۲۰ موسیقی فیلم ماندگار در تاریخ سینما

همه چیز از «Scorpio Rising» اثر هنرمند زیرزمینی کنت انگر Kenneth Anger در سال ۱۹۶۳ شروع شد. پس از این فیلم، کارگردان‌های بلندپرواز دیگری مثل مارتین اسکورسیزی به فکر ساخت صحنه‌هایی از ترکیب تصاویر و موسیقی‌های محبوب افتادند. وقتی در پایان دهه ۶۰ نسل کارگردان‌های هم دوره‌ی اسکورسیزی به سمت هالیوود رفتند، سبک کار انگر را در قلب و ذهن‌شان نگه داشته بودند. تصمیم گرفتیم فیلم‌های برگزیده‌ای که بهترین موسیقی متن را داشته‌اند، انتخاب و بررسی کنیم.

همچنین بخوانید:
۱۰ ترانه به ظاهر شادی که درواقع متن بسیار ناراحت کننده‌ای دارند

۲۰. The Graduate
۱۹۶۷

«فارغ‌التحصیل» فیلمی بود که از موسیقی‌ای استفاده کرد که هم برای کودکان و هم والدین‌شان خوشایند بود. در موسیقی فیلم از قطعات ارکستر دیو گروسین Dave Grusin و فولک راک جذاب سایمون و گارفانکل Simon & Garfunkel استفاده شده بود. تصویر داستین هافمن در نقش مرد رنجوری که نمی‌خواست بزرگ شود، با آهنگ‌هایی مثل «خانم رابینسون»، «Scarborough Fair» و «April Come She Will» بسیار تأثیرگذار شده بود و تماشاچیان بزرگ‌تر را متقاعد کرد که واقعا چیزی باعث آزار نسل جدید شده است. قطعه‌ی «خانم رابینسون»‌ از فروش بسیار خوبی برخوردار شد.

۱۹. Easy Rider
۱۹۶۹

به لطف گروه بیتلز و فیلم «فارغ‌التحصیل»، موسیقی راک فیلم‌ها تا پایان دهه ۶۰ به نوعی فرمول دست پیدا کرد: اکثرا یک خواننده به اجرای آهنگ می‌پردازد، از میکس‌های قدیمی و جدید استفاده می‌کردند و از تک‌نوازی ساز برای بیشتر کردن زمان فیلم استفاده می‌شد. سپس دنیس هاپر Dennis Hopper و پیتر فوندا Peter Fonda تصمیم گرفتند تا بخش زیادی از «ایزی رایدر» را به آهنگ‌های محبوب اسید راک اختصاص دهند.

۱۸. The Big Chill
۱۹۸۳

می‌توان گفت فیلم دوست‌داشتنی «اندوه شدید» باعث تبدیل شدن به بزرگ‌ترین کلیشه‌ی هالیوود در دهه ۸۰ و ۹۰ بود: صحنه‌ی رقص و پایکوبی و آواز خواندن آدم‌های میانسال خوشحال که در خانه‌شان آهنگ‌های محبوب پاپ قدیمی را می‌خوانند و می‌رقصیدند. در فیلم «اندوه شدید»، داستان آن علاقه‌ی تازه‌ای را در رابطه با موسیقی‌های ایده‌آل دهه ۶۰ و در دل دوران کاری رونالد رگان Ronald Reagan شکل داد. موسیقی متن فیلم چنان نافذ بود که انگار چیزی حیاتی را فراموش کرده‌ایم.

۱۷. Dirty Dancing
۱۹۸۷

۲۳ میلیون نسخه؛ چیزی است که تقریبا فروش جهانی موسیقی متن «رقص کثیف» است. اگرچه داستان فیلم در سال ۱۹۶۳ می‌گذرد و درباره‌ی دختر نوجوان بدون هیاهویی است که توجه مربی رقصش را به خود جلب می‌کند،‌ برای آن سال یک فیلم بسیار مدرن به حساب می‌آمد. بسیاری از جنبه‌های مدرن این فیلم به آهنگ‌هایی مثل «او مثل باد است» She’s Like the Wind اثر پاتریک سوویزی Patrick Swayze، «چشمان گرسنه» Hungry Eyes اثر اریک کارمن Eric Carmen و «I’ve Had The Time of My Life» اثر برنده‌ی اسکار جنیفر وارنز Jennifer Warnes، باز می‌گردد.

