مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
دِلروی لیندو یکی از جاذبهدارترین بازیگرانی است که این روزها کار میکند. بازیگر ۷۰ ساله خوش قد و قامت در سریال آزاد شده از زندان (Unprisoned)، کمدی لطیف هولو، نقش ادوین الکساندر، یک خلافکار کهنهکار در مینیاپولیس را بازی میکند که پس از ۱۹ سال از زندان آزاد شده است. دخترش، پِیج (کِری واشینگتن) که با او قطع رابطه کرده، دنبالش میرود، اما حاضر نیست جایی برای ماندن به او دهد. ادوین به مَل (مارک ریچاردسون)، مأمور آزادی مشروط خود که نگران اوست، لبخند میزند و میگوید: «چیزی که دخترم نمیداند این است که این بار برای همیشه بیرون هستم.»
لیندو کل پیشداستان خود را در این دو کلمه خلاصه میکند: «برای همیشه». این عبارت که با صدای باریتون لطیف لیندو بیان میشود، از سالها فرصتهای داده شده و وعدههای توخالی خبر میدهد. لب مطلب را میرساند که چرا پیج با تلفیقی از ترس و خواستهی از ته دل به پدرش نگاه میکند. افسونگری ناب و تراشنخوره لیندو از ادوین مردی میسازد که نمیتوانیم او را دنبال نکنیم.
«آزادشده از زندان» که با الهام از زندگی و روابط تریسی مکمیلان، نویسنده تلویزیونی ساخته شده است، یک ویترین خوشایند برای لیندو و یک کمدی خانوادگی تأثیرگذار درمورد هزینه بین نسلی حبس است.
پیج الکساندر، درمانگر و مشاور ازدواج و خانواده، بخش زیادی از روزهایش را با پخش زنده برای دنبالکنندههای وفادار خود در اینستاگرام میگذراند تا درسهایی از زندگی (مرتبط با پیرنگ) را با آنها به اشتراک بگذارد. با این او که در ابتدا تمایل ندارد به ادوین اجازه دهد به زندگیاش برگردد، هم خودش – و هم تماشاگران – میدانند این تصمیم خیلی دوام نمیآورد. او پیشازاین که اجازه دهد ادوین با او و پسر ۱۶ سالهاش، فین (فالی راکوتوهاوانا) همخانه شود، به طرفدارانش میگوید: «ذهن شما ناخودآگاه به دنبال یک شانس دوباره است. درنهایت، شفا چیزی است که واقعاً میخواهید.»
همانطور که احتمالاً حدس زدهاید، «آزادشده از زندان» برداشتی از یک درمانگر است که خودش زندگی شخصی بههمریختهای دارد! – یک الگوی ثابت در تلویزیون. بااینحال، سریال تکراری به نظر نمیرسد، چون پیج تقریباً بهطور خندهداری آگاه است که همیشه درمورد مردان زندگیاش اشتباه میکند – دوستپسر متأهل او، بیل (تیم دیلی) یا ادوین، یا مَلِ خوشتیپ و مجرد که تنها عیبش در دسترس بودن به لحاظ احساسی است – اما این باعث نمیشود آن اشتباهات را دوباره تکرار نکند. پیج دائم با کودک درون خود (جردین مکاینتاش) حرف میزند و عاشق رواندرمانی خودش است، اما با وجود همه کلیدواژهها نمیتواند با حقیقت انکارناپذیر نهفته در تحلیل درست ادوین از زندگی عاشقانه خود مخالفت کند. ادوین درباره ارتباط پیج با بیل توضیح میدهد: «تو قطعه جانبی هستی. یک مرد به قطعه اصلی خود دروغ میگوید.»
