مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
در سال ۱۹۸۶، وقتی مایکل لوکاس فیلمنامهنویس و تهیهکننده استرالیایی هشت ساله بود، پدرش با هلیکوپتر تِن آیویتنس نیوز از سکو بلند شد. لوکاس با خنده میگوید: «هیجانانگیزترین چیزی بود که تا آن زمان برای من اتفاق افتاده بود.»
او توضیح میدهد: «پدرم پزشک بیماریهای عفونی و متخصص ایدز بود و به همین دلیل – مثل چند سال گذشته که پزشکان و اپیدمیولوژیستها مرتب در رسانهها ظاهر میشوند – به برنامههای خبری میرفت. من خاطرات خیلی واضح از روزی دارم که هلیکوپتر او را برد و هنوز نوار ویدئویی مصاحبه با او را دارم.»
۱۹۸۶ همچنین سالی بود که فضاپیمای چلنجرِ ناسا چند لحظه پس از پرتاب منفجر شد. لوکاس به یاد میآورد آن اتفاق را از تلویزیون دید. «مادرم گریه میکرد. خیلی روی من تأثیر گذاشت. وقتی کوچک هستید شاید خیلی کم پیش بیاید مادرتان را در حال گریه ببینید.»
آن تجربیات الهامبخش لوکاس برای خلق و نوشتن متن سریال «گوینده خبر» (The Newsreader) شد که داستان آن در دنیای پرمخاطره یک اتاق خبر شبانه در دهه ۱۹۸۰ میگذرد. این سریال که فصل اول آن اوت تا سپتامبر ۲۰۲۱ از ایبیسی پخش شد، یک سریال تاریخی سرگرمکننده است که به مضامینی مانند نژادپرستی و جنسیتگرایی میپردازد و در عین حال با بحثهای فرهنگی معاصر در استرالیا پیوند دارد، ضمن این که تصویری پیچیده، اما بسیار قابل تشخیص از دوستیهای کاری ارائه میدهد و همچنین بهخوبی حال و هوای دههای را که داستان در آن روی میدهد – ماشینها، موهای بلند و اِپُلهای غولپیکر – ترسیم میکند.
آنا تورو نقش هلن نورویل، گوینده خبر زن بلندپرواز یک شبکه تلویزیونیِ بسیار وابسته به آمار مخاطبان را بازی میکند که از یکسو با تبعیض جنسیتی در محل کار (بخصوص رئیس غولآسا خود، لیندزی کانینگهام با بازی ویلیام مکاینس) روبروست و از سوی دیگر با حملههای عصبی درونی خود مبارزه میکند. سم رید نقش دیل جنینگز، یک گزارشگر تازهکار را دارد، جوانی حساس، اما سختکوش که هنوز به صدای خود اطمینان ندارد. بهتدریج پیوندی منحصربهفرد بین هلن و دیل شکل میگیرد و آن دو با هم رویدادهای یک دوره سه ماهه پرتنش ازجمله بحران ایدز و آزادی لیندی چمبرلین را پوشش میدهند.
نوشتن متن سریالهایی با موضوع رابطه و کمدیهای رمانتیک تخصص لوکاس است. او که چهار نامزدی جایزه بهترین فیلمنامه تلویزیونی از جوایز انجمن نویسندگان استرالیا در کارنامه دارد، نویسنده اصلی سریالهای موفق «فرزندان» (۲۰۱۴-۲۰۱۰)، «ونت ورث» و «رزهیون» و تهیهکننده سریال «کلکهای حزبی» و خالق سریال «پنج اتاق خواب» است که فصل سوم آن ژانویه ۲۰۲۲ پخش شد. او همچنین نویسنده فیلم کمدی رمانتیک نامتعارف «نامناسب برای کودکان» (۲۰۱۲) به کارگردانی پیتر تمپلمن و با بازی سارا اسنوک و رایان کوانتن است.
لوکاس میگوید وقتی کار روی «گوینده خبر» را در ۲۰۱۵ شروع کرد، هسته ایده سریال هیچ ربطی به سیاست اتاق خبر نداشت و همهچیز مربوط به نوع خاصی از پویایی روابط بود. «من متن یک سریال با موضوع رابطه بین شخصیتهای دیل و هلن را مینوشتم که داستان آن در دهه ۱۹۸۰ اتفاق میافتاد. میخواستم شخصیت مردی را ببینم که بهنوعی تلاش میکند ایدهآل مردانهای باشد که دنیا از او میخواهد. برعکس، یک کاراکتر زن میخواستم که ویژگیهای شخصیتی آلفا داشته باشد و به خاطر آن تنبیه شود. حدود یک سال و نیم بعد داستان را تغییر دادم و به یک اتاق خبر منتقل کردم.»