۱۶. The Bodyguard
۱۹۹۲

فیلم «بادیگارد» رکورد پرفروش‌ترین آهنگ در تمام دوران را دارد (چیزی حدود ۴۲ میلیون نسخه در جهان). شکی نیست که صدای بی‌همتای ویتنی هیوستون Whitney Houston در آهنگ «همیشه عاشقت خواهم بود» I Will Always Love You در محبوبیت آن بی‌تأثیر نبوده است. این آلبوم به تنهایی یکی از عالی‌ترین مجموعه آهنگ‌های پاپ معاصر دهه ۹۰ میلادی است. نیمی دیگر از آهنگ‌های آلبوم، موسیقی ملایم جاز و سول soul را دارد.

۱۵. Trainspotting
۱۹۹۶

فیلمی که درباره‌ی معتادان به هروئین اسکاتلندی باشد نمی‌تواند به اندازه‌ی «رگ‌یابی» پر از جریان زندگی باشد. دنی بویل Danny Boyle در مقام کارگردان، جان هاج John Hodge نویسنده (با اقتباس از رمان اروین ولش Irvine Welsh) و چندین قطعه موسیقی باحال، این فیلم را ساخته‌اند. فیلم و موسیقی آن با آهنگ‌ عجیب و غریب ایگی پاپ Iggy Pop جلوه‌ی دیگری پیدا کرد؛ «شهوت برای زندگی» Lust for Life. قطعات دیگری که در فیلم شنیده می‌شود سبک‌های مختلفی دارند که در نهایت حسی از خطر را به بیننده القا می‌کنند.

۱۴. Repo Man
۱۹۸۴

در میانه‌ی دهه ۸۰ دو راه پیش روی پانک‌های بلندپرواز وجود داشت: پیدا کردن یک فروشگاه محصولات ویدیویی عجیب برای فیلم آلکس کاکس Alex Cox، و بعد خریدن، قرض گرفتن یا دزدیدن از آلبوم «شرخر». این فیلم مجموعه‌ای از موسیقی‌های متداول در ایالت‌های غربی آمریکا (مثل Black Flag،Suicidal Tendencies، Circle Jerks و Fear) است و فرهنگ پانک را به نمایش می‌گذارد. «شرخر» ثابت می‌کند که حتی آدم‌هایی با ظاهر پانکی هم می‌توانند حس شوخ‌طبعی داشته باشند.

۱۳. Belly
۱۹۹۸

درام جنایی کلیشه «بلی»، امروزه بسیار خارق‌العاده به نظر می‌رسد. هایپ ویلیامز Hype Williams سابقه‌ی کارگردانی موزیک ویدیو را داشت و در اولین تجربه‌ی فیلم‌سازی‌اش، سعی در ترجمه‌ی آن سبک پرزرق‌وبرق برای پرده‌ی سینما داشت که تا حدی زیاد موفق نبود. اما این فیلم بیشتر به دلیل موسیقی متنش شناخته می‌شود. با همکاری جی‌-زی Jay-Z، ناز Nas، دی‌ام‌اکس DMX، دانجلو D’Angelo و بسیاری دیگر، آلبوم «بلی» موفق به تأثیرگذاری بر رپ شرق آمریکا می‌شود.

۱۲. Wild Style
۱۹۸۳

پیش از فراگیر شدن آهنگ‌های پاپ در شبکه MTV و قرار گرفتن در لیست ۱۰ آهنگ برتر، بسیاری از آمریکایی‌ها به فیلم‌هایی با آهنگ‌های رپ فیلم‌هایی مثل «Beat Street» و «Krush Groove» اکتفا می‌کردند. طرفداران واقعی نیز به دنبال آهنگ‌های «سبک وحشی» به نویسندگی و کارگردانی چارلی آهرن Charlie Ahearn با آهنگ‌هایی از کریس استین Chris Stein گیتاریست گروه بلوندی Blondie و فب فایو فردی Fab Five Freddy بودند. این سه نفر از رابطه دوستی‌شان به خوبی استفاده کردند و با دیگر رپرهای نیویورکی به همکاری پرداختند. موزیک‌های این فیلم از مهم‌ترین قطعات موسیقی در تاریخ فیلم‌های موزیکال به حساب می‌آیند.

