مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
ایمی برگ، کارگردان می‌گوید حتی پیش از آن که ایوان ریچل وود، اولین بار در فوریه ۲۰۲۱ مدعی شود مورد آزار مرلین منسون، خواننده، ترانه‌سرا و آهنگساز راک قرار گرفت، کار روی مستندی را شروع کرده بود که ادعاهای وود درمورد نجات از خشونت منسون را در برمی‌گرفت.
کارگردان مستند نامزد اسکار «از شر شیطان نجاتمان ده» (۲۰۰۶) و «یک راز آشکار» (۲۰۱۴) که هر دو درباره سوء استفاده جنسی هستند، وود را از طریق دوستانش می‌شناخت. او می‌گوید بازیگر سریال «وست‌ورلد» اولین بار در ۲۰۱۹ درمورد احتمال کارگردانی یک فیلم با او تماس گرفت.
در ابتدا، درحالی‌که وود قصد داشت در این پروژه از منسون (با نام خانوادگی پدری برایان وارنر) نام ببرد، ایده اصلی در درجه اول بررسی نحوه افشاگری درباره خشونت خانگی و مبارزه برای تصویب «قانون سیمرغ» بود؛ لایحه‌ای برای اصلاح قانون مرور زمان درمورد قربانیان خشونت خانگی در کالیفرنیا که درنهایت در ۲۰۱۹ قانونی شد، اما با گذشت زمان و وقتی برگ به‌طور رسمی به‌عنوان کارگردان به پروژه پیوست، سفر وود زمینه‌ساز «روایت اصلی» فیلم شد.
برگ می‌گوید تحقیقات درباره برایان وارنر در جریان بود و داستان به‌نوعی بزرگ‌تر و بزرگ‌تر شد، بنابراین او و گروهش فقط آن داستان را دنبال کردند. (منسون ادعاهای وود را «تحریف هولناک واقعیت» می‌نامد و پیش‌ازاین «ادعاها درمورد تعرض جنسی یا سوء استفاده از هر کس» را رد کرده است.)
حاصل آن تلاش، مستند دو قسمتی «ظهور سیمرغ» (Phoenix Rising) است که بخش اول آن اولین بار ژانویه ۲۰۲۲ در جشنواره فیلم ساندنس به نمایش درآمد و ۱۵ مارس از اچ‌بی‌او پخش شد، درحالی‌که بخش دوم ۱۶ مارس نمایش داده شد.
بخش اول، ظهور وود در صنعت را دنبال می‌کند که کار خود را به‌عنوان یک بازیگر کودک آغاز کرد و در نوجوانی برای بازی در نقش‌های نوجوانان پیش‌رس و مشکل‌دار («سیزده»، «ته دره»، «دویدن با قیچی») تحسین شد؛ و نشان می‌دهد جزئیات گذشته وود چگونه در رابطه چند ساله او با منسون که ۱۹ سال از او بزرگ‌تر بود نقش داشت.
بخش دوم داستان، وود را بین ۲۰۲۰، پس از شهادت او در ساکرامنتو در حمایت از «قانون سیمرغ» و ۲۰۲۱، وقتی در اینستاگرام مدعی شد منسون از او سوء استفاده کرد، دنبال می‌کند. او در بخش دوم با دیگر متهم‌کنندگان منسون دیدار می‌کند و ادعاهای عمده‌ای علیه منسون دارد، ازجمله این که در خواب به او تجاوز کرد و یک بار با شلاق او را شکنجه کرد.
پس از پخش «ظهور سیمرغ»، منسون از وود به دلیل افترا، ایجاد ناراحتی، نقض قانون دسترسی جامع به داده‌های کامپیوتری کالیفرنیا و کلاه‌برداری، همچنین جعل هویت یک مأمور اف‌بی‌آی و جعل اسناد فدرال، شکایت کرد. در این دادخواست نه از اچ‌بی‌او و نه از برگ نامی برده نشده است.
برگ در این گفت‌وگو درمورد این که فیلم چگونه گردآوری شد، محدودیت‌های او به‌عنوان یک فیلمساز در شرایطی که تحقیقات درباره منسون در جریان بود و این که چرا فکر می‌کند وود مثل ارین براکوویچ است صحبت کرده است.
شما در ابتدا تعهدی برای کارگردانی «ظهور سیمرغ» نداشتید – چطور تصمیم گرفتید این نقش را به عهده بگیرید؟
وقتی ایوان ریچل وود اولین بار پیش من آمد، تازه مستند «پرونده علیه عدنان سید» را تمام کرده بودم. تولید آن پروژه چهار سال طول کشیده بود و من خیلی خسته بودم، پس در آن زمان شرایط خوبی نداشتم، اما وقتی پیشرفت ایوان را دنبال کردم، نظرم عوض شد. اعتقاد دارم او مثل ارین براکوویچ است، او داشت قوانین کالیفرنیا را تغییر می‌داد و کمک می‌کرد صدای قربانیان خشونت خانگی و آزار جنسی بیشتر به گوش برسد. روند کار او واقعاً خیلی مثبت بود و ما داستان‌های زیادی برای کار کردن داشتیم.
