسد اما نگاه تحلیلی تربیتی ویژه‌ای به مسايل کودکان می‌اندازند و برخلاف ظاهر کند و پرسکونشان اتفاقا می‌توانند به‌واسطه لحن ساده و صادقانه خود با کودکان و خصوصا نوجوانان هم ارتباط برقرار کنند.
حالا سینمای کودک آن‌قدر جدی شده که دیگر سرفصل مستقل خود را در جشنواره فجر دارد، هرچند هنوز همراه با فجر و به عنوان یکی از زیرشاخه‌های آن شناخته می‌شود. این آغاز استقلال یافتن سینمای کودک و نوجوان است. در پنجمین دوره جشنواره که دومین دوره جشنواره مستقل اما جنبی کودک هم هست، فیلم خانه دوست کجاست؟ عباس کیارستمی می‌درخشد.
آلبوم تمبر به کارگردانی کیومرث پوراحمد در بخش چشم انداز سال های دور حضور می‌یابد و فرشید مثقالی، علی اکبر صادقی، نورالدین زرین کلک و مرتضی ممیز هم در بخش فیلم های کوتاه با ارائه اثر، سینمای کودک را غنی‌تر می‌کنند.
و حالا جشنواره کودک و نوجوان
جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان که به آن جشنواره فیلم کودک نیز می‌گویند، آنطور که در شناسنامه‌اش آمده از سال ۱۳۶۱ تا کنون طی ۳۲ دوره برگزار شده است. اما در این میان دوره‌های اول تنها یک بخش کم اهمیت بودند، به مرور جایگاه ویژه‌تری پیدا کردند و عنوان منحصر به فرد خود را به عنوان یک زیرمجموعه از جشنواره فجر به‌دست آوردند. با این‌حال تا پنجمین دوره برگزاری، جشنواره کودک زیر چتر جشنواره فجر بود و هنوز گلیمش را از آب بیرون نکشید. البته که از دوره سوم به این‌سو هویت مستقل خود را به‌مرور شکل می‌بخشید.
یکی از ویژگی‌های بارز جشنواره در این دوره‌های ابتدایی نمایش آثار متنوع و جالب توجهی از سینمای ملل مختلف بود که در کنار تلاش‌های کانون و ساخته شدن فیلم‌هایی استثنایی به دست کیارستمی، بیضایی و نادری، کمک شایانی به اعتلای سینمای کودک کرد. نمایش آثار مختلف از کشورهای مختلف گستره‌ی نگاه کارگردانانی که جذب سینمای کودک شده بودند را فزونی بخشید و آنها را واداشت تا خلاقیت بیشتری در ساخت فیلم‌ها به‌کار ببرند و خودشان، کیفیت کار خودشان را ارتقا ببخشند. مثلا مرور آثار هرمینا تیرلووا(کارگردان مطرح چک) در سومین دوره جشنواره کودک که به لیست نمایش افزوده و شامل نمایش ده فیلم از این کارگردان می‌شد، این از جمله طرح‌های بین‌المللی قابل اعتنا بود.
در دوره بعدی مسعود جعفری جوزانی، ژولت ریچلی، ولادیمیر گراماتیکوف، ولادیمیر مالیک و یانوش ناسفتر نخستین داوران جشنواره فیلم کودک و نوجوان بودند. در این دوره بهروز غریب پور با فیلم کاراگاه، داریوش مهرجویی با مدرسه ای که می رفتیم، کامبوزیا پرتوی با گلنار و ماهی، کیومرث پوراحمد با لنگرگاه و ابوالفضل جلیلی با فیلم گال در بخش مسابقه جشنواره حضور داشتند در بخش بین‌المللی جشنواره هم بزرگداشت زدنک میلر فیلمساز اهل چکسلواکی و ژولت ریچلی از مجارستان انجام شد و نقاشی متحرک‌های اروپای شرقی هم به‌نمایش درآمد
دوره پنچم جشنواره حکم یک حسن ختام برای جشنواره کودک وابسته به فجر را داشت. در این دوره در اقدامی هوشمندانه،فیلم‌هایی نمایش پیدا کردند تا جمع‌بندی از سینمای کودک در این سال‌ها ارائه کنند. گویی عوامل برگزار کننده می‌دانستند از سال بعد جشنواره کودک مستقل خواهد شد و به‌همین دلیل پنجمین دوره را طوری برگزار کردند که برآیندی از تلاش‌های سالیان گذشته را ارائه کند و بارش را برای شروعی نو و تازه‌نفس‌تر ببندد.
از جمله اکران‌های برآیند گونه این دوره مروری بر فیلم های کودکان و نوجوانان عباس کیارستمی، ده سال سینمای کودک و نوجوان ایران، فیلم های لورل و هاردی، گذری به فیلمخانه کودک و نوجوان، فیلم های کوتاه چکسلواکی، مجارستان و بلغارستان، به یاد یون گوپسکو گوپو بود.