۱۱. Footloose
۱۹۸۴

در دهه ۸۰ میلادی، استودیوهای هالیوودی به مجموعه‌های بزرگ چندرسانه‌ای تبدیل شدند و با سایر کمپانی‌ها در تولید فیلم و حتی موقعیت‌های بازاریابی همکاری می‌کردند. آدم‌های منفی‌باف معتقدند که رئیس‌های بزرگ در آن زمان اصالت فیلم‌سازی آمریکایی که در دهه ۷۰ شکل گرفته بود را از بین بردند. طرفداران نیز بر این عقیده بودند که محصولاتی که از این دوره (مثل اسباب‌بازی‌ها، کمیک‌ها و آلبوم‌های موسیقی) برگرفته از فیلم‌ها تولید شده بود، به معنی فروش خوب و موفقیت فیلم بوده است. در آن دهه، تقریبا هر سال یک تک‌آهنگ از فیلم‌ها گل می‌کرد و «آزاد» به پادشاه همه‌ی آنها تبدیل شد. حضور دنیس ویلیامز Deniece Williams، بانی تایلر Bonnie Tyler و کنی لاگینس Kenny Loggins نیز در محبوبیت آهنگ‌های فیلم بسیار اثرگذار بوده است.

۱۰. Kill Bill
۲۰۰۳-۴

زمانی که کوئنتین تارانتینو چهارمین و پنجمین فیلمش را ساخت، طرفداران می‌دانستند که انتظار چه آهنگی را در فیلم داشته باشند: آهنگ‌های پاپ نیمه فراموش‌شده، تعدادی آراندبی R&B کلاسیک و تعدادی راک‌های زیرزمینی گمنام؛ اما زمانی که دو فیلم «بیل را بکش» ساخته شد، نشان داد که می‌تواند جدا از «داستان عامه‌پسند» به قصه‌گویی بپردازد و موسیقی متن فیلم نیز فراتر از کارهای پیشین کارگردان بود.

۹. Rushmore
۱۹۹۸

احتمالاً اینکه سبک کاری یک فیلم‌ساز به‌قدری شناخته شود که بتوان آن را تقلید کرد، یک دستاورد مهم به‌حساب می‌آید. بخشی از موفقیت «راشمور» اثر وس اندرسون و نویسندگی او به همراه اوون ویلسون Owen Wilson در اواخر دهه ۹۰ این بود که یک داستان تأثیرگذار بازگوپذیر دبیرستانی را انتخاب کردند و به آن حال‌وهوایی تئاتری بخشیدند. شخصیت خجالتی قهرمان داستان در موسیقی فیلم بازتاب یافته است. مثل برخی دیگر از فیلم‌های این لیست، «راشمور» نیز قالب کاری ارائه داد که فیلم‌سازها و مشاوران موسیقی هنوز از آن پیروی می‌کنند.

۸. Pretty in Pink
۱۹۸۶

جان هیوز John Hughes در دهه ۸۰ به فرمول عالی فیلم‌های نوجوانانه دست پیدا کرد: پرداختن به یک داستان درباره‌ی محبوبیت و عشق و استفاده از موسیقی که حتی دبیرستانی‌های عجیب هم طرفدار آن شوند. فیلم محبوب «Pretty in Pink» به نویسندگی هیوز نامش را از یک آهنگ پانک محبوب برگرفته و چند پاپ بریتانیایی نیز در خود دارد. اگر مخاطبان فیلم پیش‌ازاین طرفدار چنین آهنگ‌هایی نبودند، حالا با یک لیست باحال روبرو هستند.

۷. Saturday Night Fever
۱۹۷۷

پیش از فیلم رابرت استیگوود Robert Stigwood (تهیه‌کننده) درباره‌ی قشر کارمند سختی‌کشیده‌ی نیویورکی و لذت بردن لحظاتی روی زمین رقص، موسیقی دیسکو زیاد روی بورس نبود. «تب شب یکشنبه» مثل یک بمب عمل کرد و آهنگ‌های آن تبدیل به آلبوم‌های دیسکو شدند و حتی کسانی که قبلاً به کلاب نرفته بودند، نسخه‌ای از آن را در خانه داشتند. این فیلم توانست جنون دیسکو را همه‌جا پخش کند.

۶. The Harder They Come
۱۹۷۲

حتی طرفداران پر اشتیاق موسیقی نیز پیش از مشهور شدن یک مجرم جامائکایی چیز زیادی درباره‌ی سبک اسکا ska یا رگی reggae نمی‌دانستند. فیلم «The Harder They Come» و آهنگ‌های آن توانست نقش اول داستان، جیمی کلیف Jimmy Cliff را به ستاره‌ای تبدیل کند که انرژی بیش‌ازحد و صدای گوش‌خراشش توانست توجهات زیادی را به خود جلب کند. مهم نبود گام آهنگ‌هایی مثل «رودخانه‌های بابیلون» Rivers of Babylon و «اگه واقعا بخواهیش می‌تونی به دستش بیاری» You Can Get It If You Really Want چقدر بالا و پایین داشت، این آهنگ‌ها گوش‌نواز بودند.

