مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
سریال جنایی «گاتهام» (Gotham) تولید بخش تلویزیون برادران وارنر از سپتامبر ۲۰۱۴ تا آوریل ۲۰۱۹ در پنج فصل و درمجموع ۱۰۰ قسمت از شبکه فاکس پخش شد. این سریال بر مبنای شخصیت‌های مجموعه قصه‌های «بتمن» در کتاب‌های مصور دی سی کامیکس ساخته شد و داستان آن پیش از ماجراهای بتمن روی میدهد. «گاتهام» سال‌های اول جیمز گوردون، کارآگاه اداره پلیس گاتهام سیتی پس قتل پدر و مادر بروس وین – که بعدها بتمن می‌شود – همچنین گذشته ضدقهرمانان سرکش داستان «بتمن» را دنبال می‌کند. در سریال، بن مک‌کنزی نقش گوردون، دونال لوگ نقش هاروی بولاک همکار گوردون در اداره پلیس گاتهام سیتی و داوید مازوز نقش بروس وین را بازی کردند.
وقتی تاریخ پخش اپیزود آخر فصل پایانی «گاتهام» اعلام شد، هیچ‌کس به‌اندازه مک‌کنزی که پنج سال نقش گوردون را بازی کرد، تحت تأثیر این واقعیت قرار نگرفت که کار او با این شخصیت بالاخره به پایان رسید. او گفت: «واقعاً یکی از آن لحظات تلخ و شیرین بود.»
نام اپیزود پایانی یا اپیزود صدم سریال «آغاز…» است، اما این نام آن‌قدر هم که به نظر می‌رسد کنایه‌آمیز نیست. به این دلیل که «گاتهام» به‌گونه‌ای طراحی شد که نوعی «پیش‌درآمد» باشد و به اسطوره‌شناسی آشنای بتمن که دی‌سی کامیکس از ۱۹۳۹ منتشر می‌کند، منتهی شود. پنجره روایی با بروس وینِ کم سن و سال و قتل پدر و مادر او آغاز می‌شود و عملاً با اولین تلاش‌های او به‌عنوان یک «مبارز نقاب‌دار» به پایان می‌رسد: «گاتهام» زمانی به پایان می‌رسد که «بتمن» شروع می‌شود و در اپیزود صدم برای اولین بار در این سریال بتمن را می‌بینیم.
طرفداران «گاتهام» بیش‌ازحد آماده بودند تا «شوالیه تاریکی» را با تمام شکوه خود در لباس بتمن ببینند، اما تیم هنری سریال این اشتیاق را نداشت. برعکس، برونو هلر، مدیر تولید سریال – تهیه‌کننده بریتانیایی که بیشتر برای «روانکاو» و «رم» شناخته می‌شود – گفت اگر قرار بود «گاتهام» یک فرنچایز ابرقهرمانی سنتی باشد، هرگز روی آن کار نمی‌کرد. هلر در ۲۰۱۴ گفت: «فکر نمی‌کنم “بتمن” در تلویزیون خیلی خوب جواب دهد. آدم‌های نقاب‌دار؟ صادقانه بگویم، داستان‌های ابرقهرمانی را همیشه تا وقتی دوست دارم که لباس ابرقهرمانی به تن نکرده‌اند.»
این نگاه «گاتهام» را به یک مورد نامتعارف در بخش ابرقهرمانی تبدیل کرد، اما نه این کاملاً بی‌سابقه باشد. «اسمال‌ویل» (۲۱۷ اپیزود، ۲۰۱۰ – ۲۰۰۱) همچنان طولانی‌ترین سریال تلویزیونی است که تاکنون بر مبنای قهرمانان دی‌سی کامیکس ساخته شده و آلفرد گاف و مایلز میلر، خالقان آن سریال، به همین اندازه از نشان دادن شخصیت خود در لباس ابرقهرمانی بیزار بودند. شعار اول آن‌ها برای سریال «نه پرواز، نه لباس تنگ» بود و «اسمال‌ویل» این نگرش را تا آخرین اپیزود خود ادامه داد تا کلارک کنت (تام ولینگ) را در لباس نمادین سوپرمن قرار دهد.