دزد عروسک‌ها ساخته محمدرضا هنرمند، کاکلی به کارگردانی فریال بهزاد و پاتال و آرزوهای کوچک به کارگردانی مسعود کرامتی سه فیلم ایرانی راه یافته به بخش مسابقه بین الملل بودند. فیلم‌های خانه دوست کجاست و اولی ها ساخته عباس کیارستمی در دو بخش مرور فیلم های کیارستمی و ده سال سینمای کودک و نوجوان ایران فرصت حضور یافتند و همانطور که گفته شد بسیاری از فیلم های ماندگار حوزه کودک از جمله شهر موش ها، دونده، باشو، غریبه کوچک، گلنار و رابطه در بخش ده سال سینمای کودک ایران نمایش داده شدند.
دوره های اول پس از جدا شدن از جشنواره فجر
هفتمین دوره از جشنواره کودکان و نوجوانان این بار کاملا مستقل در تاریخ ۱۴ تا ۲۰ مهر ماه ۱۳۷۰، به دبیری علیرضا شجاع نوری در شهر اصفهان برگزار شد.
از جمله ابتکارات ویژه هیئت برگزاری در این دوره که از جدا شدن از فجر و بازتر شدن دست برگزارکنندگان منتج شد، این بود که برای اولین بار جشنواره یک هیئت داوران کودک و نوجوان داشت تا فیلم های بلند بخش مسابقه و فیلم های ایرانی را مورد قضاوت قرار دهند و از میان آنها بهترین فیلم را انتخاب کنند. این کودکان مدرسه پیرمردها ساخته علی سجادی حسینی را به عنوان فیلم برتر خود برگزیدند. دیگر برگزیدگان این دوره چنین بود:
- بهترین فیلم کوتاه: بارکای خودخواه ساخته ولاستاپو سپسشلووا از چکسلواکی
- بهترین فیلم نیمه بلند: یادداشت های یک آموزگار ساخته کریم هاتفی نیا محصول ایران
- بهترین فیلم درباره کودکان: لمب به کارگردانی کالین گرگ از انگلستان
- بهترین فیلم برای کودکان: دنی قهرمان جهان ساخته گاوین میلار از انگلستان
هشتمین دوره جشنواره فجر دو نکته مهم داشت اول اینکه حالا تعداد تولیدات کودک سینمای ایران به‌حدی رسیده بود که جشنواره برای اولین بار بخش مجزای مسابقه سینمای ایران را به بخش‌های خود اضافه کرد. ده فیلم بلند و ۳۲ فیلم کوتاه در بخش مسابقه سینمای ایران به رقابت پرداختند. آتش در خرمن به کارگردانی سعید حاجی میری، اتل متل توتول ساخته محمد جعفری هرندی، ایلیاء، نقاش جوان به کارگردانی ابوالحسن داودی، «بدوک» ساخته مجید مجیدی، «حسنک» به کارگردانی مهستی بدیعی، «خمره» ساخته ابراهیم فروزش، دره شاپرک‌ها به کارگردانی فریال بهزاد، راز چشمه سرخ ساخته علی سجادی حسینی، شرم به کارگردانی کیومرث پوراحمد و شهر در دست بچه ها ساخته اسماعیل براری این ده فیلم بودند.
جالب است بدانید شرم یکی از اپیزودهای مجموعه تلویزیونی قصه‌های مجید بود که مستقل از این مجموعه و به شکل یک فیلم بلند سینمایی دراین جشنواره به نمایش درآمد و در اکران عمومی هم با فروش معقولی مواجه شد.
دوم اینکه ترکیب داوران در بخش مسابقه سینمای ایران متنوع‌تر شد. درحالیکه همیشه یک یا دو کارگردان ایرانی حوزه کودک به همراه چهار یا پنج نفر از فیلمسازان به عنوان داور به انتخاب آثار می‌پرداختند، در این دوره برای اولین بار عزت الله انتظامی و علیرضا خمسه به عنوان بازیگران سینمای ایران در لیست هیات داوران دو بخش ملی و بین الملل قرار گرفتند. انتخاب‌های این ترکیب جدید این‌چنین بود: مسابقه سینمای ایران:
- بهترین فیلم: چکمه ساخته محمد علی طالبی
- بهترین فیلم درباره نوجوانان: شرم به کارگردانی کیومرث پوراحمد
- مسابقه بین الملل:
- بهترین فیلم کوتاه: لی لی، لی لی حوضک ساخته وجیه الله فرد مقدم از ایران
- بهترین فیلم میان مدت: چکمه ساخته محمدعلی طالبی از ایران
- بهترین فیلم بلند: شاکوکلاک ساخته پل گوتستام از سوئد
دوره بعدی باز هم به دبیری شجاع‌نوری برگزار شد اما همچون دوره‌های قبل کمبود تولیدات باعث شد بخش مسابقه سینمای ایران از میان بخش‌ها خط بخورد. سمفونی تهران ساخته رسول صدرعاملی، نان و شعر به کارگردانی کیومرث پوراحمد و و مریم و میتیل ساخته فتحعلی اویسی سه فیلمی ایرانی بودند که در این دوره حضور یافتند. در بخش رقابتی فیلم‌های کوتاه بین الملل ۳۶ فیلم به رقابت پرداختند که آخرین آبادی ساخته مجید مجیدی یکی از آنها بود. جوایز این دوره هم به این شکل تقسیم شد: بهترین فیلم کوتاه: یک پرش زیادی ساخته یوهانا هالد از سوئد، بهترین فیلم نیمه بلند: آخرین آبادی ساخته مجید مجیدی از ایران، بهترین فیلم: فرشته کوچک شادی بیافرین ساخته عثمان ساپاروف از ترکمنستان، مریم و میتیل برگزیده هیات داوران.
