مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
فیلم «اوپنهایمر»، نگاه نگرانکننده کریستوفر نولان به طلوع دوران اتمی، بامداد دوشنبه بهوقت ایران با دریافت هفت جایزه از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی، فاتح نود و ششمین دوره جوایز اسکار شد. این فیلم که در بحبوحه درگیریهای بینالمللی طنین بیشتری پیدا کرد، همچنین جایزه بهترین بازیگر مرد را برای کیلین مورفی در نقش جی. رابرت اوپنهایمر و جایزه بهترین بازیگر مرد مکمل را برای رابرت داونی جونیور در نقش یک مأمور دولتی انتقامجو به همراه داشت.
مورفی در سخنرانی پس از دریافت جایزه خود اشاره کرد: «ما درباره مردی فیلم ساختیم که بمب اتم را ساخت؛ خوب یا بد، همه ما در دنیای اوپنهایمر زندگی میکنیم.»
یادآوری ملموس آن میراث و در عین حال هیاهوی جهانی، چیزی بود که به درام تاریخی نولان درباره ساخت بمب هستهای فوریت داد. چند متر دورتر از فرش قرمز مراسم اسکار، صدها معترض خواستار آتشبس جنگ اسرائیل در غزه شدند، درحالیکه برخی برندگان از سخنرانیهای خود پس از دریافت جوایز برای تقبیح بحران انسانی در آن منطقه، همینطور بحران ناشی از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین استفاده کردند. تظاهرات گروههای هوادار فلسطینیها در قلب هالیوود، ترافیک سنگین در اطراف دالبی تیهتر، محل برگزاری مراسم ایجاد کرد و درحالیکه چهرههای معروف تلاش میکردند به صندلیهای خود برسند، باعث شد این رویداد دیرتر از زمان تعیینشده آغاز شود.
برای نولان، پیروزی بزرگ در اسکار امسال، در پی یک تاریخ درهمتنیده با جوایز آکادمی علوم و هنرهای سینمایی به دست آمد – او پیشازاین هفت بار نامزد شده بود، ازجمله برای کارگردانی «دانکرک» و همچنین کار خود در فیلمهایی مانند «یادگاری» و «تلقین»، اما آکادمی بزرگترین موفقیت او، «شوالیه تاریکی» را در بخش بهترین فیلم و بهترین کارگردانی نادیده گرفت، حذفی که خشم طرفداران نولان را برانگیخت و این تشکیلات را بر آن داشت تعداد فیلمهای نامزدشده در بخش بهترین فیلم سال را از پنج به ده افزایش دهد. نولان که از طرفداران پرشور تجربه فیلم دیدن روی پرده بزرگ است، بالاخره اسکار خود را گرفت و پس از دریافت جایزه به هنری که عاشقانه دوست دارد، ادای احترام کرد.
او گفت: «سینما فقط کمی بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد… ما نمیدانیم این سفر شگفتانگیز از اینجا به کجا میرود، اما دانستن این که شما فکر میکنید من بخش معناداری از آن هستم، برای من یک دنیا معنا دارد.»
اِما استون هفت سال پس از پیروزی برای «لا لا لند»، دومین جایزه اسکار بهترین بازیگر زن خود را برای «بیچارگان» دریافت کرد. استون در این فیلم نقش زنی بچهمانند را دارد که در یک فانتزی «استیمپانک»، سفری برای خودشناسی را آغاز میکند. او از یورگوس لانتیموس، کارگردان «بیچارگان» که بهتازگی در فیلم جدید او نیز بازی کرده است، تشکر کرد و در عین حال از ماهیت مشارکتی سینما گفت. او اشاره کرد: «بهترین جنبه ساخت یک فیلم این است که همه با هم هستیم. من بسیار افتخار میکنم که این جایزه را با همه بازیگران، همه اعضای گروه تولید، با تکتک افرادی که عشق، توجه و درخشش خود را در این فیلم جاری کردند، به اشتراک بگذارم.»
