مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
مردی اهل ایرلندی شمالی، پس از این که ماشینش در منطقه‌ای دورافتاده در استرالیا توسط یک راننده کامیون مرموز از جاده خارج و واژگون می‌شود، در بیمارستان از خواب بیدار می‌شود، بی آن که چیزی را به یاد بیاورد. او به افسر پلیسی که برای ثبت اظهاراتش آمده است، می‌گوید: «دائم به خودم می‌گویم سعی کن یادت بیاید، اما مثل این است که سعی کنی خودت پرواز کنی.»
تماشاگران مطمئن نیستند که او کیست، چون این شخصیت – که فقط به‌عنوان «مرد» شناخته می‌شود – هیچ ایده‌ای ندارد که کیست یا از کجا آمده است. او نه می‌تواند به یاد بیاورد از اول چه چیزی او را به استرالیا آورد و نه می‌تواند تصادف رانندگی را که باعث فراموشی او در بیمارستان شد، به خاطر بیاورد.
این ترفند آغازین «توریست» (The Tourist) است، یک سریال شش اپیزودی که پخش آن از اول ژانویه ۲۰۲۲ از اچ‌بی‌او مکس شروع شد. پس از این که مرد با بازی جیمی دورنان (فیلم بلفاست) بیمارستان را ترک می‌کند، مشخص می‌شود در زندگی قبلی خود درگیر یک کسب و کار مشکوک بوده و کسی قطعاً خواهان مرگ اوست.
پیش‌فرض آغازین سریال از یک تریلر مرسوم خبر می‌دهد. از دست دادن حافظه ابزاری آشنا برای این ژانر است («یادگاری»، «هویت بورن» و دیگر کارهای شبیه آن‌ها را ببینید). «توریست» که امسال برای اولین بار در بریتانیا از بی‌بی‌سی پخش شد، به لحاظ شکلی شبیه دیگر سریال‌های پرتنش و فشرده این شبکه، مانند «مدیر شیفت شب» و «بادیگارد» است.
برخلاف آن سریال‌ها، «توریست» طنز غیرعادی و نشانه‌های سورئال بیشتری را به یک پی‌رنگ اصلی مهیج اضافه می‌کند که همچنان شامل تعقیب و گریز با ماشین، تیراندازی و تشکیلات جنایی بین‌المللی است.
دورنان می‌گوید وقتی اولین بار متن را خواند، آن را شگفت‌انگیز دید. «هر وقت فکر می‌کردم از یک بخش سر درآورده‌ام، یا حس می‌کردم متوجه شده‌ام داستان به کجا می‌رود، همه‌چیز تغییر می‌کرد. بعضی وقت‌ها واقعاً ظریف بود و گاهی اوقات مثل یک ضربه محکم به سر بود.»
با ادامه دیدن اپیزودها، حمایت از این شخصیت گیج و دوست‌داشتنی کمی پیچیده‌تر می‌شود. دورنان می‌گوید وقتی متن را برای بار اول خواند، از خود پرسید آیا تماشاگران «وقتی پاسخ برخی از سؤال‌های خود را دریافت می‌کنند» همچنان با این مرد همراهی می‌کنند یا نه.
هلن چمبرز، افسر پلیس (دنیل مک‌دونالد) که روز اول اظهارات مرد را در بیمارستان ثبت کرد، اولین مأموریت خود را خارج از حوزه ترافیک انجام می‌دهد. او در جستجوی پاسخ‌های شخصیت دورنان به او می‌پیوندد. هلن به طرز عجیبی احساس می‌کند مجبور است به مرد کمک کند. دراین‌بین، لوسی میلر (شالوم برون-فرانکلین)، پیشخدمتی که مرد در یک کافه با او آشنا می‌شود نیز به کمک او می‌آید.
محل وقوع داستان که در یک شهر کوچک در استرالیا روی می‌دهد، با کمک شخصیت‌هایی مانند افسر پلیس تازه‌کارِ بخت‌برگشته اما خوش‌نیت و صاحبان مسن خانه‌ای که مرد به‌طور موقت در آن مستقر می‌شود، آرامشی کمیک به همراه دارد؛ و در میان هرج و مرج و خطر، شاهد صحنه‌هایی دلگرم‌کننده هستیم.
هلن در عین حال برای سریالی تریلر، یک قهرمان دور از ذهن است: مهربان، صادق و عاری از تظاهر. مک‌دونالد شخصیت خود را «یک زن معمولی» در سریال می‌بیند. وقتی اولین بار هلن را می‌بینیم، مشخص است از خودش ناراضی است و خودش را دست کم می‌گیرد؛ نامزدش هم چنین حسی دارد.
مک‌دونالد می‌گوید مدتی را صرف کشف نقش شخصیت خود در طرح داستانی کرد. «بقیه سریال خیلی تاریک است و هلن خیلی روشن است. درنهایت به‌خوبی متعادل می‌شود.»
