جشنواره ونیز 2020 در این روزهای کرونایی و با قوانین سخت‌گیرانه در حال برگزاری است. جشنواره ونیز، همیشه برای سینمای ایران رویداد مهمی بوده است. از سال 1340 که ابراهیم گلستان با یک آتش و کسب مدال برنز این جشنواره اولین جایزه بین‌المللی سینمای ایران را به ارمغان آورد، تا سال 1350 که گاو مهرجویی پدیده جشنواره لقب گرفت، تا سال 1378 که جعفر پناهی با دایره مهم‌ترین جایزه این جشنواره را کسب کرد. همین چند سال پیش هم بدون تاریخ، بدون امضا ساخته وحید جلیلوند، در بخش افق‌های نوی جشنواره ونیز درخشید.
جشنواره ونیز ، که قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان است، امسال میزبان سه فیلم از سینمای ایران است. خورشید ساخته مجید مجیدی در بخش اصلی رقابت می‌کند و جنایت بی‌دقت ساخته شهرام مکری و دشت خاموش ساخته احمد بهرامی در بخش افق‌های این جشنواره حضور دارند. در این یادداشت نگاهی کوتاه می‌اندازیم به سه نماینده سینمای ایران در ونیز 2020.
همچنین بخوانید:
بخت‌های اصلی جشنواره فیلم ونیز امسال
خورشید (مجید مجیدی)
مجید مجیدی از سینماگران بین‌المللی و موفق سینمای ایران است. او با بچه‌های آسمان نامزدی اسکار را تجربه کرد و با آواز گنجشک‌ها جوایز اصلی جشنواره برلین را تصاحب کرد. مجیدی حالا بعد از نزدیک به ده سال، با خورشید دوباره به سطح سینمای تراز اول جهان بازگشته است.
خورشید، اولین بار در جشنواره فیلم فجر سی و هشتم اکران شد. اصرار مسئولان جشنواره برای رساندن فیلم به این رویداد نشان می‌داد که سینمای ایران، سرمایه‌گذاری زیادی برای این اثر کرده است. درنهایت، خورشید با تأخیر در جشنواره فجر اکران شد و با کسب سیمرغ بهترین فیلم و بهترین فیلم‌نامه مسیر موفقیتش را آغاز کرد.
خورشید بازگشت مجید مجیدی نه‌تنها به جشنواره‌های سینمایی دنیا، که بازگشت او به ریشه‌های فیلم‌سازی‌اش است. مجیدی در این فیلم، بار دیگر، به سراغ بافت جامعه‌اش می‌رود و سینمای همیشگی‌اش را زنده می‌کند. در خورشید بار دیگر، با کودکان و نوجوانان به‌عنوان کاراکترهای اصلی مواجه هستیم و مجیدی با بازی درخشانی که از نا بازیگران نوجوانش می‌گیرد، در فضایی رئال و واقعی، از معضلات کودکان کار می‌گوید.
با شناختی که از سینمای مجیدی داریم و بازخوردی که این فیلم در جشنواره فجر دریافت کرده است، می‌توان انتظار تمجید و تحسین‌های فراوانی برای این فیلم داشت. شاید جایزه شیر طلایی دور از انتظار باشد، اما کودکان خورشید همان‌گونه که در جشنواره فجر، با حضور خیره‌کننده‌شان درخشیدند مسلماً در جشنواره ونیز 2020 هم شگفتی‌آفرین خواهند بود. البته نسخه ارسالی خورشید به جشنواره ونیز نسبت به جشنواره فجر دوباره تدوین‌شده است و شاید حذف بیست دقیقه از روایت، کشش آن را بیشتر کرده باشد.
علی نصیریان، جواد عزتی و طناز طباطبایی در کنار ستاره‌های نوجوان ، ازجمله روح‌الله زمانی و شمیلا شیرزاد در «خورشید» به ایفای نقش پرداخته‌اند. هومن بهمنش فیلم‌برداری این اثر را بر عهده داشته است و کیوان مقدم برای طراحی صحنه این فیلم برنده سیمرغ جشنواره شده است.
دشت خاموش (احمد بهرامی)
دشت خاموش دومین فیلم بلند احمد بهرامی در سینمای ایران است. دشت خاموش هم مانند تجربه قبلی فیلم‌ساز، پناه به سینمای مستقل و تجربی ایران تعلق دارد. این فیلم که در جشنواره سی و هشتم پذیرفته‌نشده بود، اولین حضور جهانی‌اش را با جشنواره سن سباستین تجربه کرد و حالا در بخش افق‌های جشنواره ونیز 2020 حضور دارد. البته دلیل اصلی عدم راه‌یابی دشت خاموش به جشنواره فجر، پروانه ویدیویی این اثر ذکرشده است.
دشت خاموش هم درامی اجتماعی است که با تصاویر سیاه‌وسفیدش، جامعه طبقاتی ایران را به‌نقد می‌کشد. داستان فیلم در دهه پنجاه می‌گذرد و با تمی عاشقانه رابطه کارگران و کارفرمایان در یک کوره آجرپزی را نمایش می‌دهد.
دشت خاموش یک پلان سکانس است که در 60 پلان توسط مسعود امینی فیلم‌برداری شده است که در جشنواره سی و هشتم با ابر بارانش گرفته نامزد دریافت سیمرغ هم بوده است. علی باقری، فرخ نعمتی و مهدیه نساج، بازیگران اصلی دشت خاموش هستند.
باید دید که روایت متفاوت احمد بهرامی در جشنواره ونیز با چه بازخوردی روبرو خواهد شد.
جنایت بی‌دقت (شهرام مکری)
شهرام مکری ازجمله فیلم‌سازان جوان و پرافتخار سینمای ایران است. او با ماهی و گربه در سال 2013 جایزه بخش افق‌های جشنواره ونیز را کسب کرده است. فیلمی که در یک پلان سکانس مفهوم زمان را به بازی می‌گرفت و یکی از متفاوت‌ترین آثار چند سال اخیر سینمای ایران بوده است و در ونیز هم بابیان خلاقانه‌اش موردتوجه قرار گرفت.
بعد از هجوم،مکری در تازه‌ترین اثرش، بار دیگر با استفاده از مفاهیم پیچیده که ناخودآگاه انسان را هدف قرار می‌دهد، مخاطب را نسبت به حقیقت وجودی‌اش دچار تردید می‌کند. جنایت بی‌دقت از آن دسته از فیلم‌هایی است که از سینما می‌آیند و درباره سینما حرف می‌زنند. مکری همانند فیلم‌های قبلی‌اش، با همکاری نسیم احمد پور، فیلم‌نامه این اثر را نوشته است. روایتی درباره تماشاگرانی که در یک سالن سینما منتظر شروع فیلم هستند و با شروع فیلم زندگی آن‌ها و کاراکترهای فیلم درهم می‌آمیزد.
بابک کریمی، سیاوش چراغی‌پور، محمد ساربان، فریبا کامران، بهزاد دورانی و عادل یراقی بازیگران جنایت بی‌دقت هستند و علیرضا برازنده فیلم‌برداری این اثر را بر عهده دارد و پرویز آبنار هم صداگذاری جنایت بی‌دقت را انجام داده است.
شکی نیست که مکری از چهره‌های محبوب فستیوال‌های خارجی است و به نظر می‌رسد او بار دیگر با جنایت بی‌دقت و شیوه روایت متفاوتش می‌تواند در جشنواره ونیز 2020 هم بدرخشد.