موفقیت استون یکی از چهار پیروزی «بیچارگان» در جوایز اسکار ۲۰۲۴ بود که در سه بخش بهترین صحنه طراحی، چهرهپردازی و مو و طراحی لباس نیز پیروز شد تا این فیلم با چهار جایزه بعد از «اوپنهایمر» بیشترین جوایز را در این مراسم دریافت کرده باشد.
دواین جوی راندولف برای بازی در نقش مدیر کافه تریا یک دبیرستان پیشدانشگاهی در فیلم «جاماندگان» که با مرگ پسرش دست و پنجه نرم میکند، جایزه بهترین بازیگر زن مکمل را گرفت. راندولف با گریه از رأیدهندگان به این خاطر که «من را دیدید» تشکر کرد و افزود: «سالهای سال، همیشه میخواستم متفاوت باشم و حالا متوجه شدم فقط باید خودم باشم.»
موضوع جدی «اوپنهایمر» یک تغییر ضربآهنگ برای داونی جونیور بود که بخش زیادی از دو دهه گذشته را صرف بازی در نقش مرد آهنی در فیلمهای مارول کرد. او گفت: «راز کوچک من این است: بیشتر از آن که این نقش به من نیاز داشته باشد، من به آن نیاز داشتم.» داونی جونیور که در بیشتر سالهای دهه ۱۹۹۰ و اوایل نخستین دهه قرن جاری، گرفتار اعتیاد به مواد مخدر بود، اما بعد هوشیار شد و به دنیای سینما بازگشت، از تام هنسن، وکیل خود که ۴۰ سال است با او کار میکند تشکر کرد – داونی جونیور به شوخی گفت: «او در نیمی از این چهار دهه یا تلاش میکرد من را بیمه کند یا با وثیقه از زندان بیرون بیاورد!»
برخی برندگان از وقت خود روی صحنه برای بیان اظهارات سیاسی استفاده کردند. جاناتان گلیزر، کارگردان درام آشویتسی «منطقه تحت نظر» که برنده جایزه بهترین فیلم بلند بینالمللی شد، از خشونت در خاورمیانه گفت و به شباهتهای آن با پیام نگاه سوزان خود به هولوکاست اشاره کرد.
گلیزر که فیلم او همچنین جایزه بهترین صدا را برد، گفت: «فیلم ما نشان میدهد انسانیتزدایی در بدترین حالت به کجا منتهی میشود.»
«داستان آمریکایی» که نگاه طنزآمیز به نژاد و هنر دارد، برنده بهترین فیلمنامه اقتباسی شد، درحالیکه درام دادگاهی «آناتومی یک سقوط» جایزه بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی را دریافت کرد. «۲۰ روز در ماریوپل»، گزارشی دلخراش از یک شهر محاصرهشده در اوکراین، برنده جایزه بهترین مستند بلند شد. مستیسلاو چرنوف، کارگردان فیلم، با اشاره به هزینههای انسانی تهاجم روسیه – که همزمان با کاهش حمایت ایالات متحده از اوکراین طرح میشود – گفت: «روسها دهها هزار نفر از هموطنان اوکراینی من را میکشند… ایکاش هرگز مجبور نمیشدم این فیلم را بسازم.»
بیلی آیلیش نام خود را بهعنوان یک رکوردشکن در تاریخ جوایز آکادمی ثبت کرد. او برای «برای چه ساخته شدم؟» از فیلم «باربی» اسکار بهترین ترانه را برد تا در ۲۲ سالگی جوانترین دریافتکننده دو جایزه اسکار لقب بگیرد. او و برادرش، فینیس اوکانل پیشازاین و در ۲۰۲۱ برای نوشتن ترانه اصلی فیلم «زمانی برای مردن نیست» برنده شده بودند. از طرف دیگر، هایائو میازاکی برای «پسر و مرغ ماهیخوار» مسنترین برنده جایزه بهترین فیلم بلند انیمیشن شد. استاد ۸۳ ساله ژاپنی قبلاً و در سال ۲۰۰۲ برای «شهر اشباح» جایزه این بخش را گرفت.