برای هلر و گروه او، کلید ساخت یک گاتهام جذاب بدون بتمن این بود که دوست مورد اعتماد قهرمان، جیمز گوردون را در مرکز توجه قرار دهند، یک مأمور قانون متعهد که درنهایت کمیسر پلیس شهری می‌شود که با بی‌قانونی و جنایتکاران معروف خود تعریف شده است. گوردون در اولین صفحه اولین کتاب مصور «بتمن»، «قصه‌های مصور کارآگاه شماره ۲۷»، شماره‌ای که ماه مه ۲۰۱۹ به هشتادمین سالگرد خود رسید، معرفی شد. «گاتهام» به نسخه خود از گوردون یک عنصر کلیدی اضافه کرد – وقتی توماس و مارتا وین به قتل می‌رسند، گوردون کارآگاهی است که تحقیقات را انجام میدهد.
گوردون یک پلیس خوب است که در یک شهر بدِ سر به جنون گذاشته، اصول اخلاقی خود را حفظ می‌کند. سازندگان «گاتهام» مک‌کنزی را برای این نقش انتخاب کردند، بازیگر تگزاسی که در نقش بن شرمن، افسر اداره پلیس لس آنجلس در سریال بسیار تحسین‌شده «ساوت‌لند» که از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ از ان‌بی‌سی و تی‌ان‌تی پخش شد، حضوری به‌یاد‌ماندنی داشت. مک‌کنزی که متولد سپتامبر ۱۹۷۸ است، پیش از آن در سریال تین‌ایجری «او. سی» که از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ در ۹۲ اپیزود از فاکس پخش شد، نقش رایان اتوود را بازی کرد، یک غریبه ژولیده‌پولیده که وقتی مادرش او را از خانه بیرون می‌کند به نیوپورت بیچ در کالیفرنیا می‌رود تا با یک زوج ثروتمند زندگی کند.
مک‌کنزی شانه‌هایش را بالا انداخت و گفت: «از جهاتی با این شخصیت وجه مشترک داشتم.»
درست است، او ۲۳ ساله بود که از آستینِ غبارآلود به غرب و کالیفرنیای جنوبی رفت و برای خود یک کادیلاک دویل چشم‌نواز خرید که ۱۷ سال و ۲۲۸ هزار مایل کار کرده بود. او گفت: «خیلی کار کرده بود.»
مک‌کنزی هنگام بازی در نقش گوردون در زندگی شخصی خود نیز مسافت زیادی را طی کرد. او در ۲۰۱۷ با همبازی خود در «گاتهام»، مورنا باکارین که نقش دکتر لزلی تامپکینز را در سریال به تصویر کشید (و به خاطر بازی در فیلم‌های ددپول و بازی در نقش معشوقه ضدقهرمان جهش‌یافته شهرت دارد)، ازدواج کرد. این زوج حالا دو فرزند دارند.
برای مک‌کنزی، پایان «گاتهام» به معنای پایان فصلی مهم در زندگی هنری‌اش است، اما امیدوار است در عین حال پیش‌درآمد یک مسیر کاری متفاوت باشد – نویسندگی و کارگردانی. مک‌کنزی اپیزود ششم فصل ۵ را کارگردانی کرد و یکی از اپیزودهای دو فصل ۳ و ۴ را نیز کارگردانی کرد. او ضمناً متن دو اپیزود گاتهام را نوشت: «یکی از سه سوپ من» در فصل ۴ و «محاکمه جیم گوردون» در فصل آخر.
مک‌کنزی در قالب نویسنده برخورد ساده‌ای با پرسونای خیالی‌اش روی صفحه تلویزیون نداشت. گوردون در بخش زیادی از اپیزود «محاکمه جیم گوردون» درحالی‌که گلوله به سینه‌اش خورده، با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کند، جایی بین «این دنیا» و «آن دنیا» در یک دادگاه اگزیستانسیالیستی، جایی که باید از زندگی خود دفاع کند.
مک‌کنزی با خنده گفت: «درواقع اصلاً با او احساس همدردی نمی‌کنم. من می‌گویم هرچه کمتر همدردی کنید، بهتر است. می‌توان امیدوار بود هر چه رنج بیشتری بر قهرمان داستان تحمیل شود، تماشاگر بیشتر به داستان علاقه پیدا کند و بیشتر آن را احساس کند؛ بنابراین من باید کمی مازوخیست باشم. گوردون در اپیزود “محاکمه جیم گوردون” در موقعیتی بسیار سخت قرار می‌گیرد، گرفتار بحران اگزیستانسیالیستی می‌شود، گرفتار یک رؤیا، جایی که به خاطر جنایت‌های خود محاکمه می‌شود و با خطر از دست دادن همه چیز روبروست: هم‌زمان عشق زندگی‌اش و فرزندش. فکر می‌کنم با این کار به جایی که می‌خواستیم رسیدیم. درنهایت رضایت‌بخش است و همان نتیجه احساسی را دارد که به دنبال آن بودیم.»