۵. O Brother, Where Art Thou
۲۰۰۰

هرازگاهی، جوئل و ایتن کوهن Joel and Ethan Coen، برادران نویسنده و کارگردان، فیلمی می‌سازند که مخاطب بیشتری را به خود جذب می‌کند؛ هرچند همیشه سبک‌های مختلفی را دنبال می‌کنند و خط یکسانی در کارهایشان ندارند. کمدی روستایی «ای برادر، کجایی؟» یکی از فیلم‌های مهم خارج از سبک آن‌ها بود و آهنگ‌های بسیار خوبی داشت. این فیلم موفق شد جایزه‌ی «بهترین آلبوم سال» گرمی Grammy را از آن خود کند.

۴. Purple Rain
۱۹۸۴

پرینس Prince پس از حضور افسانه‌ای‌اش در «باران ارغوانی» به شهرت بیشتری دست پیدا کرد. داستان درباره‌ی یک نابغه‌ی عجیب است که به خاطر موسیقی خاص و اجراهای شگفت‌انگیز روی صحنه، توسط هم‌نسل‌هایش مورد تمسخر قرار می‌گرفت. فیلم چنان سرگرم‌کننده و مملو از آهنگ‌ها و اجراهای فوق‌العاده است که تنها آدم‌های کودن در مقابل شگفت‌انگیزی آن جبهه می‌گیرند. آلبوم پرینس که با همین نام برای فیلم ساخته شده، در لیست برترین آلبوم‌های موسیقی تاریخ قرار دارد.

۳. Shaft
۱۹۷۱

آیزاک هیز Isaac Hayes پیش از نوشتن، تهیه‌کنندگی و اجرای آهنگ در فیلم با جسارت «شفت»، به‌عنوان مبتکر بزرگ سبک آراندبی شناخته می‌شد. «شفت» به یک فیلم انقلابگر تبدیل شد و گروه زیادی از آفریقایی- آمریکایی‌ها با الهام از این فیلم تشویق به ساخت فیلم‌های اکشن با بودجه پایین که به «سینمای تجارتی سیاهان» (blaxploitation) شناخته می‌شود، شدند. موسیقی هیز نیز بسیار تازه بود. موسیقی تم او جایزه‌ی اسکار را از آن خود کرد و آلبوم موسیقی‌اش برنده‌ی چندین جایزه‌ی گرمی شد.

۲. Superfly
۱۹۷۲

«شفت» آغازگر آهنگ‌های blaxploitation بود، اما «سوپرفلای» شاهکاری بود که کورتیس می‌فیلد Curtis Mayfield روی پایه‌ی کارهای آیزاک هیز ساخت. آهنگ‌های می‌فیلد روی تصاویر اکشنی است که هر دو جنبه‌ی زندگی یک قاچاقچی مواد مخدر را به تصویر کشیده؛ زندگی باحال و غیرقانونی او و جنبه‌ی واقعی زندگی او در فروش مواد. گوش دادن به آلبوم «سوپرفلای» یک تجربه‌ی دل‌نشین است. می‌توان بدون توجه به خود فیلم، از موسیقی لذت برد چراکه این آلبوم به‌نوعی نگاه سینمایی در خود دارد.

۱. American Graffiti
۱۹۷۳

پیش از تبدیل شدن تمام زندگی و دغدغه‌ی کاری جرج لوکاس George Lucas به مجموعه‌ی «جنگ ستارگان»،  او در هالیوود به‌عنوان یک دوستدار خسته‌کننده‌ی سینما با تجربه‌ی گرایش‌های هنرمندانه شناخته می‌شد. به همین دلیل، وقتی فیلم شاهکارش را ساخت، کسی انتظار زیادی از او نداشت: یک فیلم مبهم که داستانش در شهر کوچکی در کالیفرنیا در سال ۱۹۶۲ می‌گذرد و بی‌وقفه از آهنگ‌های راک استفاده می‌کند. موسیقی متن فیلم هزینه‌ی بسیار بالایی داشت که در ابتدا یونیورسال پیکچرز از صرف هزینه برای آن امتناع کرد؛ اما مشخص شد که این بخش کلید اصلی موفقیت فیلم بوده است. استفاده از آهنگ‌های بسیار قدیمی توسط فتس دومینو Fats Domino، پلترز the Platters و چاک بری Chuck Berry بسیار کارساز بود. شنیدن این آهنگ‌ها در بیننده حسی از نوستالژی را به وجود می‌آورد. «دیوارنویسی آمریکایی» چیزی با خود داشت که تقریباً همه‌ی طرفداران را عاشق خودش کرد. این مقاله برگرفته از نوشته‌ی نوئل موری Noel Murray در سایت vulture.com است.