امین حیایی از جمله بازیگران نام آشنا و البته بی‌حاشیه سینمای ایران است. بازیگری که در دهه هشتاد یکی از مطرح‌ترین ستاره های روز بود و فیلم‌های زیادی را بازی کرد و تماشاگران زیادی را به سالن سینما کشاند. اولین نقش آفرینی‌اش به عنوان بازیگر نقش اول، در فیلم «سیب سرخ حوا» (۱۳۷۸) بود که چندان اقبال عمومی نیافت اما پس از آن حیایی تبدیل به جوان اول سینمای آن سال‌ها شد و در سال ۱۳۸۱ با بازی در شش فیلم «مزاحم»، «مانی و ندا»، «مونس»، «اثیری»، «رز زرد» و «بوی بهشت» روی پرده سینماهای تهران رفت و از این حیث رکورددار بود. اما باید اذعان کرد که حیایی انتخاب اشتباه در طول کار خود زیاد انجام داده است. در کارنامه کاری او به فیلم‌های زیادی برمی‌خوریم که کیفیت بسیار ضعیفی دارند و سطح کار امین حیایی را در همان سال‌هایی که ستاره بود، بسیار پایین آوردند.
همچنین بخوانید:
۵ نقش‌آفرینی به‌یادماندنی امین حیایی
در اواخر دهه هشتاد و بعد از آن‌که در سال ۸۶ برای بازی در فیلم «شب» در نقش یک سرباز سیمرغ بلورین نقش اول مرد را گرفت، کم‌کار شد و چندسالی خبری ازش نبود. در سال‌های اخیر با «شعله‌ور» بر پرده سینما بازگشت و با شرکت در برنامه تلویزیونی «عصر جدید» مجددا در نزد تماشاگران عام به‌جا آورده شد. اینبار اما نه شبیه به یک جوان پرشور که در اوایل دهه هشتاد بود، که مانند یک مرد جاافتاده و بالغ که کم‌کم دارد وارد دوره میانسالی زیست خود می‌شود.
به بهانه تولد او در دو یادداشت مجزا بهترین و بدترین نقش‌آفرینی‌های امین حیایی را مرور کرده‌ایم.
شارلاتان
«شارلاتان» به راحتی می‌تواند در صدر این لیست قرار بگیرد. فیلمی که بی‌اغراق یکی از بدترین فیلم‌های کارنامه کاری امین حیایی هم هست و بازیش در آن از خود فیلم هم بدتر! بیشترین چیزی که در بازی امین حیایی در «شارلاتان» اعصاب خوردکن به‌نظر می‌رسد اغراق‌های بیش از اندازه ای ست که می‌خواهند تماشاگر را بخنداند اما نه تنها بسیار بی‌مزه‌اند که او را کلافه هم می‌کنند. فیلمی که به‌شدت بی‌معنی و تهی است و به شعور مخاطب توهین می‌کند و اینکه حیایی در آن بازی کرده است اصلا خود جای تعجب دارد.
نقشی که او در اینجا بازی می‌کند نمونه اغراق شده و بسیار ضعیف و بی‌معنی‌ای از آن کاراکتری است که پیش از این یک‌بار در «کما» آن را ایفا کرده بود و در «شارلاتان» تنها تقلید پیش‌پا افتاده و دست چندمی ازش ارائه می‌دهد. این مدل بچه زبلی که سر همه را کلاه می‌گذارد و زرنگ‌بازی درمی‌آورد پیش از این توسط او بازی شده است و دیگر تماشاگر خریدار این نسخه دست پایینش نیست. این میزان اغراق و تیپ‌سازی حتی او را پس هم می‌زند.
رز زرد
باز هم اولین ایراد حضور در چنین فیلمی است. سینمای ایران، هیچ وقت سنت فیلم ترسناک و ژانر وحشت نداشته است و هروقت هم که خواسته با این ژانر گلاویز شود، نتیجه لاجرم مضحک و بسیار بد از آب درآمده است.
فیلم‌های تین ایجری و جوانانه، که عموما داستان یکسری دختر و پسر جوان و مشکلاتشان را تعریف می‌کردند، در اوخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد سینمای ایران را روی سر گذاشته بودند و پرده سینماها اشباح شده بود ارز فیلم‌هایی جوانانه حول روابط مدرن دخترها و پسرها و پیامدهایی که دارند. البته عموم این فیلم‌ها کیفیت فنی بسیار پایینی داشتند و حتی در تعریف داستان خود هم بسیار الکن بودند و به عبارت بهتر چندان از سینما و زیباشناسیش بویی نبرده و بیشتر به‌واسطه موضوعات ظاهری و تصویری که از معاشرت دختران و پسران در جامعه روبه‌گشایش زمان اصلاح‌طلبان به نمایش می‌گذاشتند، مورد استقبال تماشاگران عامه قرار می‌گرفتند. (شبیه به داستان امروز کمدی‌ها و سینمای ایران)
حالا ترکیب این فیلم‌های سطحی جوانانه با ژانر وحشت باعث شد داریوش فرهنگ فاجعه‌ای به نام «رز زرد» بسازد. امین حیایی نقش یک بچه پولدار لوس و الکی شاکی و البته احمق را بازی می‌کند که تحملش روی پرده در لحظاتی واقعا سخت می‌شود. به‌خصوص که حیایی هم اصرار دارد که هرکدام از این ویژگی‌های منفی شخصیت را با اغراقی دوچندان ایفا کند و همین باعث می‌شود که به‌مراتب تحمل فیلم و شخصیت سخت‌تر هم بشود.