«گوینده خبر» دو عامل را که سریالهای استرالیایی در آن خبره هستند، با هم ترکیب میکند: نوستالژی و فضای اتاق خبر. سریال لوکاس درواقع تازهترین نمونه زیرژانری در این کشور است که با برنامههای تلویزیونی چون «خط مقدم» و «غولهای کاغذی» و فیلمهای بلند سینمایی مانند «جبهه خبری» که خبرنگاران و مطبوعات را در درجات مختلف واقعیت به تصویر میکشند، شکل گرفت.
لوکاس توضیح میدهد: «وقتی به جایگاه امروز دنیا نگاه میکنید، بذر آن تا حد زیادی در دهه ۱۹۸۰ کاشته شد. فکر میکنم یک “دهه محور” بود. واقعاً عصر تغییر بود. در استرالیا با هاک و کیتینگ رهبری جدیدی شکل گرفت و آنها واقعاً کشور را در یک مسیر جدید قرار دادند، اقتصاد را آزاد کردند. به نظر من یکی از جالبترین ویژگیهای دهه ۸۰ در استرالیا این است که پیش از آن دهه، سطح نابرابری در جامعه کمتر شده بود. بعد از دهه ۸۰ همهچیز تغییر کرد و از آن زمان تاکنون نابرابری تا حد زیادی از بین رفته است، بنابراین تغییرات اجتماعی و سیاسی آن دوران واقعاً عمیق بود.»
«گوینده خبر» بهجای این که تلاش کند به شکل میخکوبکننده اوج بگیرد، بیشتر در مسیر آرامش بخشیدن حرکت میکند. به گفته لوکاس، فرصت بررسی واقعی مضامین زنستیزی، نژادپرستی و نخبهگرایی در فضای رسانهای استرالیا با رویکردی ظریفتر همراه میشود تا تماشاگران معذب نشوند.
لوکاس میگوید: «مسلماً تصور نمیکردیم یا امیدوار نبودیم نژادپرستی، همجنسگرا هراسی و زنستیزی لیندزی کانینگهام، رئیس اتاق خبر باعث خنده شود. سکانسی هست که او هلن را به خانهاش برمیگرداند و آن سکانس کاملاً حس عمیقی از تهدید دارد. میخواستیم درمورد واقعیت مسائل صریح باشیم، اما نمیخواستیم به تماشاگران ضربه روحی وارد کنیم.»
او ادامه میدهد: «مراقب بودیم از تکیهکلامهای نژادپرستانه که ممکن است مردم در زندگی روزمره به کار ببرند، استفاده نکنیم؛ بنابراین تصمیم گرفتیم بدون حرکت در این مسیر آن را دراماتیزه کنیم تا حدی که شخصیت نوئلین، محقق و مسئول تله پرامپتر شبکه (با بازی میشل لیم دیویدسون بازیگر کرهای-استرالیایی) را طراحی کردیم… دیگر کارمندان شبکه اصلاً تلاش نمیکنند از اصل و نسب نوئلین سر دربیاورند و فرض این است که او ژاپنی میداند، با این که کرهای است. تلاش کردیم طیف کامل آن دنیا را نشان دهیم و بخشهای مملو از قلدری و زنستیزی و بخشهای نشاطبخش را به تصویر بکشیم.»
استفاده مناسب از آهنگهای دهه ۸۰ و لحظههای شیرین بین بازیگران اصلی از جذابیتهای سریال است، ضمن این که تورو در نقش هلن نورویل حضوری گیرا دارد.
لوکاس درباره انتخاب بازیگر ۴۳ ساله متولد ملبورن میگوید: «آنا در اوایل ۲۰۲۰ انتخاب شد. اِما فریمن، کارگردان سریال ما او را در مجموعه تلویزیونی “شهر مخفی” هم کارگردانی کرده بود، بنابراین از قبل او را میشناخت. من آنا را از نزدیک نمیشناختم، اما از طرفداران او در “شهر مخفی” بودم و در سریال “شکارچی ذهن” هم خیلی مسحورکننده است. قرنطینه طولانی در ملبورن کار ما را به تأخیر انداخت، اما این حسن را داشت که توانستیم خیلی بیشتر حرف بزنیم و بیشتر روی فیلمنامه کار کنیم.»
