مجله نماوا، محمد تقی‌زاده
در حالی سی‌امین قسمت مجموعه مهمونی به کارگردانی و نویسندگی ایرج طهماسب در مهرماه ۱۴۰۱ به نمایش درآمد که نخستین قسمت این مجموعه عروسکی روز دوم فروردین ماه امسال در نماوا پخش شده بود.
شاید تعجب‌برانگیزترین نکته در هفته‌های آغازین پخش این مجموعه، قطع همکاری ایرج طهماسب با حمید جبلی و همچنین خلق عروسک‌های جدید بود که به‌طور حتم ریسکی بزرگ برای سازندگان این مجموعه به‌خصوص ایرج طهماسب به‌حساب می‌آمد. اوج این واکنش‌ها به‌گونه‌ای بود که طهماسب که هنرمند کم‌حاشیه‌ای است و تمایل زیادی به گفت‌وگو ندارد مجبور به مصاحبه شد و درباره همکاری نکردن با جبلی موضع‌گیری کرد و از تداوم رفاقت با وی سخن گفت. خلق عروسک‌های جدید چالش دیگری بود که به جهت قطع همکاری با تلویزیون و امتیاز عروسک‌های قبلی از کلاه قرمزی، پسرخاله، فامیل دور و… صورت گرفت. استفاده نکردن از این عروسک‌ها که خود یک برند تلویزیونی محسوب می‌شدند و علاوه بر اعتبار و امتیاز به‌عنوان المان‌های نوستالژیک چند نسل شناخته می‌شدند، ریسک بزرگی بود که طهماسب و سازندگان «مهمونی» آن را پذیرفتند و این مجموعه متفاوت را تولید و توزیع کردند. مجموعه‌ای که به استناد برخی نظرسنجی‌ها و اظهارنظرها از پرطرفدارترین سریال‌های مجموعه نمایش خانگی و تماشایی‌ترین محصولات «نماوا» به‌حساب می‌آید اما دلیل این محبوبیت و اقبال عمومی چه بود و چرا «مهمونی» باوجود این میزان تغییرات فرمی و ساختاری موفق شد؟
۱. کاریزما: شخصیت کاریزماتیک و گیرای ایرج طهماسب از نخستین برگ‌های برنده این مجموعه عروسکی بود که به‌خودی‌خود جمع زیادی از تماشاگران را به سمت این سریال نمایش خانگی فرامی‌خواند. طهماسب به همراه حمید جبلی و مرضیه برومند از نخستین فعالان حوزه سینمای کودک و نمایش‌های عروسکی بودند که به‌نوعی می‌توان برند نمایش‌های عروسکی را به این افراد در ایران نسبت داد. گذشته از آن شخصیت متین، نجیب و آرام ایرج طهماسب که هنوز بانام «آقای مجری» در میان دهه شصتی‌ها شناخته می‌شود به یک ویژگی منحصربه‌فرد برای وی تبدیل‌شده که علاوه بر حس نوستالژیک، آرامش و مهربانی را به بینندگان تزریق و منتقل می‌کند.
۲. خلاقیت: یکی دیگر از ویژگی‌های کارهای عروسکی و تلویزیونی گروه طهماسب که باعث تمایز این تیم شده، خلاقیت در اجرا و خلق عروسک‌هایی است که با ویژگی‌های ممتاز و شخصیت‌پردازی‌های قدرتمند سبب همراهی و سمپاتی تماشاگران کودک و بزرگ‌سال می‌شوند. خلاقیت در خلق شخصیت‌هایی که ریشه در جامعه ایرانی و هویت انسانی جامعه دارند و یا با برگفتن از برخی کاراکترهای سورئال به‌خوبی توجه و تعلق‌خاطر تماشاگر را جذب می‌کند. شخصیت «بچه» و «پشه» دو نمونه موفق این نوع شخصیت‌پردازی بودند که در «مهمونی» شاخص شدند و بسیاری از جملات و تکه کلام‌های آن‌ها به فرهنگ عامیانه مردم ایران راه یافت. علاوه بر خلاقیت در شخصیت‌پردازی و توجه به جزئیات رفتاری کاراکترها، صداپیشگی افرادی چون هوتن شکیبا در نقش بچه و کاظم سیاحی در نقش پشه نیز خلاقیت و جذابیت این عروسک‌ها را دوچندان کرد به‌گونه‌ای که تصور این عروسک‌ها در حال حاضر بدون اجرای جذاب این اشخاص غیرممکن به نظر می‌رسد.
۳. جذابیت: جذابیت برنامه و عروسک‌های آن نیز از دیگر عوامل موفقیت و محبوبیت این مجموعه نمایشی بود که توانست طیف متنوعی از کودکان تا بزرگ‌سالان را جذب و همراه کند. ناگفته پیداست که جذب کودکان و بزرگ‌سالان به‌طور توأمان توسط یک برنامه تلویزیونی مستلزم ویژگی‌های خاصی است که کمتر برنامه‌سازی موفق به آن می‌شود و سازندگان مهمونی به اعتبار نظرات و بازخوردها موفق به انجام آن شدند. طهماسب که در تجربه‌های قبلی خود با خلق عروسک‌هایی چون «کلاه قرمزی» و «پسرخاله» باعث جذب مخاطبان شده بود و در پخش ویژه‌برنامه نوروزی تلویزیون در اواخر دهه نود با خلق عروسک‌های جدیدی چون «فامیل دور»، «جیگر» و «آقای همساده» درخشیده بود، در «مهمونی» با معرفی عروسک‌هایی چون «پشه» و «بچه» نشان داد تا چه حد در خلق شخصیت‌های جذاب عروسکی استاد است و می‌تواند کاراکترهای مختلف و متنوعی را با ویژگی‌های متفاوت و جذاب بسازد. شاید یکی از ویژگی‌های مهم این جذابیت شخصیت‌ها و عروسک‌ها در آثار طهماسب و به‌ویژه «مهمونی»، انس و همراهی خاص و عمیق طهماسب با کودکان باشد به‌گونه‌ای که روح و روان آن‌ها را به‌خوبی می‌شناسد و این شناخت دقیق از ویژگی‌ها، خلقیات، روحیات و تمایلات کودکان برگ برنده وی برای خلق این عروسک‌ها و برخورد با آن‌ها در مقام آقای مجری شده است.
در نهایت باید «مهمونی» را در ادامه دیگر آثار موفق ایرج طهماسب دانست که با ساختاری جدید و فرمی متفاوت توانست از برترین برنامه‌های پلتفرم باشد. مجموعه‌ای که بی‌گمان با اتمام قسمت سی‌ام آن شمار زیادی از طرفداران آن دل‌تنگ پنج‌شنبه‌شب‌ها و پخش این مجموعه می‌شوند و به نظر می‌رسد تولید فصل دوم این مجموعه موفق و محبوب دور از انتظار نباشد.