پر کردن یک شکاف
برادران جک و هری ویلیامز، نویسندگان و خالقان سریال، با تریلرهای مرسوم مانند سریال نامزد گلدن گلوب «ازدست‌رفته» شناخته می‌شوند. «توریست» حاصل تمایل به انجام کاری متفاوت بود. جک می‌گوید: «از آن نوع سریال‌هایی است که ما تماشا می‌کردیم، سریالی که واقعاً از ساختن آن لذت می‌بریم.»
برادران ویلیامز همچنین تجربه کار در کمدی‌های تلویزیونی تیره‌دل را دارند و تهیه‌کننده اجرایی سریال‌های «فلیبگ» با بازی فیبی والر بریج و «بازگشت به زندگی» با بازی دیزی هاگارد بوده‌اند. هری ویلیامز می‌گوید، هدف آن‌ها در تازه‌ترین سریال خود، «پر کردن آن شکاف بود» چون سریال‌های کمدی و درام، مکانی طبیعی برای فعالیت آن‌هاست.
آن‌ها از کریس سوئینی که در «بازگشت به زندگی» نیز کار کرد، برای کارگردانی نیمی از سریال دعوت به همکاری کردند. سوئینی در آن زمان می‌خواست در پروژه‌هایی کار کند که خودش کارگردان آن‌ها نباشد، بااین‌حال می‌گوید قانع شد «توریست» را کارگردانی کند. «من تریلرهای رک و راست را دوست ندارم، این کار من نیست، اما چیزهایی را دوست دارم که به شیوه‌ای بازیگوشانه از یک تمهید برای صحبت کردن درباره وجود انسان استفاده می‌کنند.»
«توریست» نه‌تنها این سؤال را می‌پرسد که گذشته، چگونه ما را تعریف می‌کند بلکه – از طریق مسیری که شخصیت اصلی و هلن طی می‌کنند – چیزهای دیگری را که برای ساختن هویت خود به آن تکیه می‌کنیم، زیر سؤال می‌برد. سوئینی احساس کرد متن سریال نشان‌دهنده «شخصیت» فیلم‌هایی است که در ژانر تریلر دوست دارد، مانند کارهای برادران کوئن. او عناصر سریال را «نامه‌ای عاشقانه» به آن فیلم‌ها توصیف می‌کند، با صحنه‌هایی که یادآور «جایی برای پیرمردها نیست» برادران کوئن و «خارج از دید» استیون سودربرگ است.
یک روش عجیب برای کار
دورنان می‌گوید بازی در نقش شخصیتی که در چند اپیزود اول سریال نمی‌داند چه اتفاقی برای او افتاده است، یک چالش بود. البته خود دورنان می‌دانست چه اتفاقی افتاد، چون متن را از قبل خوانده بود و می‌دانست خط داستانی چطور پیش می‌رود؛ پس او چگونه باید از آن اطلاعاتِ در دسترس جدا می‌شد تا وارد فضای ذهنی لازم برای ایفای شخصیت مبتلا به فراموشی خود شود؟ او این روند را «دیوانه‌کننده» توصیف می‌کند. «کاملاً خلاف کاری است که معمولاً انجام می‌دهید.»
بازیگر ۳۹ ساله به‌جای تکمیل روند معمول خود شامل جمع‌آوری اطلاعات و آشنایی با پس‌زمینه شخصیت خود تا راحت‌تر در آن زندگی کند، مجبور شد ذهن خود را کاملاً پاک کند. «حتی با این که می‌دانید چه چیزی در راه است، ناگهان می‌گویید “اجازه نده وارد شود. اجازه نده وارد شود.” باید مطمئن شوید که تا حد ممکن صادقانه باشد و جوری رفتار کنید که انگار این اطلاعات را برای اولین بار می‌شنوید.»
او اشاره می‌کند این یک روش عجیب برای کار است، اما عاشق این چالش بود. «یک نوع خلوص در آن بود که توانستم آن را پیدا کنم، چیزی که قبلاً هرگز تجربه نکرده بودم، اما قطعاً روش متفاوتی از کار بود چون صادقانه بود.»
بااین‌حال، دورنان در ابتدا کمی نگران ترکیب ژانر سریال بود. او می‌گوید: «هنگام تصویربرداری در استرالیا، ما سه نفر، شالوم، دنیل و من، همه در لحظات مختلف، به خاطر تلفیق کمدی و درام و این که چگونه با دیالوگ‌های خود راحت باشیم، وحشت‌زده بودیم. کمی این حس را داشتم که اصلاً مردم تمایل دارند که بدانند داستان به کجا می‌رود یا کلاه خود را کجا باید آویزان کنند؟»
حداقل در بریتانیا به نظر می‌رسد این نگرانی‌ها بی‌اساس بوده است. وقتی «توریست» در روز سال نو از سرویس استریم بی‌بی‌سی پخش شد، نقدهای درخشانی دریافت کرد و به‌سرعت به سومین افتتاحیه موفق یک سریال در این پلتفرم تبدیل شد.