البته ادوین الگوهای ویرانگر خود را برای فتح کردن دارد و «آزادشده از زندان» راوی بسیاری از موانعی است که او بهعنوان یک مرد سیاهپوست با سابقه کیفری با آن روبرو میشود. ادوین به فین میگوید: «پسر، من به یک کار قانونی احتیاج دارم که بدون کارت تأمین اجتماعی و شناسنامه نمیتوانم آن را پیدا کنم.» بنابراین، ادوین، پیج و فین در یکی از اپیزودها برای پس گرفتن آن شناسنامه به یونیون اسپرینگز در آلاباما سفر میکنند. عنوان این اپیزود – «نیگرسِنس» – از کشفیات پیج و پسرش درباره آسیبهای نسلی حکایت دارد که ادوین را گرفتار یک عمر کلنجار کرده کرده است.
لیندو مناسبات بسیار دلپذیری با نوه خود روی پرده دارد که راکوتوهاوانا با چهرهای فرشتهوار نقش او را با ملاحت طبیعی و دوستداشتنی بازی میکند. درحالیکه واشینگتن در همه لحظهها در یک نقش کمدی راحت به نظر نمیرسد، اما در مقابلِ جذابیت و متانت لیندو در نقش یک مرد رک و راست و در عین حال نگران، جلوهای سرگرمکننده و قابل درک دارد.
سریال هشت اپیزودی «آزادشده از زندان» که ۱۰ مارس ۲۰۲۳ پخش شد، یک مسیر به نسبت قابل پیشبینی را دنبال میکند و برخی از خیالپردازیهای پیج بیشتر احمقانه به نظر میرسند تا خندهدار. (هرچند صحبتهای او با «پیج کوچولو» تا حد زیادی درست از کار درآمده، چون مکاینتاش یک کمدین کوچولو بیامان است.)
صرف نظر از موارد کوچک، «آزادشده از زندان» از آن دسته سریالهایی است که همچنان در تلویزیون خیلی کم پیدا میشود: یک کمدی صمیمی و بیریا درباره تجربیات خانوادهای سیاهپوست.
امکان پالایش روانی
تریسی مکمیلان، خالق، نویسنده و تهیهکننده اجرایی «آزادشده از زندان» میگوید با مبنا قرار دادن سریال از منظر یک درمانگر امیدوار بود به بینندگان کمک کند به بهترین شکل از نابترین و درونیترین جنبه وجودی خود استفاده کنند، هرچند تأکید دارد خود سریال لزوماً برای طرفداران نیست، بلکه سفر خودش را برای رسیدن به شفا دنبال میکند.
او توضیح میدهد: «من این متن را با این هدف که مخاطب از آن خوشش بیاید ننوشتم. آن را نوشتم تا برای خودم کاری کنم و تماشاگران از این طریق تخلیه هیجانی شوند. هنر یعنی همین.»
او ادامه میدهد: «اعتقاد دارم شما یک برنامه تلویزیونی میسازید تا به تماشاگر امکان پالایش روانی بدهید. بهعنوان یک جامعه و بهعنوان یک فرد، فرصتی است برای بررسی چیزی که بدون آن سریال، آن کتاب، آن نمایشنامه و آن آهنگ، آن بحث را نخواهید داشت. برای من این بالاترین شکل از فرهنگ عامه است. بالاترین شکل رسانه همین است و نکتهای که من را از همان ابتدا به سمت این پروژه برد.»
خط داستانی سریال، بازتاب زندگی واقعی مکمیلان است که زیر سایه یک پدر خلافکار و در پرورشگاههای مختلف بزرگ شد و هرچند این داستان قبلاً بهدفعات گفته شده است، مکمیلان میگوید «آزادشده از زندان» سکویی برای او بود تا بخشی از چمدانهای تجربی و احساسی سنگین خود را باز کند.
او اشاره میکند: «فکر میکنم از جهاتی، هر نویسنده چیزی دارد که روی آن کار کند و این چیزی است که ما را به نوشتن ترغیب میکند. همینطور هر درمانگر چیزی دارد که روی آن کار کند و این چیزی است که او را ترغیب میکند درمانگر شود. میگویند شما آن چیزی را آموزش میدهید که خودتان باید یاد بگیرید.»