جوایز اسکار ۲۰۲۴ که از بهترین فیلمهای سال قبل میلادی تجلیل کرد، در زمانهای پرفراز و نشیب برای هالیوود و در شرایطی برگزار شد که در دوازده ماه گذشته چیز زیادی برای جشن گرفتن نداشت. استودیوهای بزرگ در بخش زیادی از سال درگیر اختلافات کارگری با دو انجمن پیشتاز بازیگران و نویسندگان بودند، یک بنبست با دو اعتصاب پرهزینه که باعث توقف تولید پروژهها شد. بیشتر بحثها متمرکز بر تغییرات ناشی از انقلاب استریمینگ و تأثیر آن بر نحوه ساخت و توزیع فیلمها و سریالها بود که شیوه سود بردن استعدادها از کارشان را مختل کرده است.
تغییر به استریمینگ به اشکال دیگر نیز جنجالی بوده است. شرکتها در هالیوود بخش عمدهای از پنج سال گذشته را صرف راهاندازی رقبای داخلی خود برای نتفلیکس کردند که نتیجه آن سرویسهایی مانند دیزنی پلاس، پارامونت پلاس، پیکاک یا مکس است. بااینحال، وال استریت همچنان بهطور فزایندهای نسبت به اقتصاد استریمینگ بدبین است و اعتقاد دارد شرکتها هنوز ثابت نکردهاند بهاندازه کافی میتوانند سودآور باشند. این نگاه باعث سقوط قیمت سهام دیزنی، برادران وارنر، دیسکاوری و دیگر شرکتهای رسانهای بزرگ و موج کاهش نیرو و اخراج کارکنان شده است.
جوایز اسکار همچنین با معضل کاهش بینندگان و پرسشها درباره مرتبط بودن آن روبروست. سال گذشته، ۱۸٫۷۵ میلیون مخاطب برای تماشای پیروزی «همهچیز همهجا بهیکباره» در بخشهای اصلی همراه شدند. این تعداد در مقایسه با ۱۶٫۶۲ میلیون بیننده پخش تلویزیونی مراسم در سال ۲۰۲۲ افزایش چشمگیری را نشان داد، اما با رکورد ۵۷٫۲۵ میلیون بینندهای که در ۱۹۹۸ شاهد موفقیت «تایتانیک» در مراسم اسکار بودند، فاصله زیادی داشت.
جیمی کیمل که برای چهارمین بار اجرای این رویداد را به عهده داشت، مراسم را با شوخیهایی درمورد نادیده گرفته شدن گرتا گرویگ، سازنده «باربی» در بخش بهترین کارگردانی، مدتزمان بسیار طولانی خیلی از فیلمهای نامزد شده («اوپنهایمر» و «قاتلان ماه کامل» هر دو بیش از سه ساعت هستند) و دوستدختر بسیار جوانتر رابرت دنیرو آغاز کرد و در ادامه به زبان طنز از اعتصابها گفت.
ناکام بزرگ این دوره جوایز اسکار «قاتلان ماه کامل» به کارگردانی مارتین اسکورسیزی بود که با وجود ۱۰ نامزدی، مراسم را دست خالی ترک کرد، همینطور «مایسترو» ساخته بردلی کوپر که با وجود هفت نامزدی در هیچ بخش جایزه نگرفت. «باربی» نیز در هشت بخش نامزد بود، اما درنهایت تنها در بخش بهترین ترانه پیروز شد.