موقعیت کاری هلن در دورانی شکوفا میشود که همهچیز در اتاق خبر رسانهها در حال تغییر است، دورانی که گویندگی اخبار آرامآرام از سلطه مردان سفیدپوست شق و رق که خیلی جدی خبر میخوانند، خارج میشود.
تورو درباره شخصیت خود در سریال میگوید: «در آن سالها زنان شروع به نشستن پشت میز و گویندگی خبر کردند. ضمن این که اخبار کمی بیشتر به سرگرمی تبدیل شد؛ بنابراین فکر میکنم هلن تا حد زیادی نماینده آن تغییرات است و در عین حال میخواهد جدی گرفته شود.»
لوکاس کار روی متن «گوینده خبر» را بلافاصله پس از پایان کار خود در فصل پنجم «فرزندان» و کمی پیش از ظهور جنبش می تو شروع کرد.
او میگوید: «وقتی آن اتفاق افتاد، از خودم پرسیدم “یعنی این یک تغییر عمیق خواهد بود؟” و زمان پخش سریال همه مشکلاتی که بخشی از این دنیا هستند بهبود پیدا میکند؟ حالا ما به این سال رسیدیم. ممکن است از جهاتی پیشرفت کرده باشیم، اما مشکلات ساختاری مرتبط با فرهنگ قلدری و زنستیزی هنوز بسیار است.»
لوکاس برای نوشتن متن سریال با افراد زیادی ازجمله کسانی که در دهه ۸۰ کارهای خبری انجام میدادند و حالا در سن بازنشستگی هستند، صحبت کرد. خیلی از آنها آماده بودند درباره فرهنگ محل کار در آن زمان صحبت کنند.
او میگوید: «تا آنجا که توانستم با افرادی که جلوی دوربین یا پشت دوربین بودند، تهیهکنندهها و افرادی در نقشهای مختلف صحبت کردم تا یک پرتره بسازم. خیلی سریع متوجه شدم صرف نظر از این که با چه کسی حرف میزنم، آن نوع مکانهای کاری نشانههای مشخص داشتند.»
ایبیسی برای سریال سیاسی «کنترل کامل» مایل بود به مکانهای ناراحتکننده برود و تیترهای خبری را در پیرنگ قرار دهد (زنان نخستوزیر، مرگ جوانان بومی در حبس، آزادی روزنامهنگاری، دخالت سیاسی چین در امور داخلی، شخصیتهای دگرباش). در مقابل، «گوینده خبر» در چشمانداز دهه ۱۹۸۰ خود (که در یک انبار شیمیایی بزرگ و بلااستفاده در بروکلین در حومه ملبورن تصویربرداری شد.) امنتر به نظر میرسد و اتاق خبر سریال حسی بسیار عاشقانه دارد.
لوکاس با ذوق و شوق میگوید: «من همیشه سریالهای با محوریت اتاق خبر را دوست داشتهام. برای من یک محیط اداری عالی است که در آن داستانها به معنای واقعی از در عبور میکنند و همهچیز میتواند در یک لحظه تغییر کند… همچنین فضایی است که در آن چهاردیواری، رک و پوستکنده درباره مسائل بزرگ جامعه بحث میکنید.»
درنهایت، لوکاس توصیهای برای فیلمنامهنویسان جوان دارد. او میگوید: «میدانم حرف تازهای نیست، اما بنویسید، حتی شده افتضاح بنویسید. خود من فقط نوشتم و نوشتم و نوشتم. ۱۰ سال نوشتم تا بالاخره یکی از متنهایم بهصورت حرفهای تولید شد. خیلی چیزها نوشتهام که به یک دلیل خیلی خوب در کشوی پایینی میز من قرار دارند. فکر میکنم باید از آن عبور کنید. با بسیاری از فیلمنامهنویسان مشتاق در تماس هستم که میخواهند وارد این کار شوند، اما واقعاً زمان زیادی را نگذراندهاند… سعی کنید تا جایی که میتوانید بنویسید و به دنبال فرصتها باشید.»
منبع: فلیکس، تیوی ایسنایدر