مجله نماوا، محمد تقیزاده
انیمیشن فردیناند پنجمین کارتون کارلوس سالدانیا انیماتور و صداپیشه برزیلی است که پیش از این انیمیشنهای مطرحی چون «عصریخبندان» و «ریو» را در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ ساخته بود و به خاطر ساخت انمیشن «فردیناند» در سال ۲۰۱۷ نیز نامزد اسکار بهترین انیمیشن سال شد. در حال حاضر سالدانیا یکی از مشهورترین انمیشنسازهای صنعت انیمیشن جهان به شمار میرود که عمده آثاری که ساخته پرفروش شده است. او در سال ۲۰۰۲ در یک همکاری مشترک با کریس ودج، انیمیشن «عصر یخبندان» را ساختند که با ۴۵ میلیون دلار بهترین افتتاحیه مارس را تاکنون بدست آورده است. در ادامه این همکاری با ودج، در سال ۲۰۰۵ کارتون «ربات» با توجه به رکورد قبلی شکست خورد و سالدانیا تصمیم گرفت در ۲۰۰۶ «عصر یخبندان: ذوب» را خودش کارگردانی کند. بعدها نیز کارگردانی «عصر یخبندان: ظهور دایناسورها» را در ۲۰۰۹ انجام داد. انیمیشن «فردیناند» که در دسامبر ۲۰۱۷ اکران شد، ۲۹۶ میلیون دلار در گیشه فروش داشت که با توجه به هزینه ۱۱۱ میلیونی تولید آن، انیمیشینی سودده با ۲.۶ برابر فروش نسبت به هزینهکرد به شمار میآید.
«فردیناند» در درجه اول جذاب است و شرط اول سینما برای جلب توجه مخاطب را دارد. وجوه بصری اثر در کنار تمهیدات فیلمنامهنویس برای طراحی داستان اصلی، داستانکها و شخصیتهای اصلی و فرعی سبب شده تا این انیمیشن در طول بیش از ۱۰۰ دقیقه زمان، خسته کننده به نظر نرسد و مخاطب بازیگوش و کنجکاو کودک و نوجوان را تا انتها با قصه خود همراه سازد. قصه «فردیناند» داستان عجیب و غریب و بکر و تازهای نیست و این پرداخت فیلمساز است که باعث شده کارتون جذابیت و همدلیبرانگیزی مخاطب را تا پایان حفظ کند. قصه گاوی که قرار نیست همانند بقیه دوستان و همسالانش باشد و با وجود فراز و فرودهای زندگی روزمرهاش سعی دارد اصالت خود را حفظ و حمایت و همراهی اطرافیانش را برانگیخته و منفعت شخصی خود را هیچگاه فدای سرنوشت دیگران نکند.
پیام یا محتوا موضوعی است که سینماگران درباره چگونگی بیان آن اختلاف نظر دارند گروهی از فیلمسازان مطرحکردن مستقیم پیام فیلم را امری نکوهیده دانسته و مدیوم سینما را مناسب چنین کارکردهای پیاممحوری نمیدانند، از سوی دیگر برخی از سینماگران به شدت روی پیاممحور و آموزشی بودن آثار داستانی و نمایشی تاکید دارند. تجربه نشان داده که آثاری که نمیخواهند به طور مستقیم و واضح پیام به مخاطب بدهند و در زیرلایهها و بطن داستان خود محتوا و مضمون انسانی خود را طراحی کردند آثاری تاثیرگذارتر و ماندگارتر بودهاند. «فردیناند» هم از اینگونه آثار است؛ انیمیشن ساده و جذابی که سرشار از مفاهیم عمیق هستیشناسانه چون عشق، اصالت، نوعدوستی، همکاری، پرهیز از خشونت و.. است اما به هیچ وجه به طور مستقیم این مضامین را بیانیهوار ارائه نمیدهد بلکه به غیرمستقیمترین و دراماتیکترین شکل ممکن در دل قصهاش سعی در انتقال این مفاهیم مهم و اثرگذار دارد. تعدد شخصیتهای «فردیناند» نیز علاوه بر خوش ریتمکردن و جذابیت داستان، در همین راستا طراحی و تعبیه شدهاند.
شخصیتپردازی در «فردیناند» از نقاط برجسته و ممتاز این انیمیشن آمریکایی است. بیش از ۲۵ کاراکتر اصلی و فرعی در کارتون فردیناند طراحی و عمده این شخصیتها نیز از سوی اشخاص مطرح سینما و سلبریتیهای ورزشی دوبلوری شدند. «جان سنا» مطرحترین صداپیشه کارتون است که در نقش اصلی انیمیشن یعنی گاو فردیناند صداپیشگی کرده است. تعدد کاراکترهای این انیمیشن همانگونه که گفته شد با تمهیدات ساختاری و محتوایی طراحی شده است به طوری که این تعداد شخصیت بامزه و متفاوت باعث جذابیت بالا و همراهکنندگی بیشتر مخاطب میشود. از سوی دیگر انتقال مفاهیم داستان به طور تدریجی و در میان کاراکترهای مختلف داستان صورت میگیرد به نحوی که برخلاف آثار مشابه و کلاسیک سینمایی با یک قهرمان و تعداد زیادی کاراکتر منفعل و خنثی طرف نیستیم و عمده شخصیـتهای کارتون «فردیناند» دارای کارکرد دراماتیکی هستند و حذف آنها به بخشی از قصه ضربه خواهد زد.
در مجموع باید «فردیناند» را از جمله انیمیشنهای محبوب سالهای اخیر صنعت انیمیشن جهان به شمار آورد که علاوه بر وجوه سرگرمیسازی و جذب مخاطب به گردش مالی گیشه سینما نیز کمک کرده و صنعت سینمای انیمیشن در آمریکا و جهان را رونق داده است. مضافا اینکه «فردیناند» در کنار وجوه سرگرمی و تجاریاش توانسته در انتقال مفاهیم انسانی به سادهترین و مناسبترین شکل نیز موثر و مفید عمل کند و کارکرد دراماتیک خود را فدای کارکرد تجاری و آموزشی خود نکرده است.
تماشای آنلاین انیمیشن فردیناند در نماوا