شهر شوکهکنندهٔ قوش شب Bacurau ساختگی و کمی جادویی است که یکباره عادی و دگرجهانی میشود. ساکنان این شهر سرشار از زندگی هستند که به عمق بخشیدن به واقعگرا بودن داستان کمک میکند. هرچند داستان این فیلم در آیندهای نزدیک رخ میدهد، حسی از زمان حال دارد: منظرههای فریبنده، کودکان خندان، خروسهایی که باد در گلو میاندازند و خوانندههای خندهرو با گیتارهایشان. سپس، اسلحهها بیرون میآیند، تاریخ سر میزند و یک روح از راه میرسد.
در دنیای وحشی قوش شب Bacurau، طنز بسیار دقیقی با سیاستهای بُرنده و جوییهایی از خون ملاقات میکند؛ یک ترکیب هیجانانگیز از اوج و فرود که کهنه بهنظر میرسد. بخشی از هیجان فیلم به فیلمسازهای آن برمیگردد که چطور این ژانر را برای ارائه ایدههایشان به خدمت گرفتهاند و با استفاده از الگوهای فیلم سر به سر تماشاچی میگذارند و او را از مسیر منحرف و بعد شگفتزده میکنند. ظاهر فیلم شبیه فیلمهای وسترن است، اما چاشنی داستانهای علمی تخیلی پادآرمانشهر و کاملا مردمی را هم دارد. زمانی که اودو کییر در صحنه دیده میشود، واضح است که همه چیز به خوشی پیش خواهد رفت.
همچنین بخوانید:
نقد و معرفی اِما Emma – یک داستان شوخ، هوشمند و رمانتیک از کتاب جین آستن
همچنین واضح است که کلبر مندونسا فیلیو و جولیانو دورنلی، سازندگان فیلم، اوقات خوبی را سپری میکنند و دوست دارند تماشاچی هم از دیدن فیلم لذت ببرد. همکاری آنها در این پروژه با وجود داستانهای کلیشهایش بسیار یکپارچه به نظر میرسد. در ابتدای فیلم کامیونی را میبینیم که در یک بزرگراه دورافتاده روی خط مستقیم پیش نمیرود و زنی که در سمت شاگرد راننده نشسته است. حومه شهر سرسبز است اما تابوتهای خالی و تعدادی جسد کنار جاده به چشم میآید.
صحنه آغازین فیلم تا حدی مبهم است و هیچ روایت مشخص و سرنخ ارزشمندی هم وجود ندارد. در عوض با زیباییها، ابهامات و شخصیتهای جالبی در فیلم روبرو میشویم. نیمه اول فیلم به معرفی شهر قوش شب اختصاص داده شده است. فیلمسازها بیننده را وسط این شهر رها میکنند و هیچ داستان مشخصی هم روایت نمیکنند و تنها در خیابانها و میان رازهای آن مکان پرسه میزنیم. شخصیتهای داستان کمکم وارد صحنه میشوند. ساکنان خردسال این شهر دوست دارند فیلمهای ضبط شده از کشته شدن مردم به دست شخصیتی به نام آکاسیو را تماشا کنند که در ابتدا معلوم نیست او یک دزد است یا یک شورشگر.
این موقعیت شبیه یک بازی کامپیوتری است که آینده را نشان میدهد، اما زندگی هنوز هم بیرحم است و جسدهای بیشتری میبینیم که روی هم میافتند.
مندونسا فیلیو در فیلمهای قبلیاش هم از فضاها و خانههای متفاوت (محلهٔ اقشار متوسط، مزرعه متروک و آپارتمانی در معرض تخریب) بهعنوان کانال ایدههایی برگرفته از تاریخ، جامعه، نظارت و قدرت استفاده کرده است. ایدههای مشابه اینچنینی نیز در قوش شب Bacurau چرخ میخورند و بالاخره رنگی از داستانی وحشیانه و آزاردهنده دربارهٔ بایدها و نبایدهای ستمگرانه به خود میگیرند. شاید این داستان استعارهای از برزیل (و نابرابریهایی که برای جهان وسیعتری رنجآور است) باشد، اما مثل هفت سامورایی Seven Samurai ساخته آکیرا کوروساوا، این فیلم هم داستانی است که عمیقا در یک منطقه جغرافیایی خاص ریشه دوانده است.
این مکان یک دهات دورافتاده در برزیل یا به صورت خاص یک منطقه داخلی خودساخته است که در اصل توسط اسیرهای فراری تأسیس شده است. فیلمسازها در قوش شب Bacurau مکانی را بازسازی کردهاند که یک ترکیب جدید از چنین جامعهٔ خودساختهای است که توسط افراد سیاهپوست اداره میشود؛ یک مکان تاریخی برگرفته از مقاومتها و ایستادگیها که ساکنان دیگری به جز سیاهپوستها را هم در خود جای داده است.
زمانی که برخی از مردم این شهر شروع به تمرین «کاپوئرا» میکنند (یک هنر رزمی برزیلی که ترکیبی از رقص و موسیقی است و در اصل برگرفته از سنت بردههای آفریقایی است)، هم با آن بخش از تاریخ مبارزهخواهی ارتباط برقرار کردهاند و هم یک مبارزهٔ جدید را آماده میکنند.
پیش از شروع جنجالها، دو غریبه وارد شهر میشوند. یکی از ساکنین شهر به آنها توضیح میدهد که اسم این شهر برگرفته از نام یک پرنده است که شبها بیرون میآید و شکار میکند. نیمه دوم فیلم قوش شب در خشونت، شلیک، قتل در شب و تب انقلاب غرق میشود. پس از تماشای یک ساعت حرکتهای نرم دوربین، جزئیات سرگرمکننده و حسی عمیق از تاریخ، مندونسا فیلیو و دورنلی مسیرشان را عوض میکنند؛ به جان کارپنتر ادای احترام میکنند، شوریده میشوند و از یک کابوس وحشتناک پردهبرداری میکنند.
این مقاله برگرفته از نوشته مانولا دارگیس در سایت nytimes است.
سایر منتقدان درباره این فیلم چه نظری داشتند؟
ک. آستین کالینز | ونیتیفر
اینکه یک فیلم سیاسی بتواند اینقدر سرگرمکننده باشد عجیب نیست؛ اگر فیلمی در تأیید میراث فیلمهای وسترن آمریکایی باشد، همین است. اما قوش شب Bacurau صرفا بازتابی از این میراث نیست. این فیلم فراتر از فیلمهای وسترن آمریکایی رفته است.
مانیکا کستیلو | RogerEbert.com
این فیلم از ابتدا تا انتها از خشم نیرو میگیرد.
اندرو کرامپ | پولیگان
خشم انفجاری قوش شب که به آهستگی به اوج میرسد، نتیجه نهایی لذتبخش از تعلیق فیلم است، اما بدون در نظر گرفتن باقی بخشهای داستان، شاید با یک فیلم توخالی روبرو بودیم.
تای بر | بوستون گلوب
دلیل محبوبیت این فیلم در بین مخاطبان و منتقدان برزیلی فیلم یک چیز است: این فیلم پژواک است. علی رغم تجلیل فیلم از زیبایی چهرههای محلی آفتابسوخته، قوش شب Bacurau برای هرکس در هر منطقهای که مشغول تماشای آن است، طنینانداز میشود.