با توجه به این که کار در ۲۰۱۹ شروع شد، ایوان همان ابتدا قصد داشت از کسی که مدعی بود او را آزار داد نام ببرد یا در طول تولید به این نتیجه رسید؟
تردیدی نبود که ایوان قصد داشت در این فیلم از فرد متجاوز نام ببرد. ما از همان ابتدا به‌صراحت درباره منسون صحبت کردیم، اما این که ایوان چگونه و چه زمان این کار را به‌طور علنی انجام دهد، قطعاً انتخاب خودش بود، چون هر قربانی خودش باید انتخاب کند که چه زمان می‌خواهد داستان خود را به شکلی تعریف کند.
ایوان در ابتدا خیلی متعهد بود مطمئن شود مردم در داستانی درباره خشونت خانگی، مسیری را که یک متجاوز از قبل طی می‌کند و روند خود تجاوز را درک می‌کنند؛ بنابراین، ما بر قانون سیمرغ و خشونت خانگی به‌عنوان یک داستان خیلی متمرکز بودیم. روایت اصلی مستند با دنبال کردن ایوان و سفر او و درحالی‌که پی‌رنگ متراکم می‌شد، شکل گرفت. تحقیقات درباره برایان وارنر در جریان بود و ماجرا بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شد، بنابراین ما تنها آن داستان را دنبال کردیم که بیشتر در نیمه دوم «ظهور سیمرغ» است. می‌توانیم بگوییم قسمت دوم مستند ما خیلی فعال‌تر از قسمت اول است، منظورم این است که نیمه اول بیشتر داستان پس‌زمینه را روایت می‌کند و مخاطب را به‌جایی می‌رساند که ایوان در ابتدای فیلم قرار دارد.
پس‌ازاین که ایوان در ۲۰۲۱ از منسون نام برد، ادعاها و گزارش‌های بیشتری درباره منسون مطرح شد. این اطلاعات جدید چالش یا فرصت‌های خاصی برای شما در تولید فیلم ایجاد و فراهم کرد؟
خوب، ما در تمام مدت به‌نوعی در پشت صحنه بودیم، بنابراین اطلاعات زیادی درمورد مسائلی داشتیم که بعدازآن برای عموم آشکار شد. مشخص است وقتی در حال ساختن فیلمی درمورد آزار خانگی، هر نوع آزاری هستید، این به قربانیان بستگی دارد که تصمیم بگیرند چه زمان داستان‌های خود را در میان بگذارند، پس درحالی‌که این مستند را می‌ساختیم همه‌چیز برای ما خیلی محرمانه بود، اما تمایل ایوان به حرف زدن و افشاگری، صدای خیلی از قربانیان دیگر را نیز بلند کرد که شاید اگر ایوان پا پیش نمی‌گذاشت، شاهد چنین واکنشی نبودیم؛ بنابراین ایوان این کار را به همان اندازه برای خود انجام داد که برای آن‌ها.
در نقطه‌ای از فیلم، ایلما گور هنرمند و فعال، به نگرانی‌ها درمورد نگهداری هارد دیسک‌ها در خانه خود اشاره می‌کند. خود شما هنگام تولید تدابیر امنیتی خاصی در نظر گرفتید؟
بله، درنهایت عوامل تولید در دفاتر خود تمهیدات ایمنی را لحاظ کرده بودند. آن‌ها اسناد و اطلاعات را محفوظ نگه می‌داشتند و ما چیزی را که نیاز داشتیم تصویربرداری می‌کردیم؛ بنابراین در هیچ مقطع، مدرک یا هیچ‌چیز دیگری را با خود حمل نمی‌کردیم. برای همین لازم نبود خیلی نگران این موضوع باشیم. ما مجبور بودیم با انواع دیگر تدابیر امنیتی سر و کار داشته باشیم، اما نه با شواهد آن‌ها: در آن دنیا، منظورم دنیای برایان وارنر است، چیزهای زیادی مثل تعقیب آنلاین وجود دارد، بنابراین باید حواس خود را جمع می‌کردیم.
درمورد تعقیب آنلاین بیشتر توضیح می‌دهید؟
مثلاً در حساب آمازون خودم فیلم‌های ترسناک دریافت می‌کردم که سفارش نداده بودم. مجبور شدم امنیت را با آن بالا ببرم. یکی از چیزهایی که هنگام ساخت فیلم شنیدیم این بود که تعدادی از عوامل در خانه‌های خود بسته‌های مرموزی دریافت کردند که خودشان سفارش نداده بودند، بنابراین هنوز نمی‌دانم کار منسون و هوادارانش بود یا چیز دیگری، اما مجبور شدم مسائل امنیتی را مضاعف رعایت کنم. قطعاً خودم بین نیمه‌شب تا ساعت ۶ صبح، ۱۰ فیلم ترسناک سفارش ندادم!
