۱۰ انیمه برتر قرن بیست و یکم به انتخاب مؤسسه فیلم بریتانیا BFI

در دو دهه گذشته، شهرت فیلم‌های انیمه و حتی گروه سنی مخاطبان، فراتر از ژاپن و نوجوانان رفته‌ است. استودیو جیبلی Studio Ghibli تا پیش از اکران بین‌المللی «شاهزاده مونونوکه» Princess Mononoke در سال ۱۹۹۹ کمتر شناخته شده بود. امروزه استودیو جیبلی به یکی از استودیوهای پیشکسوت در این زمینه تبدیل شده که در دهه اخیر ۶ نامزدی اسکار را از آن خود کرده و ۵ تا از آثار آن در لیست ۵۰ فیلم پرفروش غیر انگلیسی‌زبان تمام دوران قرار گرفته است.
حالا در این لیست به معرفی ۱۰ انیمه برتر قرن ۲۱ می‌پردازیم.

همچنین بخوانید:
معرفی انیمیشن Paprika: انباشتی از رؤیا و خیال بر پایه‌هایی از علم

Spirited Away
۲۰۰۱

شهرت جهانی هایائو میازاکی Hayao Miyazaki با انیمیشن مدرن «شهر اشباح» و با عنوان والت دیزنی ژاپن شکل گرفت. این انیمیشن موفق به شکستن فروش گیشه در ژاپن شد و جایزه خرس طلائی برلیناله و اسکار بهترین فیلم انیمیشن را از آن خود کرد.
این داستان که شبیه به ماجرای آلیس در سرزمین عجایب است، درباره دخترکی است که در راه نقل‌مکان به خانه جدید به همراه والدینش مسیر اصلی را گم می‌کنند و وارد حریم خدایان و ارواح ژاپنی می‌شوند.
در حال حاضر «شهر اشباح» در لیست بهترین انیمیشن‌های تمام دوران قرار دارد و در بین ۲۵۰ فیلم برتر به انتخاب مخاطبان در سایت IMDB جایگاه ۲۸ را دارد.

Tokyo Godfathers
۲۰۰۳

«پدرخوانده‌های توکیو» سبک جدیدی در آثار ساتوشی کُن Satoshi Kon نسبت به دو اثر قبلی‌اش یعنی «پرفکت بلو» Perfect Blue و «بازیگر هزاره» Millennium Actress به‌حساب می‌آید که یکی از متداول‌ترین روایت‌های او را به تصویر کشیده است؛ اما داستان جذاب این انیمه درباره سه بی‌خانمان که در تعطیلات کریسمس تصمیم به کمک به یک نوزاد رهاشده می‌گیرند هنوز هم می‌تواند بیننده را شگفت‌زده کند.
این فیلم به‌عنوان فیلمی منحصربه‌فرد که دلسوزی و مهربانی را نمایش می‌دهد، در این لیست جایگاه خود را به ثبت رسانده است.

Mind Game
۲۰۰۴

این فیلم کلاسیک کالت سرگیجه‌آور بالاخره در سینماهای بریتانیا به نمایش در آمده است. تجربه تماشای این انیمیشن شبیه تجربه مواد توهم‌زای سنگین در خیابان‌های اوساکا ژاپن است. فیلم‌های سینمایی مشابه به «Mind Game»، تجربه‌های انیمیشنی توهم‌زا در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی مثل «زیردریایی زرد» Yellow Submarine اثر جرج دانینگ George Dunning و «فریتز گربه» به کارگردانی رالف بکشی Ralph Bakshi هستند.

Paprika
۲۰۰۶

اثر درخشان و تأثیرگذار ساتوشی کُن Satoshi Kon درباره دستگاه بخصوصی است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا رویاهای بیمارانشان را ببینند. احتمالاً شهرت جهانی این فیلم به دلیل فضای عجیب‌وغریبش و تأثیری که بر کریستوفر نولان برای ساخت «تلقین» داشت است. بااین‌حال، فضای فیلم نولان تفکربرانگیز و سرد است اما اثر کُن بی‌پروایی باشکوهی دارد و به فضای آثار دیوید لینچ نزدیک‌تر است.

Tekkonkinkreet
۲۰۰۶

«بتن آرمه» اولین انیمه مهم ژاپنی است که یک کارگردان غیرژاپنی آن را ساخته است. این انیمیشن ازنظر بصری پر جزئیات، جنون‌آمیز و گاهی خشن است که با الهام از مجموعه مانگا ژاپنی ۳ جلدی اثر تایو ماتسومتو Taiyō Matsumoto ساخته شده است. مایکل آریاس Michael Arias آمریکایی با داشتن تجربه در زمینه جلوه‌های ویژه و انیمیشن‌های کامپیوتری، اولین تجربه ساخت فیلم را در این پروژه به دست آورد. «تکونکینکریت» داستان دو بچه یتیم به نام‌های سیاه‌ و سفید در خیابان‌های فقیرنشین است که دارای نوعی قدرت فوق‌العاده هستند. آریاس یک داستان جنایی پر جزئیات را با لحظاتی سورئال و ظرافتی خیره‌کننده شکل داده که قطعاً روال داستان برای مخاطب قابل پیش‌بینی نخواهد بود.