مکمیلان با اشاره به این که دیدن لحظههایی از زندگیاش روی صفحه برای او سورئال بود، میگوید: «فکر میکنم حالا پرداختن به این موضوع بیشتر از قبل منطقیتر به نظر میآید… آمریکا در حوزه عدالت کیفری و مجازات زندان نیاز به شفا دارد. من لزوماً یک کنشگر نیستم، من یک قصهگو هستم. من اینجا هستم تا گوشه کوچکی از دنیای خودم را آشکار کنم و تجربیاتم را به اشتراک بگذارم که شاید به دیگران کمک کند.»
یک واکنش امپرسیونیستی
دلروی لیندو که بیش از همه برای بازی در تعدادی از فیلمهای اسپایک لی («پنج همخون» و «مالکوم ایکس») و همچنین پروژههایی مانند «مبارزه خوب»، «قوانین خانه سایدر»، «سرقت در ۶۰ ثانیه» و «هرچه سختتر زمین میخورند»، شهرت دارد، درباره نقش ادوین الکساندر در «آزادشده از زندان» میگوید: «آنچه من را مجذوب این نقش کرد، امکان نور انداختن روی جنبهای از یک مسئله مهم بود – این که یک فرد سابقاً زندانی نهتنها برای این که از نو وارد جامعه شود، بلکه برای ارتباط دوباره با خانواده خود، با چه مشکلاتی روبروست.»
بازیگر آمریکایی/بریتانیایی توضیح میدهد: «با صحبتهایی که با تریسی مکمیلان و کری واشینگتن داشتم، فکر کردم این یک فرصت واقعی برای توضیح دادن موقعیتی است که در آن آدمها شاید درمورد کسانی که سابقه کیفری دارند افکار تعصبآمیز داشته باشند. کری نهفقط برای من روشن کرد که چرا بخصوص از من میخواهد این نقش را بازی کنم، بلکه اشاره کرد بهعنوان یک بازیگر چه معنایی برای او دارم. صادقانه بگویم، مایۀ تواضع بود.»
هر اپیزود سریال در نیم ساعت ماجراهای ادوین و پیج را در حالی پی میگیرد که این دو به زندگی با هم عادت میکنند و تقابل شخصیتی آنها را در شرایطی که ادوین میکوشد نوهاش را راهنمایی کند، به پیج مشاوره دهد و به دنبال موقعیت شغلی خود باشد، به تصویر میکشد.
لیندو میگوید: «من خاطرات تریسی را خواندم و همچنین با پدرش دیدار کردم. من و او زمان زیادی را با هم گذراندیم. فکر نمیکنم بهطور مستقیم ویژگیهای او را قرض گرفته باشم. بیشتر یک واکنش امپرسیونیستی بود، اما پدر تریسی عادت دارد بگوید “دختر بچه” و من برای نقش ادوین این تکیهکلام را از او دزدیدم.»
لیندو همچنین به یک خانه بازپروری در لس آنجلس رفت و ساکنان آن را از نزدیک دید. او میگوید: «آنها سخاوتمندانه از زندگی خودشان گفتند و این که چه شد از زندان سر درآوردند و چه سفرهایی برای ورود دوباره به جامعه داشتند. همه اینها نگرش ارزشمندی درمورد این دنیا به من داد و یک سکوی پرتاب استوار برای خلق شخصیت ادوین بود.»
هرچند لیندو در پروژههای متفاوتی نقشآفرینی کرده است، اما معتقد است «آزادشده از زندان» اشتراکاتی با نقشهای او در گذشته دارد.
او میگوید: «تعبیری هست که به استفاده از آن عادت کردهام. من از فیلم “هرچه سختتر زمین میخورند” بهعنوان “تصحیح تاریخی” یاد میکنم، ازاینجهت که مردم آفریقاییتبار را در دل داستانی قرار میدهد که در غرب وحشی اتفاق میافتد. فیلم “پنج همخون” پنج مرد سیاهپوست را در دل داستانی درباره ویتنام قرار میدهد. حالا هم سریال “آزادشده از زندان” خانوادهای را در دل داستانی قرار میدهد که به تعامل مجدد یک خانواده سیاهپوست پس از گذراندن دوران حبس مربوط میشود.»