دهمین دوره از جشنواره بین المللی کودکان و نوجوانان از ۲۱ تا ۲۷ آبان ماه ۱۳۷۳ در اصفهان و به دبیری حسین پاکدل برگزار شد. مهم‌ترین اتفاق این دوره حضور کلاه قرمزی و پسرخاله هم در بخش مسابقه سینمای ایران و هم در بخش بین‌الملل بود. این فیلم موفق به دریافت جایزه اول داوران کودک و نوجوان شد.
این دوره بخش‌های جانبی بسیار جذابی داشت از جمله: «بزرگداشت سینماگر از دست رفته: علی سجادی حسینی»، «یادی از یک استاد: پل گریمو» و «بزرگداشت فردریک بک» ، «ربع قرن متحرک سازی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» که در آن ۲۵ انیمیشن از انیماتورهای مختلف نمایش داده شد و «سودای علم و تخیل(نقاشی متحرک در سینمای هنگ کنگ)» و همچنین «نگاهی به سینمای کودک و نوجوان آلمان».
هیات داوران در بخش مسابقه سینمای ایران هیچ فیلم بلندی را شایسته دریافت پروانه زرین بهترین فیلم بلند ندانست و جایزه بهترین فیلم کوتاه به پرواز ساخته فرخنده ترابی و بهترین فیلم نیمه بلند به زیران ساخته فرهاد مهران فر رسید.
در دوره بعدی کاکادو ساخته تهمینه میلانی، شاخ گاو به کارگردانی کیانوش عیاری، به خاطر هانیه ساخته کیومرث پوراحمد، بشیر به کارگردانی احمد رمضان زاده، حسرت ساخته محمد حسن زاده، خفتگان بیدار(خارج از بخش مسابقه) به کارگردانی غلام حیدراکابری، دشت ارغوانی به کارگردانی نادر مقدس، عصیان ساخته حمید خیرالدین، قصه های بازار(خارج از بخش مسابقه) به کارگردانی عبدالله علیمراد، ماه پیشونی ساخته علی اکبر کوهکی و جواد ارشاد، مصائب عاشق فقیر ساخته حسینعلی لیالستانی و نگاهی دیگر به کارگردانی حسین مختاری فیلم هایی بودند که در بخش بلند حضور داشتند.
از جمله بخش‌های جانبی مهم این دوره نمایش ۶ فیلم با موضوع کودکان و نوجوانان فلسطینی در بخش غیررقابتی بود.
هیات داوران نوجوان آن سال فیلم آن مرد آمد ساخته بهمن قبادی را به عنوان بهترین فیلم ویدیویی در بخش ملی انتخاب کردند.
در بخش مسابقه سینمایی هم به خاطر هانیه به کارگردانی کیومرث پوراحمد و حکایت شیرین ساخته محمدرضا عابدی موفق به دریافت تندیس گل آفتابگردان داوران کودک و نوجوان شدند.
دوره های میانی
در دوره دوازدهم بار دیگر مکان برگزاری جشنواره کودک تغییر کرد و این‌بار به کرمان رفت و به دبیری علی اصغر غلامرضایی از ۱۴ تا ۲۰ مهر ماه ۱۳۷۵ در این شهر برگزار شد.
پانزده فیلم مهم در بخش بلند سینمای ایران در این دوره حاضر شدند. فیلم‌هایی مانند بچه های آسمان ساخته مجید مجیدی، خواهران غریب به کارگردانی کیومرث پوراحمد، کیسه برنج ساخته محمدعلی طالبی، تعطیلات تابستانی به کارگردانی فریدون حسن پور.
در نهایت مجید مجیدی که با دو فیلم پدر و بچه های آسمان در جشنواره کودک حضور داشت ، برای پدر موفق به دریافت جایزه ویژه هیات داوران شد. فیلم‌های این دوره بسیار خاطره‌انگیز شدند اما خود جشنواره حواشی زیادی برانگیخت و خصوصا برای خبرنگاران مشکلات متعددی به‌وجود آمد.
عزت الله انتظامی، کمال تبریزی، پوران درخشنده، مصطفی رحماندوست و علی اکبر قاضی نظام بخش سینمای ایران این دوره را مورد قضاوت قرار دادند.
سیزدهمین دوره جشنواره با یک سال وقفه این‌بار در تهران برگزار گردید. زمان برگزاری جشنواره در کمال بی‌برنامگی با جشنواره فجر تداخل پیدا کرد و این باعث استقبال بسیار محدود از دوره سیزدهم شد.