اسامی برندگان نود و ششمین دوره جوایز آکادمی به این شرح است:
بهترین فیلم: «اوپنهایمر»، اما توماس، چارلز روون و کریستوفر نولان، تهیهکنندگان
دیگر نامزدها: «داستان آمریکایی»، بن لکلر، نیکوس کارامیگیوس، کورد جفرسون و جرمین جانسون، تهیهکنندگان / «آناتومی یک سقوط»، ماری آنژ لوچانی و داوید تیون، تهیهکنندگان / «باربی»، دیوید هیمن، مارگو رابی، تام آکرلی و رابی برنر، تهیهکنندگان / «جاماندگان»، مارک جانسون، تهیهکننده / «قاتلان ماه کامل»، دن فریدکین، بردلی توماس، مارتین اسکورسیزی و دانیل لوپی، تهیهکنندگان / «مایسترو»، بردلی کوپر، استیون اسپیلبرگ، فرد برنر، ایمی دورنینگ و کریستی ماکوسکو کریگر، تهیهکنندگان / «زندگیهای گذشته»، دیوید هینوهوزا، کریستین واشون و پاملا کوفلر، تهیهکنندگان / «بیچارگان»، اد گینی، اندرو لو، یورگوس لانتیموس و اما استون، تهیهکنندگان / «منطقه تحت نظر»، جیمز ویلسون، تهیهکننده
بهترین کارگردانی: کریستوفر نولان، «اوپنهایمر»
دیگر نامزدها: ژوستین تریه، «آناتومی یک سقوط» / مارتین اسکورسیزی، «قاتلان ماه کامل» / یورگوس لانتیموس، «بیچارگان» / جاناتان گلیزر، «منطقه تحت نظر»
بهترین بازیگر مرد: کیلین مورفی، «اوپنهایمر»
دیگر نامزدها: بردلی کوپر، «مایسترو» / کولمن دومینگو، «راستین» / پل جیاماتی، «جاماندگان» / جفری رایت، «داستان آمریکایی»
بهترین بازیگر زن: اما استون، «بیچارگان»
دیگر نامزدها: آنت بنینگ، «نیاد» / لیلی گلدستون، «قاتلان ماه کامل» / زاندرا هولر، «آناتومی یک سقوط» / کری مالیگان، «مایسترو»
بهترین بازیگر مرد مکمل: رابرت داونی جونیور، «اوپنهایمر»
دیگر نامزدها: استرلینگ کی. براون، «داستان آمریکایی» / رابرت دنیرو، «قاتلان ماه کامل» / رایان گاسلینگ، «باربی» / مارک رافلو، «بیچارگان»
بهترین بازیگر زن مکمل: دواین جوی راندولف، «جاماندگان»
دیگر نامزدها: امیلی بلانت، «اوپنهایمر» / دانیل بروکس، «رنگ ارغوانی» / امریکا فرارا، «باربی» / جودی فاستر، «نیاد»
بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی: «آناتومی یک سقوط»، ژوستین تریه، آرتور هراری
دیگر نامزدها: «جاماندگان»، دیوید همینگسون / «مایسترو»، بردلی کوپر و جاش سینگر / «می دسامبر»، فیلمنامه نوشته سیمی برچ؛ داستان نوشته سیمی برچ و الکس مکانیک / «زندگیهای گذشته»، سلین سونگ
بهترین فیلمنامه اقتباسی: «داستان آمریکایی»، کورد جفرسون؛ بر مبنای رمان «پاکسازی» نوشته پرسیوال اورت
دیگر نامزدها: «باربی»، گرتا گرویگ و نوآ بامبک؛ بر مبنای شخصیتهای خلقشده توسط روث هندلر / «اوپنهایمر»، کریستوفر نولان؛ بر مبنای کتاب زندگینامهای «پرومتئوس آمریکایی: پیروزی و تراژدی جی. رابرت اوپنهایمر» نوشته کای برد و مارتین جی. شروین / «بیچارگان»، تونی مکنامارا؛ بر مبنای رمان آلاسدر گری / «منطقه تحت نظر»، جاناتان گلیزر؛ بر مبنای رمان مارتین آمیس