درمان بخشی از آسیبها و بیاعتمادیها
کری واشینگتن پس از نقشآفرینی در فیلمهایی مانند «آخرین رقص را نگه دار»، «آقا و خانم اسمیت» و «فکر میکنم عاشق همسرم هستم» با بازی در نقش الیویا پوپ در سریال «رسوایی» (۲۰۱۸–۲۰۱۲) در سطح جهانی به شهرت رسید.
بازیگر ۴۶ ساله متولد نیویورک که در مینی سریال تحسینشده «آتشهای کوچک در همهجا» (۲۰۲۰)، علاوه بر نقشآفرینی بهعنوان تهیهکننده اجرایی نیز مشارکت داشت، در تمام این سالها بیشتر بهعنوان یک بازیگر و تهیهکننده تلویزیونی موفق در حوزه تولیدات درام معروف بوده است؛ بنابراین بازی در یک نقش کمدی/درام در «آزادشده از زندان» تا حدی یک تغییر مسیر برای اوست. بااینحال، پروژه جدید ویژگیهایی داشت که به نظر واشینگتن خیلی مهم به نظر میرسد.
او میگوید: «من میخواستم بخشی از این سریال باشم، چون از طرفداران پر و پا قرص تریسی مکمیلان هستم. من عاشق داستان او هستم – این ایده که بتوان عمیق شد و سریالی درمورد یک فرد سابقاً زندانی ساخت و سفر او را برای بازگشت به جامعه و خانواده به تصویر کشید.»
واشینگتن با اشاره به این که خیلی از سریالها نشان میدهند آدمها چطور سر از زندان درمیآورند و زندگی آنها در آنجا چگونه است، میگوید: «چیزی که خیلی کم دیدهایم، بررسی و روشن کردن یک مسئله مهم است – در این سیستم بازگشت به زندگی عادی، اصلاح اشتباهات، شفای دردها، گذر از رها شدن و این که فقط تلاش کنی عشق خود را به خانواده نشان دهی و در کنار آنها باشی برای یک فرد آزادشده از زندان چه معنایی دارد؛ پس بازی در این سریال یک فرصت هیجانانگیز و یک امتیاز بود.»
واشینگتن اعتقاد دارد آدمها میخواهند برای نسل بعدی کار بهتری انجام دهند و این در سریال منعکس شده است. او میگوید: «شما میبینید پیج تلاش میکند این کار را برای پسرش انجام دهد و میبینید ادوین میکوشد این کار را برای دختر و نوهاش انجام دهد. سریال واقعاً درباره روابط عاشقانه افرادی است که عمیقاً به هم اهمیت میدهند، اما سعی میکنند بخشی از آسیبها، دردها، رها شدنها و بیاعتمادیها را درمان کنند. آنها انسان هستند.»
تماشای شاخبهشاخ شدن واشینگتن و لیندو در «آزادشده از زندان»، این ذهنیت آشنا، اما همچنان تعجبآور را یادآوری میکند که بازیگران درام اغلب کمدینهای خوبی هستند.
واشینگتن اشاره میکند نوعی شوخطبعی ذاتی در آدمهای دارای عیب و ایراد مشهود است. او با خنده میگوید: «یادم هست در یکی از اولین روزهای تصویربرداری به این فکر میکردم که “ما چه کار میکنیم؟” من و دلروی هر دو بازیگران نقشهای درام هستیم که درس تئاتر خواندهایم، اما کاری که میکردیم تجسم تجربه انسانی بود و واقعیت این است که انسانها بامزه هستند. همه ما در خانواده آدمهای بامزهای داریم. همه ما لحظههای بامزهای داریم.»
منبع: اینترتینمنت ویکلی، د رپ، نیویورک پست، یوپیآی