در بخش مسابقه سینمای ایران ۵۶ فیلم بلند، نیمه بلند و کوتاه شرکت کردند که با وجود حضور فیلم هایی از کارگردانانی چون بهمن قبادی، ابراهیم فروزش، کامبوزیا پرتو، ناصر تقوایی، مجتبی میرطهماسب و امیرشهاب رضویان هیات داوران هیچ یک از فیلم های بلند را شایسته دریافت پروانه زرین ندانست. این هیات داوران از کمال تبریزی، علیرضا خمسه، ابوالحسن داودی، حسین زندباف و انسیه شاه حسینی تشکیل شده بود. به شکل کلی این دوره را می‌توان یکی از ضعیف‌ترین و عقب‌مانده‌ترین دوره‌های جشنواره دانست.
اما برخلاف دوره سیزدهم، چهاردهمین جشنواره کودک بار دیگر به اصفهان بازگشت. این یکی از جذاب‌ترین دوره‌های جشنواره بود و آثاری مانند رنگ خدا ساخته مجید مجیدی، دختری با کفش های کتانی به کارگردانی رسول صدرعاملی و بید و باد ساخته محمدعلی طالبی، آینه ساخته جعفر پناهی، سیب به کارگردانی سمیرا مخملباف و کودک و سرباز ساخته سیدرضا میرکریمی در آن به نمایش درآمدند. در نهایت هم جوایز به این شکل تقسیم شدند:
- بهترین فیلم کوتاه: طولانی ترین سفر دنیا ساخته محمد مقدم
- بهترین فیلم بلند: رنگ خدا ساخته مجید مجیدی
- سینمای بین الملل:
- بهترین فیلم: آقای رایس اسرارآمیز به کارگردانی نیکولاس کندال از کانادا
- بهترین فیلم کوتاه: به صورت مشترک به گوسفند دزد ساخته آصف کاپادیا از انگلستان و نگهبان چشمه به کارگردانی محمود ثائمین از ایران
مهم‌ترین اتفاق دوره پانزدهم بهمن قبادی و اولین فیلمش بود. زمانی برای مستی اسب‌ها اولین فیلم بلند بهمن قبادی که در یک روستای مرزی ایران و عراق و با بازی بازیگران غیر حرفه‌ای ساخته شد، بسیار مورد توجه قرار گرفت و در عرصه بین‌المللی هم درخشید و برنده‌ی جایزه دوربین طلییا از جشنواره بین المللی فیلم کن در سال ۲۰۰۰ شد.
همچنین صنم ساخته رفیع پیتز و نجوا به کارگردانی پرویز شهبازی در بخش سینمای بین الملل و مربای شیرین مرضیه برومند و یکی بود، یکی نبود ایرج طهماسب در بخش مسابقه سینمای ایران به نمایش درآمدند.
دوره شانزدهم در دهه هشتاد برگزار شد. این دوره از نظر تعدد بخش‌های جنبی صاحب یک رکورد است. بخش‌هایی همچون «تاملی در آثار استرید لیندگرن» نویسنده سوئدی کتاب‌های کودک و نوجوان، «نمایش‌های ویژه (مرور آثار فرشید مثقالی و نفیسه ریاحی)»، بهترین آثار تاریخ سینمای کودک و نوجوان به انتخاب ۱۰۰ نویسنده، فیلمساز و هنرمند و «چشم‌انداز نقاشی متحرک سینمای هلند» مورد توجه ویژه سینما دوستان قرار گرفتند.
از جمله فیلم‌های به نمایش درآمده این دوره بچه‌های نفت ابراهیم فروزش و تو آزادی محمدعلی طالبی بود.
پرنده باز کوچک ساخته رهبر قنبری، روز کارنامه اثر مسعود کرامتی، علی و دنی ساخته وحید نیکخواه آزاد و سفر به شرق به کارگردانی سید مهدی برقعی هم مهم‌ترین عنوان‌های جشنواره هفدهم را به خود اختصاص دادند. این دوره را هم می‌توان از کم‌فروغ‌ترین دوران جشنواره کودک به‌شمار آورد.
در دوره هجدهم جشنواره آثار سینمایی ۲۸ کشور جهان به نمایش درآمدند. جالب است بدانید این دوره بسیار محدود و جمع و جور برگزار شد و خبری از بخش‌های جانبی جذاب همیشگی جشنواره نبود.
بهشت جای دیگری است ساخته عبدالرسول گلبن حقیقی، من و نگین دات کام به کارگردانی حسین قناعت، ساکنین سرزمین سکوت ساخته سامان سالو، کفش‌های جیرجیرک دار من اثر شاپور قریب و رسم عاشق کشی به کارگردانی خسرو معصومی مهم‌ترین آثار این دوره بودند که جوایز را هم میان خود قسمت کردند.
سینمای آسیا، چشم‌انداز آثار کوتاه کره، چشم‌انداز سینمای کودک هند، منظری از نقاشی متحرک تایوان و برگزیده ۲۵ سال سینمای کودک ایران، بخش‌های جانبی دوره بعدی یعنی جشنواره کودک نوزدهم بودند که محدودیت‌های دوره قبلی را به‌نوعی جبران کرد. لاک پشت‌ها هم پرواز می‌کنند ساخته بهمن قبادی، پشت پرده مه به کارگردانی پرویز شیخ طادی، جنگ کودکانه ساخته ابوالقاسم طالبی در این دوره جوایز اصلی را به خانه بردند.