جک ویلیامز اعتقاد دارد «توریست» تا حدی به دلیل کیفیت گریزگرایانه خود با تماشاگران ارتباط برقرار می‌کند. «سریال در تلاش نیست بازتاب بخشی از نگرانی و بدبختی باشد که همه چند سال تجربه کردند.»
بینندگان «توریست»، علاوه بر فرورفتن در یک داستان معمایی، به چشم‌اندازی خشک و بی‌روح و تقریباً ماورایی منتقل می‌شوند. هری ویلیامز اشاره می‌کند سریال در لوکیشن‌های مختلف در گستره وسیع جنوب استرالیا تصویربرداری شد، «جایی که می‌توانید دوربین را هر جا بگذارید و تصاویری باورنکردنی بگیرید، هرچند مجبور بودیم ساعت‌های زیادی در مناطق دورافتاده سفر کنیم تا بتوانیم تأثیر مطلوب را به دست آوریم.»
آن سفرها باعث شد تصویربرداری سریال پنج ماه طول بکشد که به خاطر بلندپروازی‌های سازندگان بیشتر هم شد: سکانس ابتدایی تعقیب و گریز ماشین و کامیون در دو هفته تصویربرداری شد. دورنان می‌گوید: «سخت‌ترین کاری بود که تابه‌حال کرده‌ام. طولانی‌ترین کاری بود که تابه‌حال انجام داده‌ام.»
فصل دوم در راه است
با موفقیت «توریست» در بریتانیا، بحث درمورد امکان تولید فصل دوم مطرح شد، اتفاقی که درنهایت افتاد و در ماه مارس به‌طور رسمی اعلام شد که سریال برای فصل دوم تمدید می‌شود. «توریست» ابتدا به‌عنوان یک سریال کوتاه و مستقل، شبیه به دیگر نمایش‌های شش اپیزودی بی‌بی‌سی طراحی شد. این رویکرد «هرچه کمتر، بیشتر» با ماهیت گسترده بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی آمریکایی در تضاد است؛ برای مثال، تریلر «هوملند» شبکه شوتایم که در هشت فصل و ۹۶ اپیزود پخش شد.
تامی بولفین، دبیر بخش سفارش سریال بی‌بی‌سی می‌گوید درحالی‌که بی‌بی‌سی «سنت تولید شش اپیزود» را دارد، درنهایت رویکرد تکیه بر تولیدات کوتاه‌تر، به موضوع مربوط می‌شود. «من فکر می‌کنم کلید موفقیت این سریال‌ها این است که همگی نمونه‌های عالی از داستان‌های ماهرانه هستند.»
برادران ویلیامز نیز چنین نظری دارند. برای آن‌ها داستان «توریست» در مقایسه با مدت‌زمان آن، اولویت داشت. هری می‌گوید: «شما باید به‌نوعی از این نگاه پیروی کنید و روند طبیعی داستان را در نظر بگیرید و سعی نکنید آن را بیش‌ازحد فشار دهید.» این دو احتمال تولید فصل دوم را رد نمی‌کردند، اما در انجام این کار محتاط بودند.
هری می‌گوید: «نمی‌توان با قاطعیت گفت مدت‌زمان یک سریال باید چقدر باشد، درست مثل یک کتاب که نمی‌شود حجم دقیقی برای آن متصور شد، اما هر داستانی حد مشخصی دارد.»
تجربه بازی در نقش یک فرد مبتلا به فراموشی
دورنان قبلاً نیز بازی در نقش شخصیتی را که حافظه خود را از دست داده است، تجربه کرده بود، اما آن روند با تجربه‌ای که هنگام تصویربرداری «توریست» داشت، متفاوت بود. بازیگر اهل ایرلندی شمالی پیش‌ازاین در سریال «سقوط» نقش شخصیتی مبتلا به فراموشی را در مقابل جیلین اندرسون بازی کرد. او در «سقوط» نقش یک قاتل زنجیره‌ای به نام پل اسپکتور را دارد که در فصل سوم سریال ادعا می‌کند دچار فراموشی شده است. بااین‌حال، مشکل این است که برای سایر شخصیت‌های سریال (و برای تماشاگران) مشخص نیست که اسپکتور وانمود می‌کند حافظه‌اش را از دست داده است یا خیر.
دورنان توضیح می‌دهد: «من قبلاً نقش شخصیتی دچار فراموشی را بازی کرده‌ام، جایی که شما می‌پرسید او حقیقت را می‌گوید یا نه، کلک می‌زند، اما نقش من در “توریست” خیلی خالص است. من می‌دانم که این مرد هویت واقعی خود را از یاد برده است. می‌دانم او بسیار وحشت‌زده است؛ بنابراین بازی در این نقش برای من شگفت‌آور بود.»
منبع: نیویورک تایمز (دزیری ایبک‌وی)، د لیست (سام کوهن)
