مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
فیلم زندگینامهای «بلوند» (Blonde) درباره مرلین مونرو بازیگر آمریکایی، پنجشنبهشب اولین بار در دنیا در بخش مسابقه بینالملل هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز روی پرده رفت. واکنشها به فیلم جدید اندرو دامینیک، هم پرشور و هم توأم با حیرت بود. ماهیت متناقض واکنشها به «بلوند» بازتاب دودستگی است که بهاحتمال زیاد پس از ورود این فیلم دلخراش به فصل جوایز رخ میدهد.
به گزارش هالیوود ریپورتر، پس از پایان نمایش «بلوند» که مدتزمان آن ۲ ساعت و ۴۶ دقیقه است، تماشاگران در سالن سالا گرانده به نشانه قدردانی، حدود ۱۴ دقیقه، ایستاده عوامل فیلم را تشویق کردند که طولانیترین تشویق یک فیلم از ابتدای جشنواره بود. کسی که بیش از همه مورد استقبال قرار گرفت، آنا د آرماس ستاره پروژه بود که بازی کاملاً متعهدانهاش در نقش مرلین مونرو، مطمئناً او را در مدار اسکار قرار میدهد. استقبال از سازندگان «بلوند» بهقدری بود که اشک دامینیک و بازیگران فیلم او را درآورد.
این زندگینامه حماسی که اولین فیلم داستانی دامینیک بعد از تریلر جنایی «کشتار با لطافت» با بازی برد پیت در ۲۰۱۲ است، از ۱۶ سپتامبر بهطور محدود در سینماهای آمریکا اکران میشود و در ادامه نتفلیکس از ۲۸ سپتامبر آن را بهصورت آنلاین در دسترس تماشاگران قرار میدهد. پیت که شرکت فیلمسازی او، پلن بی «بلوند» را تهیه کرد (او همچنین یکی از تهیهکنندگان فیلم است)، پیش از اولین نمایش روی فرش قرمز جشنواره رفت که با واکنش دیوانهوار و تشویق شدید جماعت حاضر در ونیز همراه بود.
«بلوند» از روی رمان ۷۰۰ صفحهای و تحسینشده جویس کارول اوتس به همین نام که نیویورکر آن را «یک مطالعه بیچون و چرا درباره شهرت آمریکایی» نامید، ساخته شد. دامینیک ۱۱ سال را صرف توسعه فیلم و تلاش برای به ثمر رساندن آن کرد. «بلوند» کل گستره زندگی عمومی و خصوصی مونرو نماد هالیوود را بررسی میکند، از دوران کودکی پرآشوب او با نام نورما جین تا صعود به سوپراستار شدن با نام مرلین مونرو.
مطمئناً پس از نمایش «بلوند» در نتفلیکس، تصاویر گرافیکی فیلم از اشکال مختلف سوء استفاده از مونرو و آسیب روحی و روانی به او بحثانگیز – و باعث ناراحتی – میشود. «بلوند» اولین تولید نتفلیکس است که انجمن فیلم آمریکا به آن درجه انسی-۱۷ داده است، به این معنی که هیچ فرد زیر ۱۷ سال مجاز به دیدن فیلم در سالنهای سینما نیست. دامینیک در کل مدتزمان طولانی «بلوند» با نگاهی نزدیک و اولشخص به مونرو میپردازد و به تماشاگر هیچ راه فراری از رنجهای فراوان او نمیدهد.
آدرین برودی در نقش آرتور میلر نمایشنامهنویس و همسر سوم مونرو، بابی کاناواله در نقش جو دیماجیو بازیکن بیسبال و همسر دوم او و جولین نیکلسون در نقش مادر مشکلدار مونرو، از دیگر بازیگران «بلوند» هستند. برودی و نیکلسون هر دو در اولین نمایش فیلم در لیدو حضور داشتند و در کنار دامینیک و د آرماس روی فرش قرمز ونیز قدم زدند.
د آرماس و دامینیک در نشست مطبوعاتی فیلم که اوایل روز برگزار شد اشاره کردند در مدت تولید فیلم بلوند – که بخشی از آن همان جاهایی اتفاق میافتد که بازیگر فقید زمانی زندگی میکرد، ازجمله خانهای که مونرو ۴ اوت ۱۹۶۲ در آن در ۳۶ سالگی درگذشت – حضور مرلین را احساس میکردند.
دامینیک گفت: «ما فیلمبرداری را در سالگرد درگذشت مرلین شروع کردیم. البته از قبل برنامهریزی نکرده بودیم. ما در همان آپارتمانی که او با مادرش زندگی میکرد فیلمبرداری میکردیم. اتاقی که مرلین در فیلم در آن میمیرد همان اتاقی است که در آن مرد. خاکستر او همه جای لس آنجلس است. کاری که ما کردیم قطعاً شبیه یک جلسه احضار روح بود.»
د آرماس که متولد کوبا است، برای این که آمادگی بازی در نقش مونرو را پیدا کند یک سال با یک مربی گویش کار کرد. او گفت: «در طول فیلمبرداری اتفاقات زیادی برای بازیگران و عوامل فیلم اتفاق افتاد. واقعاً باور دارم که او به ما خیلی نزدیک بود، او با ما بود. همه ما با احترام و احساس مسئولیت تلاش کردیم حق مطلب را درباره او ادا کنیم و یاد او گرامی داریم.»