تا اینکه در سال ۱۳۸۴ جشنواره کودک و نوجوان بیست سالگی خود را در اصفهان جشن گرفت. حالا دیگر بدل شده بود به یکی از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین جشنواره‌های ایرانی و این یک افتخار به حساب می‌آمد. در پایان این دوره مرثیه برف ساخته جمیل رستمی، دیشب باباتو دیدم آیدا به کارگردانی رسول صدرعاملی، چوپان دروغگو ساخته فریدون حسن‌پور و ماجراهای اینترنتی به کارگردانی حسین قناعت جوایز را از آن خود کردند.
دوره های متاخر
بعد از بیست سالگی جشنواره، یک وقفه دوساله در برگزاری آن اتفاق افتاد و محل برگزاری هم این‌بار به همدان منتقل شد. علاوه بر جا به‌جایی مکان جشنواره، زمان آن هم از مهر به اردیبهشت منتقل شده و در فاصله زمانی دهم تا چهاردهم این ماه برگزار شد.
بچه‌های ابدی ساخته پوران درخشنده، نصف مال من نصف مال تو به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد و اتوبوس شب ساخته کیومرث پوراحمد فیلم‌های مهم این دوره بودند که بسیار مورد توجه قرار گرفتند. در این میان بچه‌های ابدی با دریافت مهم‌ترین جوایز یعنیپروانه زرین بهترین فیلم به طور مشترک با نصف مال من نصف مال تو، بهترین کارگردانی، بهترین دستاوردهای فنی و بهترین بازیگری نوجوان از بخش بین الملل و بهترین فیلم از نگاه داوران کودک و نوجوان خوش درخشید.
بیست و دومین دوره‌ی جشنوراه بین‌المللی کودکان و نوجوانان اینسری برای اولین‌بار در همدان، در سال ۱۳۷۸ برگزار شد و زمان برگزاری جشنواره هم از اردیبهشت ماه به یکم تا پنجم تیر موکول شد .آنچه بیش از هرچیز در این دوره مورد توجه قرار گرفت، موفقیت فیلم های خارجی بود که جوایز متعددی را کسب کردند. از میان فیلم های غیرفارسی که مورد توجه قرار گرقتند و جوایز را با خود به خانه بردند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- آواز پرنده‌ها از کشور اندونزی ساخته جان درانتائو
- برای همه تیله‌ها از کشور کانادا ساخته کریس بوث
- سرخ همچون آسمان از کشور ایتالیا به کارگردانی کریستیانو بورتوئه
همچنین مهم‌ترین فیلم های ایرانی این دوره می‌توان به؛ هامون و دریا به کارگردانی ابراهیم فروزش ، جعبه موسیقی ساخته فرزاد مؤتمن، خاطر خواهرم ساخته حجت الله سیفی و زمانی برای دوست داشتن اثر دیگر ابراهیم فروزش اشاره کرد.
همانطور که مشاهده کردید در یک اتفاق جالب، در بیست و دومین دوره از این جشنواره دو فیلم از ابراهیم فروزش در بخش رقابتی شرکت داشت .
پس از دوره ی بیست و دوم تصمیم بر این شد که جشنواره دوباره در شهر همدان برگزار شود؛ این بار به دبیری اکبرنبوی .البته کودکان و نوجوانان اصفهانی که سال‌ها به این جشنواره خو گرفته بودند مطمئنا از این تصمیم خوشحال نشدند.
این جشنواره که مرداد سال ۸۸ برگزار شد را می‌توان در بین تمامی دوره‌هایی که تا به الان اجرا شده، جز کم رمق ترین‌ها دانست که البته به وقایع سیاسی آن سال هم بی‌ارتباط نبود. اما اتفاق عجیب این دوره این بود که جشنواره دو مراسم اختتامیه برگزار کرد.
در جشنواره کودک بیست و سوم فیلم یک وجب از آسمان به کارگردانی علی وزیریان برگزیده هیئت داوران کودک و نوجوان سینمای ایران شد. جایزه ویژه ی هیئت داوران به فیلم دوازده روز کارگردانی مصطفی قربان‌پور رسید و پروانه زرین بهترین کارگردانی به بهروز شعیبی برای خاطر فیلم بال‌های خوشبختی. بهترین فیلم این جشنواره هم همبازی به کارگردانی غلامرضا رمضانی بود .
دوره بیست چهارم بازهم در شهر همدان برگزار شد و برخلاف دوره ی قبل که جشنواره سرو صدای کمتری داشت، اما در این دوره بخش های جنبی جالب، باعث رونق جشنواره شد .از میان بخش‌های جنبی که کمک زیادی به اوج گیری دوباره جشنواره کرد، پویانمایی کوتاه و بلند و فیلم های ویدیویی بسیار مورد توجه قرار گرفتند و در بخش فیلم‌های ویدیویی فیلم تابستان عزیز ساخته امیرشهاب رضویان جوایز زیادی را کسب کرد.
