مجله نماوا، نیما بهدادی مهر
برای برجای ماندن تاریخ و فرهنگ یک سرزمین هموا
ره راه‌هایی مطابق با بازه زمانی وجود داشته است؛ از بهره‌گیری هوشمندانه از آتش و دود برای اطلاع رسانی تا نقاشی یا خطاطی روی دیواره‌ها و سنگ نوشته‌ها؛ از اختراع سینما و دیگر وجوه ابزاری رسانه در ماهیت‌های نوشتاری، دیداری و شنیداری تا اختراع ابزارهای ارتباطی مدرن.
زیست بشر با این تحولات معنا یافته و هر کشوری برای آنکه تاریخ خود را مانا سازد یا شمایلی خاموشی ناپذیر و درست را از چهره‌های برجسته عرصه‌های مختلفش بروز و نمود دهد ناگزیر است تا از رسانه‌های مختلف استفاده کند. در این عرصه، هنرهای نمایشی می‌توانند بازتابنده جوهره تاریخی یک ملت باشند و با روایت خود از برهه‌های گوناگون زمانی، تصویری بی‌روتوش را از قهرمانان و شمایل‌های انسانی برتر ارائه بدهند.
سریال «شبکه مخفی زنان» با چنین رویکردی تلاش داشته تا نام‌های ماندگار دو جبهه مثبت و منفی در قرن ۱۴ شمسی را به نسل امروز معرفی کند و به دلیل ذات کمدی گاه یک کاراکتر را به شکلی نمادین در گستره‌ای از ماهیت تیپیک سیاستمداران، ادیبان، فرهنگیان، نظامیان، هنرمندان، کارآفرینان، مخترعان، مکتشفان، موسیقی دانان، اندیشمندان و دیگر وجوه انسانی مورد تطبیق قرار دهد. ارجاعات تاریخی و گذرای این سریال به نام های مطرح عرصه‌های مختلف سبب آشنایی و ترغیب نسل‌ها برای مطالعه بیشتر درباره آن شخصیت‌ها می‌شود به گونه‌ای که از همان قسمت اول و با رونمایی از پروین اعتصامی به عنوان استاد بی‌بدیل سبک شعری مناظره، گام محکم خود را برای مرور تاریخ پهلوی اول و چهره‌هایش برمی‌دارد.
به فهرست نام‌هایی از برخی کاراکترهای این سریال که در ادامه می‌آید توجه کنید: وارتو طریان (نخستین کارگردان زن در تئاتر ایران)، ایران تیمورتاش از شاعران مشهور بجنورد و دختر عبدالحسین تیمورتاش نخستین وزیر دربار رضاشاه و از مهم ترین وزنه‌های برنامه‌ریزی برای توسعه ایران در عهد پهلوی اول، پرخیده با نام اصلی نورالهدی مظفری از بازیگران نام آشنای عهد پهلوی اول، نصرت الملوک کاشانچی اولین بانوی پزشک در سازمان پزشکی قانونی ایران، پری آقابایف از بانوان پیشگام ایرانی در عرصه خوانندگی اپرا، نیمتاج لکستانی از شاعره های به نام دوران مشروطه، سکینه پری نخستین جراح زن در ایران، صادق رضازاده شفق مبارز سیاسی و سردبیر روزنامه شفق، جهانگیر صوراسرافیل مدیر روزنامه صور اسرافیل، محمدحسین لقمان ادهم نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، رضا کمال شهرزاد شاعر و نمایشنامه نویس نام آور دهه بیست ایران که برای اولین بار زن در آثار او هویت و نقشی مرکزی یافت، خاچیک مادیکیانس موسس کافه نادری، یاور فرخزادی کارآگاه مشهور ایرانی در عهد پهلوی اول، علی اکبر داور بنیانگذار دادگستری نوین ایران و اولین رئیس کانون وکلای ایران، ابراهیم مرادی از پیشگامان فعالیت سینمایی و فیلمسازی در ایران، موسس چند استودیوی فیلمسازی و بنیانگذار مدرسه «کودک پاد» با هدف کشف کودکان استثنایی و نابغه، محمدجعفرخان خادم که عکاس ویژه رجال بود و عکاسخانه خادم را تاسیس کرد، رضا پرتو معروف به پزشک احمدی که با تزریق آمپول هوا مخالفان سیاسی عهد پهلوی اول را می کشت، علی پرتو اعظم از فرهیختگان سیاسی عهد پهلوی اول، ذبیح الله منصوری مترجم مشهور ایرانی، علی اکبر صنعتی زاده بنیان گذار پرورشگاه صنعتی کرمان، کلنل علینقی وزیری از مفاخر حوزه موسیقی و از پیشگامان آهنگسازی برای اجرای ارکستری موسیقی ایرانی، پروفسور محمود حسابی فیزیکدان شهیر ایرانی و بنیانگذار فیزیک و مهندسی دانشگاهی در ایران و در نهایت سرتیپ آیرم موسس اداره سیاسی شهربانی در عهد رضاشاه.
همه این نام‌ها در برهه زمانی روایت سریال فعالیت‌هایی داشته‌اند که نام آنها را در تاریخ پررنگ کرده است اما سریال تلاش داشته تا با طرح این نام‌ها گریزی به ابتلائات فرهنگ و هنر و چالش‌های زیست مدنی در ایران بزند و زیست اجتماعی ایران را در پیوندی با رفتارها و منش این افراد به قضاوت بنشاند.
با این وجود رویکرد سریال در یادکرد از جبار باغچه بان بنیانگذار نخستین کودکستان در مرند، موسس اولین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز و نیز پایه‌گذار تالیف و نشر کتاب برای کودکان می‌تواند روشنگر مسیری باشد که به ساخت فیلمی سینمایی یا مینی سریالی درباره این شخصیت منجر شود.
«شبکه مخفی زنان» از رهگذر همین توجه ولو محدود و کوتاه به نام آوران و مانایان تاریخ معاصر ایران شایسته قدردانی‌های بیشتری است و باید زمینه‌های ساخت کمدی درام‌هایی که مخاطبانشان را قدر می‌دارند و برایشان احترام قائل هستند بیشتر فراهم شود. به واقع، «شبکه مخفی زنان» در آشفته بازار کمدی سازی های نازل این روزها می تواند یک نشانه روشنی بخش باشد هرچند لزوم استفاده هوشمندانه تر از بازیگران کمدی در این سریال می توانست ارزش های آن را در مرتبت بالایی از حیث بازیگری و اجرای کاراکتر بنهد.