بهترین فیلم بلند انیمیشن: «پسر و مرغ ماهیخوار»، هایائو میازاکی، توشیو سوزوکی
دیگر نامزدها: «المنتال»، پیتر سون و دنیس ریم / «نیمونا»، نیک برونو، تروی کوئین، کارن رایان و جولی زاکاری / «رویاهای روبات»، پابلو برگر، ایبون کورمنزانا، ایگناسی استاپه و ساندرا تاپیا دیاز / «مرد عنکبوتی: آن سوی دنیای عنکبوتی»، کمپ پاورز، جاستین کی. تامپسون، فیل لرد، کریستوفر میلر و ایمی پاسکال
بهترین فیلم بلند بینالمللی: «منطقه تحت نظر» به کارگردانی جاناتان گلیزر (بریتانیا)
دیگر نامزدها: «من کاپیتان هستم» به کارگردانی ماتئو گارونه (ایتالیا) / «روزهای عالی» به کارگردانی ویم وندرس (ژاپن) / «انجمن برف» به کارگردانی خوان آنتونیو بایونا (اسپانیا) / «اتاق معلمان» به کارگردانی ایلکر چاتاک (آلمان)
بهترین مستند بلند: «۲۰ روز در ماریوپل»، مستیسلاو چرنوف، میشل مایزنر و رینی آرونسون راث
دیگر نامزدها: «بوبی واین: رئیس جمهور مردم»، موزز بوایو، کریستوفر شارپ و جان باتسک / «خاطره ابدی»، مایته آلبردی / «چهار دختر»، كوثر بن هنيه و نديم شيخ روحه / «برای کشتن یک ببر»، نیشا پاهوجا، کورنیلیا پرینسیپی و دیوید اوپنهایم
بهترین مستند کوتاه: «آخرین تعمیرگاه»، بن پرادفوت و کریس باورز
دیگر نامزدها: «الفبای ممنوعیت کتاب»، شیلا نوینز و تریش ادلیزیک / «آرایشگر لیتل راک»، جان هافمن و کریستین ترنر / «جزیره بینابین»، اس. لئو چیانگ و جین سین / «مادربزرگ و مادربزرگ»، شان وانگ و سام دیویس
بهترین فیلم کوتاه زنده: «داستان شگفتانگیز هنری شوگر»، وس اندرسن و استیون رالز
دیگر نامزدها: «بَعد»، میسان هاریمان و نیکی بنتام / «شکستناپذیر»، ونسان رنه لورتی و ساموئل کارون / «شوالیه تقدیر»، لاسه لیشار نوآر و کریستیان نورلیک / «قرمز، سفید و آبی»، نازرین چادوری و سارا مکفارلین
بهترین انیمیشن کوتاه: «جنگ تمام شد! با الهام از موسیقی جان و یوکو»، دیو مالینز و برد بوکر
دیگر نامزدها: «نامه به یک خوک»، تال کانتور و آمیت آر. گیچلتر / «نود و پنج حس»، جرد و جروشا هس / «یونیفرم ما»، یگانه مقدم / «پوستکلفت»، استفانی کلمان و مارک ریوس
بهترین موسیقی متن: «اوپنهایمر»، لودویگ گورانسون
دیگر نامزدها: «داستان آمریکایی»، لورا کارپمن / «ایندیانا جونز و گردونه سرنوشت»، جان ویلیامز / «قاتلان ماه کامل»، رابی رابرتسون / «بیچارگان»، جرسکین فندریکس
بهترین ترانه: «برای چه ساخته شدم؟» از فیلم «باربی»، موسیقی و شعر از بیلی آیلیش و فینیس اوکانل