عسل از کشور ترکیه به کارگردانی سمیح کاپلان اوغلو در بخش بین‌الملل دیده شد و زندگی کاملا نو محصول مشترک کشورهای کره جنوبی و فرانسه به کارگردانی اونی لوکونت، بیشتر جوایز بخش بین الملل را از آن خود کرد .
از دیگر فیلم‌های مطرح ایرانی در این جشنواره می‌توان به نخودی ساخته جلال فاطمی و خواب‌های دنباله دار به کارگردانی پوران درخشنده اشاره کرد.
بیست و پنجمین جشنواره فیلم کودک در تاریخ بیست و سوم تا بیست و هفتم آبان ماه ۱۳۹۰ برگزار شد و پس از سه سال مکان برگزاری جشنواره از همدان به اصفهان بازگشت. یک جورهایی انگار جشنواره به سرزمین اصلی‌اش رجعت کرده بود و این باعث شد حال و هوایش دوباره مانند قبل شود.
در این دوره شانزده فیلم در بخش فیلم ایرانی و چهارده در بخش مسابقه‌ی بین الملل شرکت کردند.
از اتفاق های خوب و مثبتی که در این دوره افتاد، می‌توان به نشست های تخصصی برگزار شده اشاره کرد که مضمون آنها ادبیات و سینما، جایگاه عنصر قهرمان در سینمای کودک و مخاطب‌شناسی در سینمای کودک بود.
آهوی پیشونی سفید ساخته سید جواد هاشمی، سلام بر فرشتگان ساخته فرزاد اژدری، مصائب چارلی به کارگردانی علیرضا سعادت نیا، باد و مه به کارگردانی محمدعلی طالبی و فیلم رویای سینما ساخته علی شاه حاتمی فیلم‌های مهم این دوره بودند.
بیست و ششمین دوره این جشنواره بار دیگر در اصفهان برگذار شد. این جشنواره از تاریخ هفدهم تا بیست و یکم مهر به دبیری سید احمد میرعلایی برگزار گشت. در این دوره از افرادی هم چون مسعود کرامتی، سیروس حسن پور، زاون قوکاسیان و گرگین سیمونی گریگوریان تجلیل به عمل آمد.
از جمله فیلم‌های ایرانی که در این دوره حضور داشتند، می‌توان از آدم آهنی، آقای مدیر، غیر افسانه و جاودانه زیستن نام برد .
باز هم این دوره بخش‌های جانبی متنوعی داشت که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
سینمای کودک، سینمای نوجوان، تعاریف اشتراکات و تفاوت‌ها
راهکارهای اکران مناسب سینمای کودک و نشست اهالی رسانه با میهمانان و داوران خارجی همچنین کارگاه هایی هم در زمینه فیلم نامه نویسی با حضور وحید نیکخواه آزاد، بهروز افخمی و نغمه ثمینی برگزار شد.
بیست وششمین دوره جشنوراه دوره مرور و خاطره‌بازی بود و عوامل دست به پخش دوباره و بررسی آثاری قدیمی‌ترزندند تا بخش‌هایی از تاریخ سینمای کودک مرور شود. مثل پخش آثار زدنک میلر خالق انیمیشن‌هایی چون موش کور و ماشین خاکبردار. از دیگر بخش هایی که در این دوره مرور شد مهم‌ترین‌شان شامل سینمای کرواسی، مرور آثار سینمای کودک و نوجوانان آسیایی، مرور بر اقتباس‌های ادبی سینمای کودک و نوجوانان جهان، مرور بر اقتباس‌های ادبی سینمای کودک و نوجوانان جهان بود.
مهم‌ترین جوایز این دوره هم این‌چنین اهدا شد:
- پروانه زرین بهترین اثر پویانمایی به معین صمدی رسید؛ برای آغاز شب
- پروانه زرین بهترین فیلم بلند و بهترین کارگردانی به نادره ترکمانی برای فیلم گورداله و عمه غوله
- پروانه زرین بهترین فیلم نامه به وحید نیکخواه آزاد برای فیلم فرزند خوانده . این فیلم همچنین از سوی داوران کودک و نوجوان نیز به عنوان بهترین فیلم شناخته شد.
در بیست وهفتمین دوره جشنواره بازیگرانی چون مهتاب کرامتی، نیکی کریمی و ویشکا آسایش به عنوان داور در بخش های مختلفی از این دوره حضور داشتند. هم چنین این دوره، جشنواره برای بار دوم د با سازمان یونیسف همکاری کرد. در واقع این سازمان یونیسف بود که افرادی چون مهتاب کرامتی، فرشته طائرپور، بهاره یگانه فر، پانته آ معصومی و جعفر گودرزی را به عنوان داور برای این جشنواره معرفی کرد.
در بخش فیلم‌های بلند این جشنواره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تنهای تنهای تنها به کارگردانی احسان عبدی پور
- تابستان طولانی اثر علی خزایی فر
- عملیات مهدکودک به کارگردانی فرزاد اژدری
- سه‌گانه گنجشکک اشی مشی به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد مسعود کرامتی و محمد قربان کریمی حضور داشتند.