او اضافه کرد: «ما بهنوعی در خدمت او بودیم. مرلین تمام کسی بود که به او فکر میکردم، تنها کسی بود که خوابش را میدیدم، تنها کسی بود که میتوانستم درموردش صحبت کنم. او با من بود و این بودن زیبا بود.»
به گزارش گاردین، د آرماس که در بعضی لحظهها آشکارا احساساتی میشد اشاره کرد: «حضور در خانه مرلین حس شدیدی در ما ایجاد کرد، چیزی در هوا بود. فکر میکنم او موافق کاری بود که ما انجام میدادیم.» او اضافه کرد: «این فیلم زندگی من را تغییر داد.»
د آرماس ۳۴ ساله که با فیلمهایی چون «زمانی برای مردن نیست»، «چاقوکشی» و «بلید رانر ۲۰۴۹» شهرت دارد، ادامه داد: «اگر این جنبه که او یک ستاره سینما بود کنار بگذارید، آدمی مثل خود من است؛ با همان سن و سال، یک بازیگر در صنعت. من باید به جاهایی میرفتم که میدانستم معذب و آسیبپذیر هستم. فکر میکنم آنجا بود که توانستم با این شخص ارتباط برقرار کنم… فقط میخواستم حقیقت احساسی او را پیدا کنم.»
برودی که برای «پیانیست» برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد، گفت: «این فیلم برای میراث مونرو خوب است و برای ما در قالب یک جامعه خوب است. من علاقه خاصی به مرلین مونرو دارم… این واقعیت که او بسیار مورد احترام و محبوب مردان و زنان است و در عین حال کشمکش درونی و غم و غصه او و تمام لحظههای تلخ، تکاندهنده و حلنشده زندگیاش که هیچوقت او را رها نکردند، تقریباً مجرمانه است.»
خاویر ساموئل، ایوان ویلیامز، لیلی فیشر، توبی هاس، دیوید وارشوفسکی، کاسپار فیلیپسون، دن باتلر، سارا پکستون و ربکا ویساکی نیز در «بلوند» ایفای نقش کردهاند. فیلم را پیت، دد گاردنر، جرمی کلاینر، تریسی لندون و اسکات رابرتسون تهیه کردهاند و کریستینا اوه تهیهکننده اجرایی آن است.
نظر چند منتقد فیلم درباره «بلوند»
منتقدان واکنشهای متفاوتی به «بلوند» نشان دادهاند. دیمون وایز در ددلاین نوشت: «”بلوند” با یک مشعل جوشکاری به کل مفهوم زندگی در هالیوود نزدیک میشود و به چیزی تقریباً بیسابقه میرسد.»
لسلی فلپرین در گاردین در نقدی با تیتر «بعضیها گندیدهاش را دوست دارند» (اشاره به «بعضیها داغش را دوست دارند» یکی از معروفترین فیلمهای مونرو) از «بلوند» بهعنوان یک فیلم «تکاندهنده، بیپرده و بهشدت آزاردهنده» یاد کرد.
فلپرین نوشت: «اندرو دامینیک، نویسنده و کارگردان (که بیشتر با قصههای جاهلمآبانه مانند «چاپر» و «قتل جسی جیمز به دست رابرت فورد بزدل» شناخته میشود) داستان مونرو را به یک اپرا در مقیاس واگنر تبدیل کرده است، با این تفاوت که آوازی در فیلم نیست – بهجز لحظهای که مونرو آهنگ “الماس بهترین دوست یک دختر است” را میخواند.»
نویسنده گاردین ادامه داد: «این فیلم پرترهای از مونرو است که رنج و اضطراب او را برجسته میکند و به او مقام یک قدیس فمینیست میدهد که به خاطر گناهان ما «تماشاگران جنسى» و لذت از زیبایی و استعداد او، از دنیا رفت. شاید این یک اپرا نیست، بلکه نوعی آیین مذهبی برای عصر جدید است، بازدید از جاهایی که مونرو در آنجا به صلیب کشیده شد: مصائب مرلین. مانند انجیلهای مختلف هم منبع و هم فیلمنامه فیلم، مدتها پس از مرگ معجزهگر نوشته شد، بنابراین نسخه “بلوند” از داستان مرلین مملو از تحریفات تاریخی، شایعات و اتفاقات کاملاً خیالی است، مانند تصویر کردن او در یک رابطه سهنفری با پسران چارلی چاپلین و ادوارد جی رابینسون، پیش از آن که معروف شود.»
جک کینگ در د پلیلیست، «بلوند» را «بیانیهای بیامان و بیرحمانه درباره شهرت» توصیف کرد. او به فیلم درجه ب داد و نوشت: «این یک کار زننده، تهوعآور و نابخشودنی است. کاملاً عاری از امید است. بهاندازه یک فیلم اسلشر، تکاندهنده است، بهاندازه هر ذرهای از رئالیسمِ دوران جنگ، هولناک است – بااینحال، بحث گستردهتر کارگردان خیلی قانعکننده به نظر میرسد و خود فیلم با مهارت بصری کمیاب، همراه با لحظههای بزرگ و پرنوسان که به شکل شگفتانگیزی فرود میآیند، ارائه شده است. درهرحال، ما سالها درمورد این فیلم اقامه دعوا خواهیم کرد، درحالیکه دامینیک بدون شک آن را یک موفقیت بزرگ میداند.»