The Girl Who Leapt through Time
۲۰۰۶

از زمانی که مامورو هوسودا Mamoru Hosoda همکاری‌اش با استودیو قدرتمند توئی انیمیشن Toei Animation را قطع کرد، آثار مهم و موفقی تولید کرده که نظر منتقدان را نیز به خود جلب کرده است. اولین اثر پس از استقلال او، اقتباس نزدیک دنباله رمان علمی تخیلی یاسوتاکا سوتسوی Yasutaka Tsutsui محصول سال ۱۹۶۷ بود. داستان «دختری که در زمان پرش می‌کرد» درباره دختری به نام ماکاتو Makato است که می‌تواند در زمان سفر کند. ماکاتو با قدرت تازه‌ای که درون خود کشف کرده در ابتدا به ایجاد تغییرات شخصی می‌پردازد، اما کم‌کم متوجه می‌شود که استفاده از چنین قدرتی، اطرافیان او را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

A Letter to Momo
۲۰۱۱

هیرویوکی اوکیورا Hiroyuki Okiura انیمه‌های کلاسیک مثل «آکیرا» Akira را ساخته و «نامه‌ای به مومو» اثر دیگر اوست که حول داستانی ساده اما عمیق و تأثیرگذار می‌چرخد. داستان این انیمه درباره دختری ۱۳ ساله به نام مومو است که پس از مرگ پدرش، با مادرش از توکیو به جزیره‌ای دورافتاده نقل‌مکان می‌کنند. مومو که از مشاجره با پدرش در روزهای پایانی زندگی‌ او ناراحت است، تصمیم می‌گیرد نامه بی‌پایانی که پدر برای او می‌نوشته را ادامه دهد. در یک اتفاق فوق‌العاده، سه موجود روحانی برای کمک به مومو حاضر می‌شوند.
اوکیورا به‌خوبی تغییر موقعیت از فضای حزن‌آلود به آن جهانی را به‌خوبی به تصویر کشیده است.

The Tale of Princess Kaguya
۲۰۱۳

ایسائو تاکاهاتا Isao Takahata یکی از بنیان‌گذاران استودیو جیبلی، به سراغ یکی از قدیمی‌ترین روایت‌های باقی‌مانده در ژاپن رفته که فضایی ظریف و زیبا دارد. «افسانه شاهدخت کاگویا» روایت پیرمرد بامبوشکنی است که در یکی از نی‌های بامبو، یک دختر کوچک را پیدا کرده و با همسرش او را به فرزندخواندگی می‌پذیرند. پس از گذشت سال‌ها، وقتی حقیقت وجود این دختر کشف می‌شود، روابط خانوادگی آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
تاکاهاتا اثری ساخته که نسبت‌ به کارهای قبلی استودیو، آزادتر و گویاتر است و ظاهر کار به یک اثر ناتمام آبرنگ که به واقعیت تبدیل شده، در آمده است.

In This Corner of the World
۲۰۱۶

انیماتورهای ژاپنی اغلب به خاطر تمایلشان به ایجاد چالش در موضوعات این جهانی که استودیوهای غربی معمولاً سمت آن‌ها نمی‌روند معروف هستند. حالا سونائو کاتابوچی Sunao Katabuchi، دانش‌آموخته استودیو جیبلی، با «در این گوشه از جهان» که داستانی کودک-پسند درباره هیروشیما در جنگ جهانی دوم دارد نیز در این لیست قرار می‌گیرد. این انیمه با الهام از مجموعه مانگایی با همین نام اثر فومیو کونو Fumiyo Kōno داستان سوزو Suzu را روایت می‌کند که در سال ۱۹۳۳ او را به شکل یک دختر جوان می‌بینیم که در شهر کوچکی زندگی می‌کند. در ادامه با ازدواج سنتی او با یک افسر نیروی دریایی و اتفاقاتی که در طول جنگ زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد روبرو می‌شویم. با وجود موضوع غمگین انیمه، سبک جذاب کار تضمین‌کننده لحظات زیبایی است که بیننده را شگفت‌زده خواهد کرد.

Your Name
۲۰۱۶

ماکاتو شینکای Makoto Shinkai با این اثر نوجوانانه باشکوه خود را به‌عنوان جانشین هایائو میازاکی Hayao Miyazaki مطرح کرد. «نام تو» هم‌اکنون چهارمین فیلم پرفروش تمام دوران در ژاپن به‌حساب می‌آید. اگرچه در ابتدا به نظر می‌رسد که با یک داستان عاشقانه عجیب که به‌نوعی قابل پیش‌بینی نیز هست روبرو شده‌ایم، اما چرخش ناگهانی ماجرا برای مخاطبان شگفت‌آور است.

این مقاله برگرفته از نوشته Paul O’Callaghan در سایت bfi.org.uk است.