ایوان در فیلم می‌گوید هنگام ساخت موزیک ویدیو «عینک قلبی‌شکل» منسون در ۲۰۰۷، «اساساً مورد تجاوز» قرار گرفت؛ حالت عادی نداشت و آن کار با رضایت خودش انجام نشد. چرا بخش‌هایی از آن کلیپ را در فیلم به کار بردید. چه چیزی را می‌خواستید منتقل کنید؟
خوب، شما باید صورت ایوان در آن کلیپ را ببینید. کاملاً مشخص است که اصلاً تعادل ندارد و باید ببینید این روزها صنعت در اینترنت اجازه پخش چه چیزهایی را می‌دهد. ما رضایت و اجازه ایوان برای استفاده از آن تصاویر را داشتیم، اما فکر می‌کنم لحظه‌ای است که درک آن واقعاً اهمیت دارد. منظورم این است، کلی آدم آن ویدیو کلیپ را ساختند و آن رفتار کاملاً نامناسب و توهین‌آمیز است و تجاوز جنسی است، بنابراین ما می‌خواستیم آن را همان‌طور که بود نشان دهیم. ایوان فقط یک بچه بود، او تازه ۱۸ ساله شده بود. (یکی از نمایندگان منسون می‌گوید وود در طول تصویربرداری آن ویدئو ۱۹ سال داشت. هاوارد کینگ، وکیل وارنر نیز در بیانیه‌ای در رابطه با ادعای وود مبنی بر این که «اساساً مورد تجاوز قرار گرفت» گفت این ادعا دروغ است و وود در مراحل پیش‌تولید و پس از تولید آن موزیک ویدیو، «کاملاً منسجم و متعهد» بود و هیچ رابطه جنسی واقعی سر صحنه اتفاق نیفتاد.)
چرا تصمیم گرفتید «ظهور سیمرغ» را به دو قسمت تقسیم کنید و هدف کلی قسمت دوم چیست؟
خوب، در مرحله تدوین این اتفاق افتاد. ما مواد زیادی داشتیم. همان‌طور که قبلاً گفتم «ظهور سیمرغ» در ابتدا قرار بود فیلمی درمورد ایوان، قانون سیمرغ و خشونت خانگی باشد و با بزرگ‌تر شدن داستان او و گسترده‌تر شدن تحقیقات – منظورم پس از شهادت ایوان در ساکرامنتو – برخی دیگر از قربانیان همان آزارگر با ایوان تماس گرفتند و داستان خود را گفتند و چیزها را کنار هم گذاشتند؛ بنابراین داستان آن‌قدر بزرگ شد که محدود کردن آن به داستان ایوان، درحالی‌که چیزهای دیگری در اطراف او می‌گذشت، سخت شد.
بخش دوم چند قربانی دیگر و کارمندان سابق منسون را شامل می‌شود. چطور این افراد را قانع کردید در فیلم حضور داشته باشند؟
درواقع، ایوان به ما گفت قرار است با قربانیان ملاقات کند و فرصت تصویربرداری از آن‌ها را به ما پیشنهاد داد. علامت‌هایی روی دیوار گذاشتیم و نام همه کسانی را که در جلسه حضور داشتند تیک زدیم. برخی از آن‌ها در این فیلم نیستند و تعدادی دیگر حضور دارند. تعدادی از آن‌ها هنوز آماده نبودند داستان خود را به‌طور عمومی بیان کنند، بنابراین ما به محدودیت‌های همه احترام گذاشتیم و داستان‌هایی را که در دسترس بود روایت کردیم. آنچه در جلسات مطرح شد، اصلاً ویرایش نشد. اساساً می‌دانستیم روی چه کسانی می‌توانیم تمرکز کنیم. همه‌چیز دیگر کاملاً طبیعی اتفاق افتاد.
در جایی از فیلم، ایوان می‌گوید «تیم او» تلاش کرد برای محفوظ ماندن جایگاه کاری‌اش، او را از انتشار علنی اتهامات خود علیه منسون منصرف کند. با توجه به شناختی که از صنعت دارید، این مسئله اصلاً شما را شگفت‌زده کرد؟
ما به مکالمات تلفنی گوش می‌کردیم و در کل مراحل تولید با تیم ایوان حرف می‌زدیم، اما این فیلمی نبود که من می‌ساختم. واقعاً نمی‌خواستم لنز را خیلی زیاد باز کنم؛ واقعاً نمی‌خواستم یک سری مصاحبه انجام دهم. فقط می‌خواستم در دنیای ایوان بمانم. این همان داستانی است که می‌خواستم بگویم؛ بنابراین، وقتی در حال تحقیق بودیم با همه قربانیان و خانواده نزدیک ایوان حرف زدیم.
به‌طور کلی، امیدوارید بینندگان چه پیامی از این مستند بگیرند؟
خوب، هدف ایوان همیشه این بود که مردم را آموزش دهد و صدای قربانیان را بیشتر به گوش برساند. تاریخ انقضای رسیدگی به اتهامات مرتبط با هر نوع خشونت خانگی یا طرح دعوی علیه آزار جنسی، بسیار کوتاه است، این مستند فقط یک پنجره کوتاه است، بنابراین اطلاعات و آموزش‌های جهانی بیشتر می‌تواند مردم را تشویق کند برای دریافت کمک، زودتر به نهادهای قانونی مراجعه کنند.
منبع: هالیوود ریپورتر (کیتی کیلکنی)