دیگر نامزدها: «آتش درون» از فیلم «تند و آتشین»، موسیقی و شعر از دایان وارن / «من فقط کن هستم» از فیلم «باربی»، موسیقی و شعر از مارک رانسون و اندرو وایات / «هرگز جای دوری نرفت» از فیلم «سمفونی آمریکایی»، موسیقی و شعر از جان باتیست و دن ویلسون / «ترانهای برای مردم من» از فیلم «قاتلان ماه کامل»، موسیقی و شعر از اسکات جرج
بهترین صدا: «منطقه تحت نظر»، تارن ویلرز و جانی برن
دیگر نامزدها: «خالق»، ایان وویت، اریک آدال، ایتن ون در رین، تام اوزانیچ و دین زوپانسیچ / «مایسترو»، استیون ای. مورو، ریچارد کینگ، جیسون رودر، تام اوزانیچ و دین زوپانسیچ / «مأموریت غیرممکن: روزشمار مرگ، قسمت اول»، کریس مونرو، جیمز اچ. ماتر، کریس بردون و مارک تیلور / «اوپنهایمر»، ویلی برتون، ریچارد کینگ، گری ای. ریزو و کوین اوکانل
بهترین صحنه طراحی: «بیچارگان»، طراح صحنه: جیمز پرایس و شونا هیث؛ طراح دکور: ژوژا میهالک
دیگر نامزدها: «باربی»، طراح صحنه: سارا گرینوود؛ طراح دکور: کیتی اسپنسر / «قاتلان ماه کامل»، طراح صحنه: جک فیسک؛ طراح دکور: آدام ویلیس / «ناپلئون»، طراح صحنه: آرتور مکس؛ طراح دکور: الی گریف / «اوپنهایمر»، طراح صحنه: روث دی جونگ؛ طراح دکور: کلر کافمن
بهترین فیلمبرداری: «اوپنهایمر»، هویته ون هویتما
دیگر نامزدها: «کنت»، ادوارد لاکمن / «قاتلان ماه کامل»، رودریگو پریتو / «مایسترو»، متیو لیباتیک / «بیچارگان»، رابی رایان
بهترین چهرهپردازی و مو: «بیچارگان»، نادیا استیسی، مارک کولیه و جاش وستون
دیگر نامزدها: «گلدا»، کارن هارتلی توماس، سوزی باترزبی و اشرا کلی بلو / «مایسترو»، کازو هیرو، کی جرجیو و لوری مککوی بل / «اوپنهایمر»، لوئیزا ابل / «انجمن برف»، آنا لوپز پوتسرور، دیوید مارتی و مونتسه ریبه
بهترین طراحی لباس: «بیچارگان»، هالی وادینگتون
دیگر نامزدها: «باربی»، جکلین دورن / «قاتلان ماه کامل»، جکلین وست / «ناپلئون»، جنتی ییتس و دیو کراسمن / «اوپنهایمر»، الن میروینیک
بهترین تدوین: «اوپنهایمر»، جنیفر لیم
دیگر نامزدها: «آناتومی یک سقوط»، لوران سنشال / «جاماندگان»، کوین تنت / «قاتلان ماه کامل»، تلما شونمیکر / «بیچارگان»، یورگوس ماوروپساریدیس
بهترین جلوههای تصویری: «گودزیلا منهای یک»، تاکاشی یامازاکی، کیوکو شیبویا، ماساکی تاکاهاشی و تاتسوجی نوجیما
دیگر نامزدها: «خالق»، جی کوپر، ایان کوملی، اندرو رابرتز و نیل کوربولد / «نگهبانان کهکشان ۳»، استفان سرتی، الکسی واشسبرو، گای ویلیامز و تیو بیالک / «مأموریت غیرممکن: روزشمار مرگ، قسمت اول»، الکس ووتکه، سیمون کوکو، جف ساترلند و نیل کوربولد / «ناپلئون»، چارلی هنلی، لوک ایون مارتن فنویه، سیمون کوکو و نیل کوربولد
منبع: ورایتی