در بخش سینمای بین الملل جشنواره هم:
- یوکو به کارگردانی فرانز سیکابوچ
- سس گوجه فرنگی پتی اثر تیناون تاربن
- کودک خشمگین به کارگردانی هوانگ لی
از بخش های جنبی این دوره می‌توان به بخش رقابت فیلمسازان جوان اصفهانی اشاره کرد که داوران این بخش زاون قوکاسیان، محمد سعید محصصی، محمود افسریان و محمد رضا عرب بودند.
در این دوره مراسم بزرگداشت برای افراد چون شمسی فضل اللهی، دنیا فنی زاده وناصر طهماسب برگزار و همچنینی از حافظ احمدی عکاس و فیلم برادر تجلیل شد.
از جوایز این دوره مهم‌ترین‌ها به بهترین فیلم‌هایی رسید که عمیقا حقشان بود:
- پروانه زرین بهترین فیلم در بخش سینمای ایران به ادریس عبدی‌پور
- پروانه زرین بهترین کارگردانی به احسان عبدی‌پور برای فیلم تنهای تنهای تنها
- هادی محقق هم برای فیلم او خوب سنگ میزند پروانه زرین بهترین فیلمنامه‌نویسی را کسب کرد.
تنهای تنهای تنها در بخش بین الملل نیز پروانه زرین بهترین فیلم نامه را از آن خود کرد و فیلم او خوب سنگ میزند در بخش بین الملل به عنوان بهترین فیلم شناخته شد.
در بیست وهشتمین دوره جشنواره فیلم های زیادی از سرارس دنیا به این جشنواره ارسال شد حدودا ۶۴ کشور که از میان آنها ۴۲ اثر به جشنوراه راه پیدا کردند .
در بخش سینمای ایران از میان ۲۳ فیلم بلند طبق قوانینی که جشنواره داشت تنها ۱۳ اثر انتخاب شد . هم چنین برای اولین بار در این دوره نمایش ۵۰ اثر کوتاه ویدیویی تولیده شده توسط سینماگران اصفهان در تالار هنر نمایش داده شد .
همچنین بزرگداشت ۱۱ هنرمند در این دوره اتفاق افتاد از افرادی چون:
- حسن اکلیلی «بازیگر و کارگردان»
- هوشنگ حریرچیان «بازیگر»
- محمدعلی میاندار «بازیگر و کارگردان» به عنوان سه هنرمند قدیمی اصفهان
بیست و نهمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان از سوم تا هشتم مهرماه ۱۳۹۴ بار دیگر به دبیری علیرضا شجاع نوری، علی رغم برنامه ریزی برای برگزاری در اصفهان، به همدان انتقال پیدا کرد.
در همین دوره ، نخستین المپیاد فیلم‌سازی نوجوانان نیز برگزار شد. این المپیاد به تلاش بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان ایران، طی فراخوانی از سراسر کشور راه اندازی شد. پس از استقبال فراوان علاقمندان، بیش از ۴۰۰ فیلم کوتاه دریافت شد و نهایتاً ۸۶ فیلم در جشنواره شرکت کردند.
در مراسم اختتامیه به شهدای فاجعه منا ادای احترام شد و جایزه ویژه دبیر جشنواره به فیلم به دنبال زندگی ساخته دنیا کرم زاده اهدا شد. این فیلم به واقعه منا توجه ویژه‌ای کرده بود.
در بخش مسابقه سینمای ایران فیلم‌هایی نظیر آسمان آبی مادرم به کارگردانی علی قوی تن، بدون مرز اثر امیرحسین عسگری و پرونده‌ای برای سارا به کارگردانی نادر مقدس شرکت داشتند و در بخش مسابقه سینمای بین الملل نیز فیلم‌هایی چون پرندگان مهاجر اثر الیویر رینگر محصول مشترک بلژیک و فرانسه، رؤیاهای شمردنی اثر آمول گوپته از کشور هند و زندگی نینو فیلم سیمون فان دوسلدوروف محصول کشور هلند حضور داشتند.
پروانه زرین بهترین فیلم نامه در بخش سینمای ایران اهدا شد به سید رضا صافی و مریم رنجبر برای فیلم پینوکیو، عاموسردار و رئیسعلی این فیلم به عنوان بهترین فیلم نیز در بخش سینمای ایران انتخاب شد؛ همچنین بهرام و بهمن آرک برای فیلم سویوق پروانه زرین بهترین کارگردانی را دریافت کردند.
در بخش بین الملل نیز فیلم گمیچی به کارگردانی مجید اسماعیل پارسا پروانه زرین بهترین فیلم و بهترین کار گردانی را دریافت کرد. پروانه زرین بهترین کارگردانی اثرکوتاه و نیمه بلند پویانمایی در بخش سینمای ایران نیز به محمد زارع و شلاله خیری برای فیلم دخترک آت آشغالی اهدا شد.
ضمن اینکه سیدمحمدرضا خردمندان دیپلم افتخار بهترین فیلم داستانی کوتاه برای فیلم دوئل و محمد بخشی دیپلم افتخار و مدال ایسفا بهترین فیلم داستانی کوتاه را برای فیلم آر یو والیبال؟ دریافت کرد.
