مجله نماوا: بعد از «درباره الی» و بهخصوص بعد از اسکار «جدایی نادر از سیمین»، اصغر فرهادی به یک فیلمساز سرشناس بینالمللی تبدیل شد. این مسئله باعث شد تا فیلمهای جهانیِ این فیلمساز، بیشتر موردتوجه مخاطبان قرار بگیرد. ما در این ویدیو به بهانهی اکرانِ «قهرمان»، تازهترین فیلم فرهادی، بهسراغ دورهی اول فیلمسازی این کارگردان میرویم؛ به حدفاصل سالهای ۸۱ تا ۸۷؛ به دورهای که همهی الگوهای فیلمنامهنویسیِ فرهادی در آن شکل میگیرد و تا امروز، تا همین فیلم «قهرمان» هم از آنها استفاده میشود. بهاینترتیب، پیشنهادهای این ویدیو، تماشای ترتیبیِ فیلمهای «رقص در غبار»، «شهر زیبا»، «چهارشنبهسوری» و «درباره الی» هستند که میتوانید آنها را روی نماوا تماشا کنید.
یکی از مهمترین عادتهای قصهنویسیِ فرهادی، تقسیمکردن فیلمنامه به دو نیمهی شاد و غمگین است. در فیلمهای فرهادی، همیشه یک نیمهی اول امیدوارکننده وجود دارد که ناگهان براثر حادثهای رنگ میبازد و تغییر لحن میدهد. این نوع قصهپردازی، از همان فیلم اول قابل ردیابی است؛ سرخوشیِ شخصیت نظر و خریدن حلقهی ازدواج در نیمهی ابتداییِ «رقص در غبار» و بعد، فضای غمگین نیمهی دوم آن فیلم.
«شهر زیبا» اصلاً فیلم با جشن شروع میشود؛ جشن تولدی که بچهها در آن مرکز گرفتهاند؛ و البته خیلی زود به ماجرای اعدام وصل میشود. «چهارشنبهسوری» هم با استقبال از سال نو و سفر شروع میشود. سرانجام در آخرین فیلمِ این دورهی کاری فرهادی، یعنی «درباره الی»، این تقسیمبندیِ فضای فیلم، قوام بیشتری بهخود میگیرد. فیلم بعد از فریادکشیدن در تونل، شوق سفر، شوخیهای جمعی و بازی پانتومیم وارد نیمهی هولناک دوم میشود.
همین منطق قصهنویسی را میتوانید این روزها با آزادی رحیم در «قهرمان»، با مراسم جشن در خانهی خواهر رحیم و با هدیهی پیراهن نو و سپس تبدیلشدن آن به طرف غمگینتر قصه دنبال کنید.
تحلیل آثار جدید فرهادی تنها در بازخوانی فیلمهای متأخر این فیلمساز خلاصه نمیشود.
رحیمِ «قهرمان» درست مثل اعلای «شهر زیبا» میخواهد فرصت کوتاه مرخصی از زندان را با رضایتگرفتن از شاکی پرونده به پایان برساند. این شباهتها نشان میدهند، مرور دورهی اول فیلمسازی فرهادی، کلید بسیار خوبی برای ورود به فیلمهای جدید این کارگردان است.
متن: محمدحسین گودرزی
گفتار: گلبو فیوضی
تدوین: حسین اکبری