این مسئله درمورد فصل پایانی «گاتهام» نیز صدق می‌کند. اپیزود پایانی با داستانی که یک دهه جلو می‌رود به یک بدرقه حماسی می‌ماند (آن‌قدر که گوردون را با سبیل می‌بینیم)؛ پنگوئن (رابین لرد تیلور) از زندان آزاد می‌شود و بروس وین پس از سال‌ها تبعید خودخواسته به خانه اجدادی خود برمی‌گردد. در این اپیزود همچنین با ظهور نسخه غیرمنتظره جوکر (کمرون موناهن) روبرو هستیم. مک‌کنزی گفت: «این که او در پایان با گوردون و وین درگیر می‌شود، مناسب است. کمرون فوق‌العاده بود.»
بیشتر نقدهای نوشته‌‌شده بر فصل پایانی «گاتهام» کاملاً مثبت بود که برای بازیگران و عوامل سریالی که در طول پنج فصل گاهی اوقات ناموزون یا اغراق‌شده به نظر می‌رسید، دلگرم‌کننده بود. مک‌کنزی گفت: «همه خیلی مشتاق و مثبت بودند. فصل پایانی همه چیز را به روشی که تماشاگران امیدوار بودند به پایان رساند.»
گاتهام سیتی، مسلماً مشهورترین شهر خلق‌شده در فرهنگ عامه آمریکایی از زمان شهر زمرد در «جادوگر اُز» است (اگرچه متروپلیس، اسپرینگفیلد، می‌بری، توئین پیکس و ریوردیل دیگر نقاط برجسته در نقشه املاک غیر واقعی هستند). به نظر می‌رسد شهری که با حرص منطقه‌بندی شده، با فساد سنگفرش شده و با آسیب نقشه‌برداری شده است، بدون بتمن نیز محدودیتی در گستره داستانی خود ندارد.
مک‌کنزی گفت: «وقتی به آن فکر می‌کنید، فوق‌العاده است. شهر، خود یک شخصیت است. داستان‌های زیادی در گاتهام سیتی پیدا می‌شود. داستان‌های زیادی نیز از گاتهام نقل می‌شود.»
درست است، گاتهام سیتی در سال‌های اخیر محل وقوع داستان فیلم‌ها و سریال‌های زیادی بوده است، از «بتمن» و «پرندگان شکاری» گرفته تا «بت‌وومن»، «هارلی کوئین» و «پنی‌ورث».
این شهر در سریال «گاتهام» بیشتر شبیه شیکاگو آل کاپون است تا ترانسیلوانیا دراکولا. مک‌کنزی گفت: «ظاهر و سبک خاص گاتهام، این سریال را متمایز می‌کند. هویت بصری شهر متمایز است.»
آیا مک‌کنزی چیزی از گوردون به ارث برد، چیزی که با خود خواهد برد؟ «شاید. ما هم وجه مشترک داریم. او در همان شهری زندگی می‌کند که من زندگی می‌کنم، نیویورک، فقط یک نسخه دراماتیک‌تر است. او باید خیلی سریع متوجه اوضاع شود، زندگی‌اش تغییر می‌کند و عشق زندگی‌اش را می‌بیند و صاحب فرزند می‌شود. شباهت‌های زیادی هست، اما من اسلحه‌ای نخریده‌ام و به دیگران شلیک نمی‌کنم و بیشتر شلوار جین و تی‌شرت می‌پوشم. اگرچه گوردون به من یاد داد قدر یک کت و شلوار خوب را بدانم، این را کاملاً مطمئنم.»
مک‌کنزی گفت از تیم هنری که با آن‌ها کار کرد چیزهای زیادی یاد گرفت و معتقد است بازیگری او، کارگردانی او را بهتر کرد و بالعکس. بااین‌حال، خداحافظی با «گاتهام» برای مردی که نقش کارآگاه کم‌حرف را بازی کرد، یک تمرین احساسی بود.
«سخت بود. قبلاً یکی دو بار این را تجربه کرده بودم، بنابراین نسبت به قبل کمتر دلهره‌آور بود. من پیوندهای خیلی محکمی با آن آدم‌ها برقرار کردم. نه ماه در سال، بیشتر از زمانی که با خانواده‌مان می‌گذرانیم با آن‌ها بودم. لذت و تجربه‌ای بود که هرگز فراموش نمی‌کنم. نمی‌توانم فراموش کنم. برای من شهری بدون محدودیت بود.»
منبع: ددلاین (جف بوشه)
تماشای آنلاین سریال گاتهام در نماوا
