نیکی کریمی را میتوان یکی از اولین سوپر استارهای سینمای بعد ز انقلاب و در کنار هدیه تهرانی و لیلا حاتمی از محبوبترین بازیگران زن جدی سینمای ایران دانست. او کار خود را در روزهای جوانی با فیلم وسوسه ساخته شده به سال ۱۳۶۸به عنوان بازیگر آغاز کرد و بعد بهسراغ کارگردانی هم رفت.
در عرصه بازیگری کریمی در آغاز کارش در فیلمهایی جدی نقشآفرینی میکرد و انتخابهای اولیهاش عموما بدل به فیلمهایی ماندگار در سینمای ایران شدند. از پری و سارا که ثمره همکاری او با داریوش مهرجویی بود بگیرید تا ردپای گرگ، نسل سوخته، بوی پیراهن یوسف و جهان پهلوان تختی.
نکته عجیب درباره او اینست که هرچه جلوتر آمد در انتخابهای خود سهلانگارتر شد و یا حالا با سوپر استار شدن، رقم پیشنهادات بهقدری وسوسه انگیز شدند که نمیتوانست به آنها نه بگوید. در دوران میانی کار خود فیلمهای متوسطی مانند دو زن، نیمه پنهان و واکنش پنجم به کارنامه او اضافه شدند و در سالهای متاخر و از میانه دهه هشتاد فیلمهایی تجاری و بی کیفیت راه خود را به کارنامه نیکی کریمی باز کردند: آثاری مانند نوک برج، زنها فرشتهاند، شکلات داغ، شام عروسی و…
جالب است که در سالهایی که فیلم بد بازی میکرد، بیش از هروقت دیگری داعیهی روشنفکری داشت و اطوارهای روشنفکرمابانه بهخود میگرفت. از معاشرت با عباس کیارستمی تا ساخت فیلمهای اولش که حال و هوایی روشنفکرانه داشتند اما بسیار سطحی از آب درآمدند. در ادامه بازی در آثار تجاری و گیشهپسند، نیکی کریمی این روزها در سریال آقازاده که برای شبکه نمایش خانگی ساخته شده، نقشآفرینیکرده است و عکسهایش در بیلبوردهای سطح شهر پراکندهاند. به بهانه حضور او در آقازاده پنج بازی بهیادماندنیاش را مرور کردهایم.
همچنین بخوانید:
نگاهی به بهترین نقش آفرینی های امیر آقایی به بهانه انتشار سریال آقازاده
عروس
هرچند اولین تجربه بازیگری نیکی کریمی در فیلم «وسوسه» بود اما «عروس» بهروز افخمی او را به سینمای ایران معرفی و در نظر تماشاگران، بدل به چهرهای آشنا کرد؛ اولین کلوزآپ یا نمای نزدیک ثبت شده در تاریخ سینمای ایران بعد از انقلاب از نیکی کریمی در لوای عروسی خوش خط و خال به ثبت رسیده است.
او در این فیلم در کنار ابوالفضل پورعرب قرار گرفت که جوان اول و ستاره آن روزها بود و در دوران اوج خود قرار داشت. شیمی میان این دو بازیگر جوان اصلیترین عامل گیرایی فیلم برای تماشاگران بود. این فیلمی است که برای اولینبار داستان یک دختر و پسر جوان و عشق و عاطفهای که میانشان موج میزند را تعریف میکند و داستان فیلم که درباره یک پسر حریص است (هم در بهدست آوردن دختری که دوستش دارد و هم به جیب زدن پول زیاد و هنگفت) در نوع خود نوآورانه میباشد.
«عروس» شکلی از مادیگرایی و همهگیر شدن ایدههای سازندگی برآمده از دولت هاشمی رفسنجانی را با موضع انتقادی خود به معرض نمایش میگذارد. فیلم بهنوعی نقد همه ارزشهای شبهمدرنی است که جوانان آن دهه بهدنبالش هستند و به قیمت رسیدن به آن، همه ایدهالها، پسندها و حساسیتهای انسانی و سنتی خود را از دست میدهند.
ردپای گرگ
اولین همکاری نیکی کریمی با مسعود کیمیایی که منجر به خلق کاراکتری میشود که دخترانگی خاص و شور و اشتیاق عجیبی به زندگی دارد. شوری که هم در چشمان نیکی کریمی و هم در لحن دیالوگ گفتنش موج میزند و بازی در «ردپای گرگ» را بدل به یکی از مهمترین نقشآفرینیهای او میکند.
در کنار این شور زندگی، معصومیتی که در چهره جوان نیکی کریمی بهچشم میخورد هم از جمله ویژگیهایی است که بعد تازهای به کاراکتری که مسعود کیمیایی روی کاغذ خلق کرده است، میبخشد. انتخاب نیکی کریمی برای بازی در نقش دختر طلعت یکی از تصمیمات هوشمندانه مسعود کیمیایی در ساخت «ردپای گرگ» است.