عروس خوش قدم
«عروس خوش قدم» ساخته کاظم راست گفتار یکی از فیلم‌های پرفروش سال ۱۳۸۲ سینمای ایران بود. البته حالا و بعد از گذر زمان می‌توان «عروس خوش قدم» را یکی از پرت و پلاترین و بی‌خودی‌ترین فیلم‌های کمدی تمام ادوار تاریخ سینمای ایران دانست که حتی نمی‌تواند یک لبخند هم روی صورت مخاطب خود بیاورد.
این میزان از برداشت و تلقی دم دستی، کودکانه و الکی فیلمساز از چگونگی شکل بخشیدن به مناسبات کارتونی و فانتزی در یک فیلم کمدی و ترکیب کردنشان با شوخی‌های رایج روز باورنکردنی است. امین حیایی در این فیلم نقش پسر ابلهی را بازی می‌کند که با عینکی ته استکانی و موهای فرفری قرار است باهوش به‌نظر برسد و از فرط نبوغ غیر عادی باشد اما ابلهی بیش از کار درنیامده که پیش از کار حیایی محصول کار ضعیف فیلمنامه‌نویس در شخصیت‌پردازی است.
هوشمندی اصلی از آن مهرجویی بود که کاراکتری براین اساس را با گریمی مشابه و البته با اغراق کمتر در «مهمان مامان» خلق کرد.
شام عروسی
«شام عروسی» نشان می‌دهد که امین حیایی یک بازیگر بداهه‌پرداز نیست و قوه خلاقه در لحظه و در صحنه ندارد و امکاناتش در بازیگری تا حدی محدود و در چهارچوب مشخصی است و باید در همان چهارچوب هم از او استفاده کرد تا بتواند نقش را از آن خود کند. (به شرط هدایت کارگردان)
«شام عروسی» این حقیقت را درباره سبک بازیگری حیایی رو می کند؛ او در اینجا نقشی بیست سال بزرگتر از سن خودش را در بستر یک درام کمدی بازی می‌کند و پدر عروس است. اما کوچکترین ردی از این تفاوت سنی بیست ساله پیر شدن و کهولت در رفتار و اکت‌های حیایی دیده نمی‌شود. نه گریم، نه صدا و نه حضور جوانانه باقی شخصیت‌ها هیچ کدام به خلق درست این کاراکتر کمک نکرده‌اند. پدر عروس بدجوری باورناپذیر است!
پوپک و مش ماشالله
«پوپک و مش ماشاالله» بی‌اغراق یکی از بدترین فیلم‌های کارنامه کاری امین حیایی و حتی کارگردانش یعنی فرزاد موتمن است. هرچند که فیلم در شرایط خاص اجتماعی و سیاسی اواخر دهه هشتاد ساخته و تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های سال ۸۹ شد، اما بی‌قاعدگی فیلم غیر قابل چشم پوشی است، انگار از احوالات بی‌قاعده جامعه در آن روزها نشات می‌گیرد.
فیلمی درهم و برهم که چیزی است در میان کمدی‌های سینمایی اوایل دهه هشتاد و طنزهای تلویزیونی نیمه دوم دهه در صدا و سیما که کاملا به هم بی‌ربط هستند و نتیجه‌اش شلم شولبایی می‌شود که کمتر نظیرش را دیده‌ایم. امین حیایی نقشی باز متاثر از کاراکترش در «کما» را ایفا می‌کند. یک بچه باحال و رند که قرار است عاشق هم باشد، با مرام هم باشد اما هیچ‌کدامشان نیست و تنها مجموعه‌ای از رفتارها و خصائل دوست‌نداشتنی و زشت است.
می‌توان گفت کاراکتر امین حیایی در این فیلم زشتی‌نمایی، توهین به تماشاگر و خنده‌دار نشان دادن رفتار زشت و نابهنجار را زبانی رسمی بخشید و وارد جریان اصلی سینمای ایران کرد. همانطور که می‌بینید، امروز سرتاسر سینمای بدنه و جریان کمدی‌سازی را در خود بلعیده است.