پروانه زرین بهترین کارگردانی بخش پویانمایی سینمایی به فیلم رهایی از بهشت به کارگردانی علی نوری اسکویی تعلق گرفت. پروانه زرین بهترین کارگردانی فیلم بلند بخش بین الملل هم به اسکی باز به کارگردانی فریدون نجفی اهدا شد.
پروانه زرین بهترین فیلم نوجوان از نگاه داوران نوجوان به فیلم ۲۱ روز بعد به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفا تقدیم شد.
و در آخر پروانه زرین بهترین فیلم بلند سینمایی کودک به دزد و پری ۲ به تهیه‌کنندگی بهروز مفید تعلق گرفت.
سی و یکمین دوره از جشنواره فیلم کودک و نوجوان از هشتم تا چهارم شهریور ماه به دبیری علیرضا رضاداد اجرا شد. در این دوره فیلم‌هایی نظیر پاستاریونی، دوچ، سیمین و ضربه فنی شرکت داشتند که با توجه به افزایش ظرفیت سینماهای اصفهان، با استقبال بالای مخاطبان همراه شدند.
فیلم‌های این دوره از جشنواره، فارغ از کیفیت فیلم، به حال و هوای کودک امروزی نزدیک‌تر بودند؛ همچنین به نوجوانان در این دوره توجه بیشتری شد. در بخش‌های جنبی جشنواره، مراسم‌هایی برای بزرگداشت فریال بهزاد، ناصر چشم آذر و برادران دالوند برگزار شد. همچنین از سردیس زاون قوکاسیان در میدان جلفای اصفهان رونمایی شد. از کتاب چهل سال سینمای کودک که تاریخچه‌ای بود برای سال‌های برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان، نیز رونمایی شد. این دوره از جشنواره میزبان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بود.
ضربه فنی به کارگردانی غلامرضا رمضانی به عنوان بهترین فیلم نوجوان به مخاطبان معرفی شد؛ همچنین پروانه زرین بهترین فیلمنامه نیز به میترا تیموریان و غلامرضا رمضانی برای این فیلم تقدیم شد. محمدرضا حاجی غلامی نیز برای فیلم لکنت پروانه زرین بهترین کارگردانی را در بخش سینمای ایران و بین الملل دریافت کرد. این فیلم محصول مرکز صدا و سیمای استان یزد بود.
در دوره پیشین جشنواره یعنی جشنواره سی و دوم در طول هشت روز در بیش از ۱۱ سالن سینما در شهر اصفهان، ۱۵۸ فیلم سینمایی را برای مردم اصفهان و مهمانان داخلی و خارجی جشنواره نمایش دادند. این حجم از توجه به جشنواره کودک و نوجوان تقریبا بی‌سابقه به‌نظر می‌رسید.
جشنواره در بخش‌های مختلف جوایز متعددی را به فیلم‌ها اهدا کرد یعنی به جز مسابقه سینمای بین الملل و مسابقه سینمای ایران، جایزه سیفژ، جایزه هیات داوران کودک و نوجوان بین الملل، جایزه شهید بهنام محمدی، جایزه ویژه زاون قوکاسیان، جایزه هیأت داوری کودکان و نوجوانان ایران هم اهدا شد و رقابت میان فیلم‌ها هم برای تصاحب هرکدام از این جوایز بالا گرفته بود.
در نهایت در این دوره پروانه زرین بهترین کارگردانی در بخش ملی به امیرحسین قهرایی کارگردان فیلم بازیوو اهدا شد.
پروانه زرین بهترین فیلم در بخش ملی به مجتبی فرآورده، تهیه‌کننده فیلم بیست و سه نفر و پروانه زرین جایزه ویژه هیات داوران به بهروز رشاد، تهیه‌کننده فیلم قطار آن شب تعلق گرفت. تا جشنواره کودک و نوجوان امروز به سی و سومین ایستگاه خود برسد.
نکات ویژه
مهم‌ترین نکته درباره این جشنواره قدیمی و سرپا در همان چیزی است که حالا بدل به بخشی از شناسنامه جشنواره هم شده. این تعریفی است که حالا برگزارکنندگان جشنواره از چرایی برپایی آن دارند و مهم‌ترین نکته جشنواره کودک و نوجوان هم محسوب می‌شود :
نسل جدید کودکان و نوجوانان تفاوت‌های عمده‌ای با نسل گذشته خود دارند و از بدو تولد، دیجیتال زندگی کرده‌اند، لذا جشنواره در ارائه خدمات و نحوه تعامل با مخاطبان خود در دوره سی و دومین تحولی جدی را هدف قرار داده است. از این رو در حوزه سیاست‌گذاری، رویکردهای تازه‌ای در بخش‌های مختلف سی و دومین دوره از این جشنواره اتخاذ شده است.
ویژگی خاص این جشنواره، توجه فراوان به داوران کودک و نوجوان است. جشنوارهٔ کودک در دو بخش داخلی و بین‌الملل برگزار می‌شود. فیلم‌های سینمایی در بخش داخلی، و فیلم‌های انیمیشن در بخش بین‌الملل داوری می‌شوند.