سارا
یکی از بهترین فیلمهای داریوش مهرجویی که اقتباسی از نمایشنامه «خانه عروسک» هنریک ایبسن است، یکی از مهمترین نماشنامههای تاریخ تئاتر. این اولین همکاری مهرجویی و کریمی است و در این فیلم نیکی کریمی برای اولین بار در نقش زنی بالغ و بزرگتر از سن و سال خود بازی میکند. زنی که ازدواج کرده و بچه دارد و باید به تنهایی بار یک زندگی را بهدوش بکشد. همسر سارا مشکل مالی جدی دارد و سارا با همه وجودش سعی دارد به او کمک کند. او از یکی از دوستان همسرش کمک میگیرد و بعد در زمانی که حسام-همسرش برای مدتی طولانی در خانه حضور ندارد، به سختی کار میکند تا بدهیهایش به دوست او را بپردازد. سارا شبانه لباس عروس میدوزد و بیناییاش حتی در اثر کار مداوم تضعیف میشود. اما همسرش وقتی بازمیگردد، از حقیقت کمک گرفتن سارا از مرد دیگر آگاه میشود و او را طرد میکند.
نیکی کریمی با وجودیکه تجربه مشترکی با چنین زنی در آن سن و سال را نداشت اما بهخوبی توانست فداکاریهای یک همسر را در بازی خود پیاده کند و در یک سوم پایانی، در مواجهه با بیلیاقتی همسرش و ضربه سختی که از او متحمل میشود، شکست روحی و گسست عاطفیاش را به خوبی بهاجرا درمیآورد.
پری
یکی از فیلمهای خاص داریوش مهرجویی که اقتباسی است از رمان فرنی و زویی نوشته دیوید سلینجر.که آن هم از جمله خاصترین رمانهای سلینجر بزرگ است. داستان فیلم درباره خواهر و برادری است که هرکدام درگیر اتفاقی در زندگی خود هستند. پری کتابی درباره سلوک عرفانی پیدا کرده که زندگی او را تماما تحت تاثیر قرار داده و آرام و قرارش را گرفته. کتابی که به کتابخانه برادر بزرگتر که بهتازگی در آتشسوزی کلبهاش، مرگ را در آغوش گرفته، تعلق داشته است. پری برادرِ دیگری نیز دارد که میکوشد او را از پریشانی برهاند.
در اینجا نقش نیکی کریمی بسیار برونگرایانهتر از فیلمهای قبلی است. مدام در جنب و جوش است و از این سو به آن سو میرود، برای درآوردن برادرش از جهان ذهنی او، مدام سرش داد و قال میکند و کمتر لحظهای در فیلم هست که یکجا بند شود.
از این نظر بازی متفاوتی در کارنامه او محسوب میشود. همانطو که خود پری یکی از متفاوتترین زنان، هم در میان فیلمهای مهرجویی و هم در میان همه شخصیتهایی است که کریمی نقش آنان را ایفا کرده است.
واکنش پنجم
فیلمی محصول سال ۱۳۸۱ به کارگردانی تهمینه میلانی که استثنا جز فیلمهای ارزشمند او محسوب میشود! فرشته، همسرش سعید را در یک سانحه تصادف از دست میدهد. پدرشوهرش حاج صفدر مردی ثروتمند و بانفوذ است. او به فرشته میگوید حالا که سعید مرده، دیگر با خانواده آنها نسبتی ندارد و چون حاج صفدر دو پسر مجرد در خانه دارد و فرشته هم به آنها نامحرم است، باید خانه آنها را ترک کند. در ضمن او حاضر نیست سرپرستی دو فرزند سعید را به مادرش (فرشته) بسپارد، مگر اینکه با برادرشوهرش مجید ازدواج کند. فرشته نمیپذیرد و مجبور میشود بچهها را ترک کند و به خانه پدرش برود. حاج صفدر اجازه میدهد فرشته فقط روزهای پنج شنبه بچهها را پیش خودش ببرد. در یکی از این روزها پسر فرشته میگوید حاج صفدر قصد دارد آنها را به اصفهان پیش عمه شان بفرستد. فرشته مشکلش را با همکارانش مطرح میکند و تصمیم میگیرد با بچههایش به دبی فرار کند، اما در روز حرکت، حاج صفدر که از قضیه مطلع شده جلوی آنها را میگیرد. فرشته مجدداً تصمیم به فرار میگیرد…
داستان فیلم داستان فرارهای پی در پی و ناتمام فرشته از چنگال مردسالاری اجتماعی است. مادری که تنها برای حق طبیعی و بدیهی بزرگکردن فرزندانش باید خود را به آب و آتش بزند و آوارگی را بهجان بخرد. هرچند پایان فیلم هم بسیار ناامیدکننده است.
نکته بازی کریمی در «واکنش پنجم» در اینست که شخصیت مسطح فیلمنامه تهمینه میلای را عمق بخشیده و با اجرای خود ابعاد جدیدی به کاراکتر فرشته اضافه کرده که او را برای تماشاگر باورپذیرتر میکند. اجرای خوب نیکی کریمی همذاتپنداری بیشتر تماشاگر را برای فیلم رقم میزند و این بزرگترین کاری است که یک بازیگر میتواند در حق کاراکتری درون فیلم به انجام برساند.