مجله نماوا، ایلیا محمدی نیا
اگر شما از آن دست تماشاگران پروپاقرص سینما هستید که معتقدید هر محصولی از سینمای هند یعنی فیلم هندی (در خوشبینانهترین حالت یعنی بیارزش) یا سینمای خالیبندی و اغراقهای عاشقانه و رفاقتهای غلوشده به همراه چاشنی رقص و آواز که به یکباره وسط یک صحنه درام بیهیچ منطقی میآید و میرود، پیشنهاد میکنم فیلم «درود بر ونکی» (Salaam Venky) به کارگردانی رواتهی و بازی درخور توجه ستاره بالیوود کاجول موکرجی و با حضور افتخاری عامر خان را برای کمی سرگرمی و شاید هم تغییر احتمالی نگرش نسبت به سینمای هند ببینید.
سینمای بالیوود به عنوان قدرتمندترین و البته محبوبترین رسانه دیداری در هند تلاش کرده است با اجابت کردن خواسته مخاطبانش که از آنها انتظار فیلمهای مجلل و پرزرق و برق و ستارگان محبوب و داستانهای عاشقانه و رقص و آواز دارند تا بلکه برای ساعاتی فارغ از زندگی حقیقی رویای خود را با همذاتپنداری با ستارگان فیلم ارضا کنند. در کنار توجه ویژه به ستارهسازی و پی آن کسب درآمد بیشتر در یک دهه اخیر بخشی از توانمندی خود را مصروف مشکلات و چالشهای بزرگ جامعه هندوستان کرده است که پیامد آن تولید آثاری همچون فیلم «پیکی» (Pk) در حوزه نقدی بر ادیان و مذاهب مختلف در هند، فیلم «دکتر باباصاحب آمبدکار» که الهامبخش جنبش مدرن بودایی و کارزار مخالفت با تبعیضهای اجتماعی علیه دالیتها (نجسها) و همچنین حمایت از حقوق زنان و کارگران بوده است و یا فیلم «پدمن» (Pad Man) یا «مرد نواربهداشتی» است که به مساله نوار بهداشتی در جامعه هندوستان پرداخته و البته بسیار آثار دیگر همچون «دنگل» (کشتی) است. در واقع بالیوود سالهاست که تلاش میکند با خارج شدن از پوسته محافظهکاری خود که همانا رویاسازی برای مخاطبانش است در جهت آگاهی جامعه هند و قانونگذاران هندوستانی آثار در خور اعتنایی را با حضور ستارگان بزرگان خود تولید کند.
فیلم «درود بر ونکی» درباره در خواست مرگ خود خواسته یا همان «مرگ خوب» (Euthanasia) است. فیلم که بر گرفته از یک رویداد واقعی در هند است درباره مادری «سوجوتا» که تلاش میکند که به آخرین خواسته فرزندش ونکی که مبتلا به بیماری «دیستروفی ماهیچهای دوشن » (از عوارض اصلی این بیماری تحلیل و نابودی ماهیچههای ارادی (که در کنترل بدن نقش حیاتی دارند) است که در مواقع شدید نهایتاً منجر به عدم توانایی در راه رفتن ،۹۶٪ معلولیت، مشکلات تنفسی و مرگ میشود.) حاد و پیشرفته است یعنی مرگ خود خواسته (Euthanasia) که امری غیرقانونی در هند است از طریق قانون جامه عمل بپوشاند.
فیلمساز با حفظ نوع روایت بالیوود در اینگونه آثار که توام با احساساتی کردن مخاطبش هست تلاش میکند داستان فیلمش را فارغ از از احساسات کنترل نشده روایت کند و در این راه نیز موفق عمل میکند. فیلمساز خوب میداند که جامعه هند با دیدن فیلم به حتم قانون گذران را تحت فشار قرار خواهند داد تا در نهایت به شکلی ولو محدود با قانونی شدن اتانازی برای بخشی از بیماران لاعلاجی که میخواهند اعضای بدن خود را جهت بهبود سایر بیماران اهدا کنند موافقت کنند.
در حال حاضر هند همانند بسیاری از کشورها همچون ایران با پدیده اتانازی به عنوان امری غیر قانونی که انجامش مستوجب اعمال قانون خواهد شد بر خورد می کند حال اینکه کشورهایی همچون استرالیا، بلژیک، کانادا، کلمبیا، لوکزامبورگ، هلند، اسپانیا، سوئیس، نیوزیلند و برخی از ایالتهای آمریکا مثل واشنگتن و نیوجرسی این امر قانونی محسوب میشود.
اما باید بپذیریم که در نهایت این جادوی سینما در هند است که که پیروز این امر خواهد شد.